تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور به طور قابل توجهی افزایش یافته و در سال ۲۰۲۲ به ۱۸۵ هزار نفر رسید که نسبت به ۲۵ سال گذشته پنج برابر شده است. بسیاری از این دانشجویان رشته‌های علوم انسانی را در کشور‌های پیشرفته مانند ایالات متحده، کانادا، انگلستان و فرانسه انتخاب می‌کنند. علاوه بر این، گزارش بانک جهانی دو سال پیش نشان داد که مهاجرت نیروی انسانی بیش از ۵۰ میلیارد دلار ضرر مالی به ایران وارد کرده است؛ عددی که حتی از صادرات نفتی ایران در سال‌های گذشته نیز بیشتر است.
استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور در حالی با کمبود سرمایه‌گذاری، ضعف زیرساخت‌ها، قوانین دست‌وپاگیر و مهاجرت نخبگان روبهرو هستند که رئیس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری معتقد است مهاجرت نخبگان و شرکت‌های دانش‌بنیان متوقف نشده، اما کُند شده است.
دلایل مهاجرت نخبگان معمولاً ترکیبی از عوامل push (رانشی) و pull (جاذبه‌ای) است. عواملی مانند نبود امکانات تحقیقاتی، بی‌ثباتی اقتصادی، عدم حمایت کافی از پژوهشگران و نخبگان، و مشکلات اداری در دسته عوامل رانشی قرار می‌گیرند.
دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن اعلام کرد که این دفتر به همراه سفارت ایران در کلمبیا (اکردیته پاناما) با همکاری وکلای مجرب، همه اقدامات ضروری را برای صیانت و حمایت از حقوق و منافع ایرانیانی که با تهدید اخراج از خاک آمریکا مواجه هستند به عمل آورده است.
یکی دیگر از دلایل مهاجرت جوانان، وضعیت سیاسی و ثبات کشور مبدأ است. در کشور‌هایی که با بحران‌های سیاسی، فساد گسترده، و نبود امنیت مواجه هستند، جوانان احساس ناامیدی کرده و ترجیح می‌دهند در جایی زندگی کنند که امنیت و آینده‌ای روشن‌تر داشته باشند.
اسماعیل گرامی مقدم، فعال سیاسی می‌گوید:دور شدن از تهدید دانستن ایرانیان خارج از کشور و گسترده کردن چتر حمایت از این ۸ میلیون ایرانی مهاجر، فرصت‌های قابل توجه و منحصر به فردی برای کشورمان ایجاد می‌کند
معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت خارجه به اشاره به طرح پرسمان تردد برای ایرانیان خارج از کشور گفت: نزدیک به ۵ میلیون ایرانی در خارج از کشور هستند و آمریکا، ترکیه، کانادا، انگلستان و آلمان پنج کشوری هستند که ایرانیان بیشتر در آنجا زندگی می‌کنند.
به عبارتی در سنین جوانی، بیش از سنین دیگر رخ می‌دهد. در واقع جمعیت گروه‌های سنی ۱۵ تا ۳۴ سال به عنوان افرادی که فعال اقتصادی محسوب می‌شوند و به صورت بالقوه در آستانه تشکیل خانواده، ازدواج و باروی هستند؛ دست به مهاجرت داخلی می‌زنند تا شغل بهتری پیدا کنند
رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری و رئیس همایش مهاجرت نخبگان علمی:تمایل استادان به مهاجرت ۵۳ درصد، پزشکان و پرستاران ۴۵ درصد، دانشجویان و دانش‌آموختگان ۴۰ درصد است.
یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره این‌که تعدادی از دانش آموزان به دلیل ناکامی در کنکور مهاجرت می‌کنند و سن مهاجرت به دانش آموزان دبیرستانی رسیده است، گفت: الان اگر اشتباه نکنم سالیانه حدود ۴۰ الی ۵۰ هزار دانش آموزی که در کنکور موفق نشده‌اند، مهاجرت می‌کنند.
اخذ ویزا، اخذ مجوز کار، خرید بیزنس، اپلای شغلی، اپلای تحصیلی، اقامت شهروندی، انتقال سرمایه، خرید ملک... اینها فقط بخشی از مواردی است که موسسه‌های مهاجرتی به مردم سرگردان و نگران وعده می‌دهند و آنها را پای قرارداد‌ها چند هزار دلاری می‌نشانند.
سیاستمداران فکر می‌کنند مهاجرت کردن امری ساده است؛ به همین دلیل خطاب به جوانانی که ترک وطن کرده‌اند یا آنها که قصد مهاجرت دارند، یا اتهام بی‌علاقگی به وطن می‌زنند یا تصمیم آنها برای مهاجرت را زیر سوال می‌برند.
خبر رسیده که مهسا قربانی، یکی دیگر از داوران بین‌المللی ایران مهاجرت کرده و به‌زودی اعلام پناهندگی‌اش در یکی از کشور‌های اروپایی را رسماً اعلام خواهد کرد.