روند مذاکرات با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تغییرات در تیم مذاکره کننده بعد از یک سال و خوردهای هنوز بلاتکلیف است. با این حال در شرایط امروز کشور، میتوان به صراحت گفت که این اتفاقات احتمالاً بتواند روند مذاکرات برای احیای برجام را آسانتر کند.
کد خبر: ۱۷۱۶۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۲
مشکلات همگرایی در سایه تضاد منافع کشورهای خاورمیانه
جاوید قربان اوغلی مینویسد: براساس اخبار منتشرشده در چندین شهر در اقصانقاط جهان تجمعات و تظاهراتی در حمایت از مطالبات معترضان صورت گرفته، تعدادی از کشورهای اروپایی سفرای ایران را احضار کردهاند و اخیرا هفت کشور غربی به اتباع خود توصیه کردهاند که به ایران سفر نکنند و در صورت حضور بهفوریت آنجا را ترک کنند.
دیوسالار در خصوص پیشبینی خود از رویکرد احتمالی آتی آمریکا در قبال مذاکرات هستهای میگوید: «من تصور نمیکنم که آمریکاییها از احیای برجام منصرف شده باشند، اما در عین حال بر سر مصالحه بیشتر با جمهوری اسلامی موضع سختتری اتخاذ میکنند.»
خبر آزاد شدن از ارزهای ایران در دو بانک کره جنوبی مجدداً توجه افکار عمومی کشورمان را به خود جلب کرده است. خبری که با توجه به آزادی باقر و سیامک نمازیامیدواری بیشتری نسبت به تحقق آن وجود دارد. هرچند که با گذشت نزدیک به یک هفته از آزادی این شهروندان ایرانی-آمریکایی هنوز خبری از رفع بلوکه شدن از پولهای ایران نیست.
دور جدید اعتراضات در ایران به شکل پررنگی بر سیاست خارجی جمهور اسلامی ایران تاثیر گذاشته است. در این بین شاید یکی از محورهای دیپلماسی ایرانی که تحت الشعاع قرار بگیرد به مذاکرات احیای برجام باز گردد. با توجه به مواضع طرف اروپایی و آمریکایی و نیز کنشها و واکنشهای چند روز اخیر از سوی دولت رئیسی به نظر میرسد که گسلهای دیپلماتیک به واسطه مرگ مهسا امینی عمیقتر از قبل خواهد شد
سهشنبه گذشته بود که جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به ناآرامیها در ایران و آنچه برخورد خشن نیروهای امنیتی با معترضان خواند از بررسی اعمال تحریمهای تازه علیه ایران خبر داد
علی باقری گفت: جمهوری اسلامی ایران آمادگی طرفها برای دادن تعهدات پایدار را عامل حصول سریع توافق و پایبندی به تعهدات را ضامن حفظ و استمرار توافق میداند.
«مصطفی الکاظمی» نخستوزیر عراق در مصاحبه با نشریه فرانسوی «فیگارو»، در خصوص بحران سیاسی در عراق، جنگ اوکراین، توافق هستهای ایران و مذاکرات میان تهران و ریاض در بغداد توضیحاتی ارائه کرد.
آنچه نمیتوان کتمان کرد این است که ایران تمایل شدیدی به احیای برجام با همان کیفیت سال ۲۰۱۵ را دارد. اما در آن سوی میز مذاکره، حریف؛ با همراه کردن متحدین دیرینه خود شرایط جدیدی را در نظر گرفته است و در شرایط افول اقتصاد ایران؛ دلیلی بر عدم تاکید بر خواستههای دیگر نمیبیند. این موضوع زمانی پیچیدهتر خواهد شد که مولفه چین نیز به عنوان یک هدف مد نظر باشد.
بعید است که قبل از انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا، هیچ توافقی با ایران حاصل شود، اما یک دیپلمات اروپایی گفته آنها امیدوارند قبل از نشست شورای حکام در نوامبر، گشایشهایی حاصل شود.
در شرایطی که اخبار و تحولات حکایت از بن بست جدی در مذاکرات هستهای میداد تا جایی که مقامات دولت بایدن از شکست رسمی در پروسه گفت وهای غیرمستقیم با ایران گفتند، خبر آزادی سیامک و محمدباقر نمازی تا اندازهای میتواند این فضای منفی چند هفته اخیر را تحت الشعاع خود قرار دهد. البته در یک تحلیل عمیقتر و با در نظر داشتن به شرایط کنونی در داخل کشور، سطح منطقه و جهان میتوان این را هم گفت که اقدام ایران برای آزادی نمازیها از چند جهت قابل ارزیابی است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت سیزدهم ایران نیز در مصاحبه با المانیتور گفته بود که در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در زمینه تضمینها ایران و آمریکا به «درک مشترک» رسیدهاند، در حالی که اکنون به اعتبار سخنان دیپلمات ارشد اروپایی معلوم شده این موضوع در مرکز توجه نبوده است.
هم اکنون رویکردی در مراکز تصمیم گیری نظام حاکم بر ایران برای دستیابی به توافق با آژانس مطرح است که بر اساس آن واشنگتن و ترویکای اروپایی به تهران تضمین بدهند که پرونده تحقیقات آژانس را در ماههای آینده و پیش از نشست بعدی شورای حکام آژانس در ماه دسامبر ببندند و در مقابل، تهران به پرسشهای آژانس پاسخ خواهد داد
خودداری از اعلام مرگ مذاکرات، ریشه در عوامل متعددی دارد که میتوان آنها را ابزارهای قدرتی توصیف کرد که هر دو طرف در اختیار دارند. همچنین میتوان آژانس بین المللی انرژی اتمی را کنار گذاشت یا آن را به نوک پیکان برای تشدید تنشها تبدیل کرد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران میگوید که طرف امریکایی در جریان حضور ابراهیم رییسی، رییسجمهور ایران در نیویورک به منظور سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از ایران خواسته که به منظور به نتیجه رسیدن سریعتر رایزنیهای احیای برجام با مذاکرات مستقیم موافقت کند که با پاسخ منفی هیات ایرانی روبهرو شده است
پایگاه اینترنتی «واشنگتن فری بیکن» مدعی شد که مقامهای ارشد دولت آمریکا طی یک جلسه توجیهی محرمانه به کنگره آمریکا اطلاع دادهاند که مذاکرات غرب با ایران برای احیای برجام به بنبست رسیده است.