چهار مقصدی که ایرانیان بیشترین ملک را در آنجا می‌خرند

اقتصاد ۲۴- در ادبیات اقتصادی خروج هرگونه منابع و امکانات از جمله پول به خارج از کشور بدون ورود کالا یا خدمات را خروج سرمایه می‌گویند. مهم‌ترین هدف خروج سرمایه تبدیل پول به ملک در خارج از کشور است. طی سال‌های اخیر ترکیه مهم‌ترین مقصد خروج سرمایه از کشور ما بوده است. حالا، اما خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران نام گرجستان، ارمنستان و حتی تاجیکستان را هم به تعداد مقاصدی که سرمایه فراری از کشور به آن سو می‌رود افزوده است. این اتفاق از یک سو به مشوق‌های کشور پذیرنده سرمایه بر می‌گردد و از سوی دیگر به وضعیت اقتصادی نابسامان کشور فرستنده سرمایه ارتباط دارد. آن چه که جای دغدغه دارد، این است که در ادبیات اقتصادی بسیاری از مسئولان، چنین مسئله مهمی محل بحث و تبادل نظر نیست. طی ۲-۳ سال اخیر که چنین روندی رخ داده است، کمتر بحثی را در این باره از سوی سیاست گذاران شنیده ایم.

شاید پرداختن به ریشه‌های این مسئله نیز نیاز به بررسی‌های دقیق داشته باشد، ولی به طور کلی آن چه را موجب فرار سرمایه از کشور شده است می‌توان در قالب موارد ذیل فهرست کرد:1- نوسانات شدید که نمونه بارز آن در نرخ ارز دیده می‌شود. تدوین سیاست‌هایی که مانع از نوسان شاخص‌های اصلی اقتصادی شود، برای مواجهه با این مسئله ضروری است. ۲ - تغییر ناگهانی سیاست‌ها که اگر چه تا حدی به مسئله نوسان‌ها باز می‌گردد، ولی نشان دهنده ضعف سیاست گذاری است، به گونه‌ای که بسیاری از قوانین و مقررات یا در عمل دچار ناکارآمدی می‌شود و تغییر می‌کند یا مانند ارز ۴۲۰۰ در تعارفات و جدال‌های سیاسی کج دار و مریز ادامه می‌یابد. ۳ - با وجود انحصار و اعمال سلیقه در مجوز‌های کسب و کار و صراحت قانون در سپردن مسئولیت سامان دهی و شفاف سازی مجوز‌های بخش‌های مختلف برای راه اندازی کسب و کار امامقاومت دستگاه‌ها باعث شده است تا همچنان بخش عمده‌ای از مجوز‌های کسب و کار شفاف و با اعمال سلیقه باقی بماند. ۴ - غلبه سیاست زدگی بر کار کارشناسی و ارسال پالس‌های عدم ثبات در سیاست گذاری که این مسئله در همین روز‌ها حتی فراتر از اختلاف بین قوا در داخل قوه مجریه بر سر نحوه مواجهه با مسئله حیاتی نظیر مقابله با کرونا دیده می‌شود و عملا این اختلافات به تریبون‌های رسمی و موضع گیری غیرمستقیم رئیس جمهور و وزیر بهداشت علیه یکدیگر نیز منجر شده است. همه این موارد موجب می‌شود تا افراد سرمایه‌گذاری در چنین بستری را نادیده بگیرند و به دنبال فضایی مساعدتر برای کسب و کار باشند. مشهور است که «سرمایه همچون پرنده‌ها ترسو و فرّار است» و معطل حرف‌ها و وعده‌ها و تعارفات نمی‌ماند. سرمایه به دنبال سود مستمر و مطمئن است که در یک بستر مطمئن رخ می‌دهد؛ لذا اصلاح سیاست‌ها و تعیین چارچوب سیاستی مشخصی که اجازه نوسان شدید در شاخص‌ها را ندهد و به سرمایه گذار این پیام را بدهد که سیاست گذار به فکر اصلاح است، موجب جلوگیری از فرار سرمایه می‌شود.