تصو‌یب طرح احداث راه‌آهن شلمچه-بصره در هیات دولت عراق

 اقتصاد۲۴- خیرالله خادمی درباره آخرین وضعیت پروژه راه‌آهن شلمچه - بصره اظهار داشت: اتصال شبکه ریلی ما به کشور همسایه عراق و تکمیل خط‌آهن شلمچه - بصره یکی از برنامه‌های استراتژیک کشور است و در توسعه شبکه ریلی کشور پیش‌بینی شده است.

اتصال شبکه ریلی ایران به بندر لاذقیه سوریه و دریای مدیترانه

وی در تشریح مزایای این خط ریلی تصریح کرد‌: خط‌آهن شلمچه-بصره فواید زیادی در حوزه ترانزیت برای کشورمان دارد همچنین در حوزه ترانزیت بار از شرق به غرب و بالعکس نیز مزایای ویژه‌ای دارد و مبادلات کالا بین ایران و عراق را تسهیل می‌کند.

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: با تکمیل خط‌آهن شلمچه-بصره ما یک کریدور ترانز‌یتی ریلی شرقی - غربی خواهیم داشت که از کشور جمهوری اسلامی ایران عبور می‌کند و تا کرانه‌های دریای مدیترانه می‌رود یعنی پس از عبور از عراق به سوریه و بندر لاذقیه می‌رسد که می‌تواند مزایای زیادی برای کشور ایجاد کند.

خادمی اظهار داشت: طول این حلقه مفقوده از شلمچه تا بصره، بسیار کم است ما اغلب برای اتصال به شبکه ریلی کشور‌های دیگر، باید صد‌ها کیلومتر خط آهن کار بسازیم، اما برای اتصال ریلی شلمچه تا بصره بین ۳۴ تا ۳۵ کیلومتر خط آهن باقی مانده است.

وی اظهار داشت: ما خط آهنِ خود را تا نقطه صفر مرزی رسانده‌ایم و حتی از خرمشهر تا شلمچه هم ریل کشیده‌ایم و در بارانداز شلمچه، مسیر ریلی داریم، کشور عراق هم در بصره ایستگاه راه آهن و خط‌آهن دارد و فاصله بین بصره تا نقطه صفر مرزی ما (شلمچه) حدود ۳۵ کیلومتر است.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربنا‌های حمل و نقل کشور افزود: ما از گذشته به دنبال اتصال شلمچه به بصره از طریق راه‌آهن بودیم، از سنوات گذشته پیگیری‌هایی در این باره داشتیم خصوصاً در سفر رئیس جمهور ایران به عراق، احداث این خط‌آهن به صورت کتبی مصوب شد.

خادمی گفت: در پیگیری‌های بعدی مشخص شد یکی از گره‌هایی که ما داریم که اجازه نمی‌دهد کار پیش برود، این است که اجرای این پرو‌ژه در هیأت دولت کشور عراق و در کمیسیون‌های مختلف کشور عراق مصوب نشده است؛ وقتی ما به وزارت حمل و نقل عراق یا وزارت خارجه عراق مراجعه می‌کردیم، همگی به صورت مشخص اعلام می‌کردند که این موضوع باید در دولت عراق مصوب شود و به صورت قانونی درآید تا بتوانیم زمین را تحویل سرمایه‌گذار ایرانی بدهیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی عنوان کرد: در سفری که در زمستان ۹۹ وزیر راه و شهرسازی، مدیرعامل راه‌آهن، اینجانب و نماینده شرکت سرمایه گذار ایرانی به کشور عراق داشتیم در آنجا ملاقاتی با نخست‌وزیر عراق انجام شد و یکی از درخواست‌های مشخص ما این بود که احداث این مسیر ریلی در هیأت دولت عراق مصوب شود که نخست‌وزیر عراق وعده پیگیری سریع داد.

وی افزود: نخست‌وزیر عراق در این حوزه واقعا پیگیری فوری داشت و به تازگی این خط آهن در هیأت دولت کشور عراق تصویب شد.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربنا‌های حمل و نقل کشور گفت: در این راستا ما باید از این به بعد مجدانه پیگیری کنیم تا زمین مورد نظر برای احداث این ۳۵ کیلومتر خط ریلی در اختیار سرمایه‌گذار ایرانی قرار گیرد و پروژه شروع شود.

خادمی اظهار داشت: مراحل قرارداد سرمایه‌گذاری و تفاهم‌نامه در این حوزه با سرمایه‌گذار مبادله شده است و در مراحل آخر برای امضا در وزارت راه و شهرسازی قرار دارد، ما زمین را در شلمچه تحویل سرمایه‌گذار داده‌ایم و سرمایه‌گذار آماده عملیات اجرایی و وارد شدن به خاک عراق برای اجرای این خط آهن است.

وی گفت: شرکت سرمایه‌گذار ۱۰۰ درصد سرمایه‌گذاری احداث خط ریلی را برعهده دارد و از محل عواید این مسیر ریلی در ترانزیت، بازگشت سرمایه انجام خواهد شد.

احداث پل بازشونده ریلی روی شط العرب با دانش و توان ایرانی

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربنا‌های حمل و نقل کشور اظهار کرد: مسیر این خط ریلی برای احداث مشکل چندانی ندارد، اما یک پل بر روی شط‌العرب در عراق باید احداث شود که پل بازشونده است،‌ای پل سازه بزرگی است و قرار است کشتی‌ها هم بتوانند از زیر این پول عبور کنند بنابراین باید پل بازشونده باشد که این موضوع براساس درخواست کشور عراق است.

بیشتربخوانید:تردد واگن ۶۲ ساله ؟!

وی درباره نحوه ساخت پل اظهار کرد: این پل کاملا با توان متخصصان داخلی سا‌خته می‌شود، مهندسان مشاور در حال طراحی و بررسی ساخت پل هستند، ما از نظر دانش و توانایی ساخت این پل هیچ مشکلی نداریم و تکنولوژی ساخت پل را داریم البته ممکن است به جک‌های خاصی نیاز داشته باشیم که از تولیدکنندگان خاص تأمین می‌شود، اما از نظر مطالعه و اجرای ساخت پل هیچ مشکلی نداریم، برای برخی تجهیزات قسمت بازشونده پل ممکن است از خارج قطعاتی را وارد کنیم.

رقم قرارداد شرکت سرمایه‌گذار خط‌آهن شلمچه-بصره ۱۰۰ میلیون یورو

‌معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت: برای رقم سرمایه‌گذاری باید وارد جزئیات بیشتری از این پروژه شویم، رقم قرارداد شرکت سرمایه‌گذار ۱۰۰ میلیون یورو عنوان کرد که به قیمت امروز کمتر از ۲۵۰۰ میلیارد تومان خواهد بود.

 هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۲ شهریور ۱۳۹۹، پیشنهاد تغییر سرمایه‌گذار برای قرارداد مشارکت در اجرای پروژه راه آهن شلمچه – بصره را با هدف تسریع در آغاز عملیات اجرایی فرآیند تأمین مالی پروژه به تصویب رساند.

به موجب مصوبه فوق، شرکت ارزش آفرینان فدک به عنوان سرمایه‌گذار و تأمین کننده مالی ۱۰۰ درصدی اجرای پروژه مذکور تعیین شد؛ پیش از این بنیاد مستضعفان سرمایه‌گذار این پروژه معرفی شده بود.

شرکت طرف قرارداد عهده‌دار تأمین ۱۰۰ درصد از منابع مالی مورد نیاز برای اجرای پروژه، تأسیسات جانبی خاص آن تا مرحله بهره برداری و تسویه حساب کامل هزینه‌ها است.

طول دوره واگذاری معادل ۵۲ سال مشتمل بر دو سال دوره مطالعه و احداث و ۵۰ سال دوره بهره برداری خواهد بود و چنانچه هزینه‌های طرح مستهلک نشده باشد به طول مدت واگذاری منافع بهره برداری تا استهلاک کامل هزینه‌های طرح افزوده خواهد شد.

در طول دوره واگذاری همه عواید حاصل از بهره برداری پروژه از جمله عوارض ارزی مندرج در گزارش هزینه - درآمد پروژه که به تصویب وزیر راه و شهرسازی رسیده است، متعلق به شرکت طرف قرارداد بوده و در صورتی که جریان عایدات پروژه به نسبت پیش بینی‌های صورت گرفته در گزارش هزینه - درآمد مصوب با کسری مواجه شود، وزارت راه در چهارچوب تبصره (۵) ماده واحده قانون احداث پروژه‌های عمرانی بخشی راه و ترابری از طریق مشارکت بانک‌ها و سایر منابع مالی و پولی کشور - مصوب ۱۳۶۶ - اقدام می‌کند و طرف عراقی متعهد به پرداخت منابع مالی موضوع تبصره مذکور به دولت جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

بنا بر این گزارش خط‌آهن شلمچه-بصره در ادامه راه‌آهن خرمشهر-شلمچه (به طول ۱۷ کیلومتر که در سال ۹۰ تکمیل شد)، قرار دارد و در صورت تکمیل این حلقه مفقوده ریلی در کنار رشد و توسعه ترانزیت ریلی، مسیر ریلی کربلا نیز برای زائران امام حسین (ع) هموار می‌شود، در حال حاضر خط ریلی از بصره تا کربلا هم فعال است و با تکمیل این ۳۲ کیلومتر حلقه مفقوده، زائران ایرانی می‌توانند از طریق قطار به شلمچه و سپس بصره و کربلا بروند.

همچنین با تکمیل این حلقه مفقوده امکان اتصال ریلی تا کشور‌های شرق مدیترانه و بندر لاذقیه سوریه نیز فراهم می‌شود و تحولی بزرگ در زمینه ترانزیت و تبادل کالا و مسافر رخ خواهد داد.

خط‌آهن شلمچه-بصره به طول ۳۲ کیلومتر شامل مسیر ریلی یک خطه بین شلمچه تا بصره و یک پل بازشونده بر روی اروندرود (پل ریلی بازشو به طول ۸۰۰ متر) است.