امروز و در حاشیه بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی نفت با حضور و دستور محسن پاک نژاد وزیر نفت فرمان اولین حفاری در مخازن نفتی و گازی خزر صادر شد. وزیر نفت در جمع خبرنگاران درباره ظرفیت استخراج نفت در دریای خزر اظهار داشت: «امکان استخراج بیش از ۶۰۰ میلیون بشکه نفت خام درجا از این منطقه وجود دارد. با این حال، طی ۲۸ سال گذشته حفاری اکتشافی در حوزه آبهای کمعمق دریای خزر تقریباً تعطیل بوده، اما اکنون این فعالیتها از سر گرفته شدهاند.»
در این مدت، تلاشهای متعددی برای نجات این کشتی از طریق نامهنگاری با سازمان بنادر در بندر انزلی انجام شده است، اما بینتیجه ماند. محمدی اذعان کرد که در صورت عدم مداخله دولت در گیلان، ممکن بود شاهد فاجعهای مشابه سانچی باشیم که جان تمامی خدمه را به خطر میاندازد.
گرانی از کاهش مداوم آب خزر سه استان شمالی را به شدت نگران کرده است و در این بین سهم استان گلستان در پسروی آب در یای خزر بیشتر از دو استان مازندران و گیلان است.
رییس موسسه تحقیقات آب کشور در گفتوگو با رکنا گفت: سطح آب دریای خزر در ۲۰۲۴ حدود ۲۵ سانتی متر پایین رفت. در ۲۰۲۳ نیز حدود ۲۰ تا ۲۳ سانتی متر پایین رفت.
منطقۀ موسوم به گُل شمال در چالوس که روزگاری ماهیگیران بر روی سکوی سیمانی آن مینشستند و از دریاچۀ خزر ماهی صید میکردند اکنون به گونهای شده که دریا با دیواره و ساحل این منطقه فاصلهای چند ۱۰ متری گرفته و دیگر امواج سهمگین به آن نمیرسد.
کاهش سطح آب، بیش از بحران زیستمحیطی، بحران انسانی هم در پی خواهد داشت. در واقع فعالیتهایی، چون ماهیگیری و کشاورزی بهدلیل شور شدن بیش از حد آب به خطر میافتند. از آنجاییکه زندگی افراد بسیاری به این دریا وابسته است، از بین رفتن دریای خزر ، به معنای جابهجایی حداقل ۵ میلیون نفر تا اواسط این قرن خواهد بود.
کاهش شدید تراز آب دریاچه خزر در سالهای اخیر این پهنه بزرگ محصور را با بحران مواجه کرده است. به طوری که کارشناسان این موضوع را فاجعه محیط زیستی قلمداد میکنند و معتقدند که طی ۷۵سال آینده ۲۴ تا ۳۴ درصد از وسعت این دریاچه را خشک میشود.
برای ماهیگرها این تاریخ خیلی مهم است. روزهای آخر تابستان گوشبهزنگ میشوند که ببیند کی قرار است دوباره راه دریا را در پیش بگیرند. گرچه «صیادها خارج از فصل صید هم به دریا میزنند؛ اما بیشتر صیادها بهار و تابستان سراغ کارهای دیگر میروند. پاییز و زمستان برمیگردند سراغ صیادی.»
فاضلاب شهری و صنعتی، آلودگی نفتی، پساب و سموم کشاورزی و گردشگران غیرمسئول خزر را به آلودهترین پهنه آبی تبدیل کردهاست. به طوری که کارشناسان درباره شناکردن در مناطق وسیعی از سواحل خزر هشدار دادهاند.
کارشناس معروف اخبار هواشناسی در برنامه تاک شو «ای کاش» گفت: مشکل ما، دریای خزر است. جریاناتی در این دریا هست که پا را فلج میکند. آب دریای خزر مثل آبِ سیل است و شِن دارد. هیچوقت شرایط برای شنا در این دریا مناسب نیست. ما ۳دوست بودیم؛ من و حسین که در دریای خزر غرق شد و حمید سجادی، وزیر اسبق ورزش و جوانان. غرق شدن حسین، خاطره خیلی تلخی بود. پدرم شناگر قهاری بود. او و بومیهای آنجا هم میگویند ما کم میآوریم روبهروی جریانات این دریا.