وقتی سیاست خارجی در زمین بلاتکلیفی بازی میکند، سیاست ارزی عملاً خلع سلاح میشود و بانک مرکزی، حتی اگر بخواهد، ابزار مؤثری برای مدیریت بازار در اختیار ندارد.
شوک جدیدی بازار ارز را لرزاند. ارزش واحد پول ملی تا جایی تنزل یافته که در رقابت با افغانی افغانستان، یکی از بیثباتترین اقتصادهای منطقه، به زانو درآمده است. گزارشها حاکی از آن است که نرخ هر افغانی از مرز حیاتی ۲۰۰۰ تومان عبور کرده است.
کد خبر: ۳۴۳۲۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۴
نگاهی به افزایش نرخ ارز از زمان تصویب حذف چهار صفر تا امروز
از زمان تصویب طرح حذف چهار صفر از پول ملی ، قیمت دلار بیش از ۱۵ درصد افزایش یافته و نگرانیها نسبت به ثبات بازار ارز شدت گرفته است. کارشناسان علت این رشد را در عوامل اقتصادی و سیاستهای مالی اخیر میدانند.
بر اساس دادههای تاریخی و گزارشهای اقتصادی، میانگین قیمت دلار آمریکا از حدود ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان در مرداد ۱۴۰۳ به سطوح بالای ۱۲۰ هزار تومان در آذر ۱۴۰۴ رسیده؛ رشدی بیش از ۱۰۰ درصدی که زندگی میلیونها ایرانی را تحت تأثیر قرار داده است.
به تاریخ ضرب این دو سکه نگاه کنید؛ ثبات اقتصادی یعنی نزدیک به نیم قرن همین سکه ضرب میشد و ارزش آن از بین نمیرفت. امروز از چاپ اسکناس ۱۰ هزار تومانی درشتترین پول تاریخ ایران که ۱۰۰ هزار برابر این سکه است فقط ۱۵ سال گذشته و تقریباً دیگر با آن هیچ چیزی نمیشود خرید!
چهل سال از روزی که اسکناس ۱۰ تومانی با تصویر شهید مدرس منتشر شد میگذرد؛ اسکناسی که زمانی «پول» بود و امروز چنان بیارزش شده که حتی در مبادلات روزمره هم محلی از اعراب ندارد. مرور سرگذشت این کاغذ کوچک، آینهای از سقوط ارزش پول ملی و فشار تورمی سالهایی است که نفس مردم را بریده است.
ایده حذف صفرها نخستینبار در سال ۱۳۷۲ از سوی بانک مرکزی مطرح شد. اما طی دهههای بعد، با وجود تورمهای مکرر و کاهش شدید ارزش پول ملی ، این طرح هیچگاه به سرانجام نرسید. حتی در سال ۱۳۹۰ که هیأت دولت وقت با حذف چهار صفر موافقت کرد، طرح به دلایل سیاسی و اقتصادی متوقف شد.
لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور حاوی نکته مهم غیر از حذف چهار صفر بوده است. در متن این لایحه ذکر شده که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نرخ برابری پول ملی با ارزهای خارجی را در چارچوب نظام ارزی کشور تعیین خواهد کرد
حسامالدین آشنا رئیس مرکز بررسی های استراتژیک دولت حسن روحانی در واکنش به حذف چهار صفر از پول ملی در توئیتی نوشت: زمانی بود که ریال هایمان هم شیر داشت و هم خط؛ از وقتی ارز را ترجیح داده اند، نه از شیرمان یالی مانده از خطمان نشانی! صفرهایی که از سمت راست بر می دارید در واقع با یک ممیز در سمت چپ قرار می دهید. اینها که حذف کردید صفر اسکناس نبود، سفره مردم بود.
هیئت عالی نظارت مجمع به ریاست محمدباقر ذوالقدر، عصر روز سهشنبه ۲۲ مهرماه ۱۴۰۴ با حضور اکثریت اعضاء، نمایندگان روسای قوای مقننه و قضاییه، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تشکیل جلسه داد.
موضوع حذف صفرهای اضافی از پول ملی ، سالهاست که در ایران مطرح و مورد بررسی قرار گرفته، اما اجرای عملی آن تا امروز با چالشهای فراوانی روبهرو بوده است.
بالاخره پس از چند سال معطلی، لایحه حذف چهار صفر از پول ملی به تایید نهایی رسید. همه ما میتوانیم بگوییم که فارغ از هر عللی که موجب شده وضع پول ملی ما به نقطه کنونی برسد، باید از کاهش صفرهای آن خوشحال بود.
لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی به تازگی توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده است. این طرح که سالها در دولتها و مجالس مختلف مطرح بوده، با هدف سادهسازی معاملات مالی، کاهش مشکلات محاسباتی ناشی از تورم مزمن و کارآمدتر کردن اسکناسها اجرا میشود.
بازگشت به «قران» شاید در ظاهر یادآور تاریخ و سنت باشد، اما در ناخودآگاه جمعی ایرانیان، این نام بیش از هر چیز یادآور دوران رکود و وابستگی است و شاید یکی از بدترین دورههای اقتصادی و روانی برای مردم ایران است، دوران بیماریهای واگیردار و تراخم و کچلی، دوران وابستگی اقتصادی و بحران بهداشت و درمان. شاید به همین دلیل، بسیاری از کارشناسان میگویند اقتصاد ایران امروز بیش از آن که به «قران» تازه نیاز داشته باشد، محتاج قراری تازه میان دولت و مردم است؛ قراری بر پایه اعتماد، شفافیت و اصلاح واقعی، نه بازی با صفرها.
کد خبر: ۳۳۰۹۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۶
در گفتوگوی اقتصاد ۲۴ با یک کارشناس مسائل اقتصادی مطرح شد؛
یک کارشناس مسائل اقتصادی میگوید: دو دلیل قابل دفاع وجود دارد که صفر را از پول ملی حذف کنیم؛ یک اینکه آنقدر تورم بالا داشته و دچار ابر تورم شدهایم که صفرهایمان خیلی زیاد شده است. دلیل دیگر برای زمانی است که ما یک سری اصلاحات اقتصادی اساسی انجام دادهایم، انتظارات تورمی رو به نزول است و حال صفرها را حذف کردهایم ولی ما الان این دو دلیل را نداریم. به باور من در این موقعیت کار غلطی انجام شد.
جمله منسوب به لنین این است: «بهترین راه برای نابود کردن سیستم سرمایهداری، تضعیف پول است.» اگر دولت نتواند تورم را کنترل کند باز باید شاهد برگشت صفرها بر روی اسکناسها باشیم.