دربند پیش از آنکه بخشی از تهران باشد، یک دهکده بود و امروزه از محلههای قدیمی در شمال پایتخت به شمار میرود. این منطقه که بهعنوان یکی از جاهای دیدنی تهران شناخته میشود، بین گردشگران و اهالی تهران حسابی معروف است و اغلب بهعنوان اولین گزینه برای تفریح و گردش توریستهای خارجی و داخلی پیشنهاد میشود. در زمان ساخت هتل دربند در سالهای ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۷ روزنامهی «اطلاعات» دربارهی آن نوشت: «مهمانخانهی دربند» یکی از مجللترین مهمانخانههای تهران است که هشت ویلا در کنار آن ساخته شده و کسانی که در آن مستقر میشوند، میتوانند از امکانات آن کاملا استفاده کنند. در این عکس میدان دربند و هتل دربند در سال ۱۳۲۵ خورشیدی نشان داده میشود. عکاس این عکس زنده یاد محمود پاکزاد است.
این عکسها را رولف هیکر روزنامه نگار و عکاس آلمانی در سال ۱۳۱۸ برداشته است. در سال ۱۳۱۸ رولف هیکر، عکاس و روزنامه نگار آلمانی وارد ایران شد تا از پیشرفت ایران در آن دوره گزارش تصویری برای انتشار در آلمان نازی فراهم کند. این گزارش مصور به قلم آکسل فون گریه با مقدمه کنستانتین فون نویرات وزیر امور خارجه دولت نازی با عنوان ایران پارس نوین منتشر شد. عکسهایی تماشا کنید از حرم مطهر امام رضا (ع) و راه مشهد در ۸۵ سال پیش از کتاب ایران پارس نوین که برای اولین بار منتشر میشود.
آب مصرفی بسیاری از مناطق در تهران دهه ۱۳۲۰ توسط قناتها تامین میشد. اغلب این قناتها با هدف غیرانتفاعی ساخته شده بودند و برخی دارای مالک بوده و اهالی در قبال استفاده از آب این قناتها هزینه میپرداختند. در ۱۹ تیر ۱۳۲۳ آگهی از طرف بنگاه آبیاری و سدسازی منتشر شد. در این آگهی تاریخی از صاحبان قناتها خواسته شده اگر قناتهای خود را تعمیر نکنند، جریمه خواهند شد و بنگاه تعمیر این قناتها را برعهده خواهد گرفت. لایروبی و تعمیر دیوارهای قنات به حفظ سلامت آب کمک میکرد. این آگهی آغاز تغییر مدیریت قناتهای تهران محسوب میشود. با بی رغبتی صاحبان قناتها به تعمیر و نگهداری این واحدهای آب رسان شهری، بسیاری از قناتها به پایان عمر خود رسیدند. آگهی را بخوانید و عکسهایی از مدخل دو قنات فرمانفرما در میدان حسنآباد و قنات اختیاریه در حوالی محله اختیاریه در همان سالها تماشا کنید.
هتل دربند در سال ۱۳۳۳ بهترین هتل پایتخت ایران محسوب میشد. هتل دربند واقع در خیابان دربند تهران در دامنه کوه البرز در سالهای ابتدایی دهه ۳۰ پاتوق طبقه متوسط مرفه ساکن پایتخت محسوب میشد. در فصل تابستان قرارهای بسیاری از رجال سیاسی و بازرگانان و چهرههای فرهنگی و ورزشی در رستوران، تریا و باغ هتل دربند برگزار میشد. روزنامه اطلاعات ۲۲ تیر ۱۳۳۳ از گم شدن یک خودنویس طلایی در باغ هتل دربند آگهی منتشر کرده که صاحبش برای یابنده ۲۵۰ تومان مژدگانی مقرر کرده است. آگهی را بخوانید و عکسهایی از هتل دربند در همان سالها تماشا کنید.
به دنبال خشکسالی و کمبود آب در تهران شایع شده بود که چنارها و درختان حوالی شمیران و خیابان پهلوی -ولیعصر (عج) - از بی آبی در حال خشک شدن هستند. عباسقلی گلشائیان، شهردار وقت تهران یادداشتی در روزنامه اطلاعات ۷ مرداد ۱۳۲۳ منتشر کرد و در آن نحوه آب رسانی به درختان شمیران، ونک و حوالی بلوار آب کرج و ... را توضیح داد. یادداشت را بخوانید و دو عکس درختان خیابان ولیعصر (عج) در ۶۰ و ۷۰ سال پیش تماشا کنید.
صادق زیباکلام در کتاب «رضاشاه» عنوان کرده است، سنگ بنای توسعه دانشگاهها نخست توسط رضاشاه نهاده شد. البته برخی نیز محمود حسابی را به عنوان موسس دانشگاه تهران معرفی کردهاند.