اگر تحریم‌ها ادامه پیدا کند، چه اتفاقاتی می‌افتد؟

اقتصاد۲۴- این تصمیم به احتمال زیاد به تناسب نتایجی که در مذاکرات وین به دست آمده، اتخاذ شود.
در حال حاضر از جزییات محتوای توافق‌های صورت گرفته در وین اطلاعات دقیقی وجود ندارد و آنچه وجود دارد، بازتابی است از اظهارنظر‌های کلی که از سوی سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران یا روسای هیات‌های مذاکره کننده دیگر طرف‌ها مطرح شده است. تاکنون اینکه تحریم‌ها چگونه برداشته شود در یک کمیته مورد بررسی قرار می‌گرفت، اینکه ایران چگونه به اجرای تعهدات خود در برنامه جامع اقدام مشترک بازگردد در یک کمیته دیگر بررسی می‌شد و اینکه ترتیبات اجرایی توافق چگونه باشد، بحثی بود که در کمیته سوم مطرح بود.
در ابتدای امر مسائل مورد اختلاف جدی و قابل توجهی میان طرفین وجود داشت و برسر موضوعاتی نظیر اینکه کدام تحریم‌ها برداشته شود یا سانتریفیوژ‌های نسل جدید ایران چه سرنوشتی داشته باشد، اختلاف نظر در کار بود، اما اکنون ظاهر ماجرا و موضع‌گیری‌های طرف‌های برجام نشان می‌دهد که تا حدود زیادی پیرامون این موضوعات توافق حاصل شده و تعداد کمی از موضوعات حل نشده باقی مانده است.

بیشتر بخوانید: دو عامل کنترل فشار تحریم‌ها از زبان دژپسند

علاوه بر این چنین استنباط می‌شود که نگارش متن‌ها نیز تا حدود زیادی پایان یافته و هیات‌های مذاکره‌کننده به پایتخت‌ها بازگشته‌اند تا ضمن مشورت و اخذ موافقت به وین بازگردند و توافق را نهایی کنند.
در صورتی که پایتخت‌ها تصمیم سیاسی لازم را اتخاذ کنند، اشکالی جدی را به توافق صورت گرفته وارد نکنند یا به دنبال خواسته‌هایی بیش از آنچه از ابتدا برای مذاکره‌کنندگان تعیین شده بود نباشند، می‌توان انتظار داشت که بدون نیاز به تمدید تفاهم اجرایی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری‌ها ذیل این تفاهم تا تاریخ اجرایی شدن برجام ادامه داشته باشد.
مسائلی نیز وجود دارد که ممکن است باعث اختلافات جدیدی شود. برای نمونه ایران از ابتدا روی بحث راستی‌آزمایی تاکید داشت، اما اینکه چگونه این راستی‌آزمایی قابل انجام است، بحث‌های زیادی وجود دارد.
زمانی که تحریم‌های بانکی برداشته شود شما باید بتوانید بدون دردسر تبادل بانکی انجام دهید و انجام این کار می‌تواند به معنی راستی‌آزمایی باشد، اما وقتی کشور ما درگیر مساله FATF است و احتمالا در صورت رفع تحریم‌ها هم با مشکلات زیادی در حوزه بانکی مواجه خواهد بود در این صورت این مشکلات به پای تحریم نوشته خواهد شد یا FATF؟ چنین مسائلی ممکن است دردسرساز شود و به نظر می‌رسد همه چیز به نگاه سیاسی پایتخت‌ها بستگی دارد.
تا امروز تلاش‌های زیادی از جانب گروه‌های مختلف صورت گرفته تا مذاکرات وین به نتیجه نرسد. از تحرکات اسراییل که از مذاکره با ایالات متحده تا به راه‌اندازی تنش در منطقه و مقصر نشان دادن ایران را در دستور کار قرار داد تا برخی اتفاقات در داخل کشورمان که صورت می‌گرفت تا پروژه احیای برجام با شکست مواجه شود.
به رغم این تخریب‌ها در حال حاضر و بر اساس پیشرفت‌های صورت گرفته که بازتاب آن در اظهارات مقامات مسوول از جمله رییس هیات مذاکره‌کننده ایران و معاون هماهنگ‌کننده ارشد سیاست خارجی اروپا پیداست بیشتر راه دستیابی به توافق طی شده می‌توان انتظار داشت که طرفین در روز‌های پیش رو تاریخ اجرایی شدن برجام را اعلام کنند.
اگر هم اختلافی هنوز مطرح باشد در مذاکرات آتی قابل حل است، اما به نظر می‌رسد، مصوبه مجلس و توافق اجرایی با آژانس کمی مساله را پیچیده کرده است. این پیچیدگی با کمک مجلس یا خواست سران ارشد نظام قابل حل است و بستگی دارد چه روندی مد نظر آن‌ها باشد.
درصورتی که اراده سیاسی برای توافق در مقطع زمانی فعلی وجود نداشته باشد یا اختلافات به اندازه‌ای باشد که امکان رفع آن در کوتاه‌مدت وجود نداشته باشد شرایط به نفع کشورمان پیش نخواهد رفت. به این علت که دولت فعلی فرصت چندانی پیش روی خود ندارد و اگر قرار باشد مذاکرات از سوی دولت بعدی صورت گیرد دست‌کم چند ماه زمان برای استقرار دولت بعدی، انتخاب وزیر خارجه، انتخاب مذاکره‌کنندگان و آشنایی آن‌ها با جزییات نیاز خواهد بود.
واگذاری مذاکرات به دولت بعد یعنی رفع تحریم‌ها دست‌کم چند ماه بیشتر زمان خواهد برد و چنین شرایطی به ضرر دولت و ملت ایران تمام می‌شود. همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرموده‌اند حتی یک روز تاخیر در رفع تحریم‌ها جایز نیست. این تحریم‌ها بر زندگی مردم اثر گذاشته و کشور بسیاری از بازار‌ها را از دست داده است.
به همین دلیل بهتر آن است تدابیری اتخاذ شود که در دولت فعلی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن امکان دستیابی به توافق با شروط مد نظر ایران وجود داشته باشد.