گودبرداری‌های غیر اصولی، بمب‌های خاموش شهر‌ها

به گزارش جامعه ۲۴ - یکی از حادثه‌ها به خیر گذشت و دیگری باعث کشته شدن چهار کودک در روستایی محروم شد. روز یکشنبه دوم آبان ماه بود که هفت کودک روستایی برای بازی به کنار محل گودبرداری شده در روستای اسحاق بازار چابهار رفته بودند، اما به یکباره بخشی از دیوار گودبرداری شده فروریخت و روی بچه‌ها آوار شد.

اهالی به سرعت خود را به محل حادثه رساندند و بچه‌ها را از زیر خاک خارج و به بیمارستانی در چابهار بردند، اما متاسفانه چهار کودک جان خود را از دست دادند. بعد از آن اهالی از نبود محل بازی گله داشتند و کسی به فکر گودبرداری رها شده نبود.

شش روز بعد دومین حادثه اینبار در شمال کشور رخ داد و بر اثر گودبرداری غیر اصولی در علی آباد کتول، یک دبستان دخترانه که در کنار محل گودبرداری بود دچار حادثه شد و دیوار کناری مدرسه ریزش کرده و دانش آموزان و معلمان را با خود به زیر آوار برد.

در دقایق اول همه شوکه بودند و فکر می‌کردند فاجعه‌ای بزرگ رخ داده است، اما معجزه در زیر آوار رخ داد. معلمان و مردم خیلی سریع به کمک دانش آموزان دختر آمدند و آن‌ها را از زیر آوار خارج کردند و حتی سه نفر از مجروحان را خودرو‌های عبوری به بیمارستان بردند.
با حضور تیم‌های امدادی هفت دانش آموز و سه معلم از یک قدمی مرگ نجات پیدا کردند.

حوادثی که بوی مرگ و خرابی می‌دهند

حوادث گودبرداری همیشه به خوشی تمام نمی‌شوند و گاهی مرگ‌های بسیاری را رقم می‌زنند که بسیار دلخراش است. در حادثه گودبرداری ابوذر دو برادر که نگهبان ساختمان بودند، جان خود را از دست دادند. در حادثه‌ای دیگر در خیابان انقلاب کارگر جوانی زیر خروار‌ها خاک گودبرداری غیر اصولی مدفون شد و جان خود را از دست داد. همیشه گودبرداری‌ها جان را نمی‌گیرد و گاهی خانه و زندگی را می گیرد.

زن جوانی که خانه‌اش در گودبرداری محله مولوی تخریب شده است، می‌گوید: چند سال قبل در خیابان مولوی زندگی می‌کردیم که دو خانه آنطرف‌تر گودبرداری انجام شده بود، بعد از ۲۰ روز ترک‌هایی روی خانه ما افتاد، هرچه اعتراض کردیم مالک و مهندس گوش نمی‌دادند تا اینکه به آتش نشانی گفتیم و آن‌ها با دیدن خانه ما توصیه کردند خانه را به دلیل ناامنی ترک کنیم. دو روز بعد هم که به دلیل گودبرداری، ریزش کرد و کلی به وسایل و خانه ما خسارت وارد آمد. بعد هم با کلی شکایت و دوندگی توانستیم بخشی از خسارت را بگیریم و دو ماه آواره بودیم تا خانه‌مان بازسازی شود.

تا حادثه رخ ندهد آتش نشانی ورود نمی‌کند/ هیچ مسئولیت قانونی نداریم

جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی در مورد اینکه آتش نشانی چه مسئولیتی در حوزه پیشگیری از حوادث گودبرداری دارد، گفت: براساس قانون ما هیچ مسئولیتی در مورد گودبرداری‌های غیر اصولی نداریم و تا زمانی که حوادث گودبرداری رخ ندهد، ورود پیدا نمی‌کنیم. مسئولیت در مورد خطرات احتمالی با شهرداری و نظام مهندسی است.

وی ادامه داد: نهایت وظیفه قانونی ما این است که اگر شهروندی تماس گرفت و مدعی شد خانه اش در مجاورت محل گودبرداری است و ایمن نیست، ما برای بازدید به آنجا رفته و هشدار دهیم که خانه را به علت ایمن نبودن و خطرات ترک کنند یا خیر؛ این اقدام هم جزو قانون نیست.

به گفته ملکی، تنها شهرداری و نظام مهندسی می‌توانند جلوی ادامه کار گودبرداری را به صورت قانونی بگیرند. ما حتی مسئولیتی در قانون از نظر بازدید از محل‌های گودبرداری رها شده هم نداریم و اگر حادثه‌ای رخ دهد، ما برای عملیات به آنجا می‌رویم.

شهرداری و نظام مهندسی مقصر هستند

مهندس ناظر و ۴۷ ساله است، در یک پروژه که او مسئولیت برعهده داشته است، دو خانه کناری و یک مغازه در شرق تهران کاملا فرو ریخته و یک نفر جانش را از دست داده است. او با قبول اینکه گاهی برخی مهندسان ناظر فقط پول می‌گیرند که مهرشان را بفروشند، می‌گوید: در قدیم مهندس ناظر فقط یک روز اول گودبرداری می‌آمد و می‌گفت کارگران چگونه کار حفر و تخلیه نخاله را انجام دهند و چند روز بعد برای زدن شمع و زدن تیر به منظور جلوگیری از ریزش ساختمان می‌آیند و باز می‌روند تا روز آخر و فقط هر جا لازم است مالک، مهر او را پای برگه‌ها می‌کوبید.

بیشتر بخوانید: وجود ۲۲۰ گود رها شده در تهران

این مهندس ناظر می‌گوید: مشکل از شهرداری و نظام مهندسی است که هیچ کدام نظارت کافی را روی محل گودبرداری و مهندس ناظر ندارند و فقط به فکر سود خود هستند. این دو دستگاه فقط بعد از اینکه ساختمانی ریخت یادشان می‌افتد ورود کنند و قبلش گوشی برای شنیدن نکات ایمنی یا چشمی برای دیدن تخلفات ندارند.

وی در مورد اینکه پس چطور خودتان در پروژه دچار مشکل شدید؟ می‌گوید: ما تمام محاسبات را کردیم حتی کلی بتن ریزی انجام دادیم، اما باران بارید و خاک واکنش بدی نشان داد و ساختمان کناری ریخت.

به گفته این مهندس ناظر، وقتی افراد در کنار ساخت و ساز، کار‌های دیگری هم انجام می‌دهند مشخص است که این اتفاقات رخ می‌دهد و فرد هر ساعت بالای سر کار نیست تا ایرادات و نواقص را رفع کند و بعد هم چنین اتفاقاتی خ می‌دهد.

استفاده از کارگران غیرماهر و نبود نظارت، مشکل آفرین است

حمید شاوردیان، کارشناس مسایل شهری نیز در مورد اینکه چه کسی در وقوع حوادث گودبرداری مقصر است، گفت: موضوع مهم این است که مهندسان ناظر هیچ نظارتی روی پیمانکاران برای گودبرداری ندارند و خود پیمانکاران هم از افرادی استفاده می‌کنند که تخصصی این کار را انجام نمی‌دهند و بعضا برای اینکه کمتر هزینه کنند، از کارگر غیر ماهر استفاده می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه وقتی مهندس ناظر تا انتها روی پروژه نظارت ندارند، معلوم است که در حوزه ایمنی و البته کار تخصصی مشکلاتی به وجود می‌آید، مدعی شد: شهرداری هم همانند مهندس ناظر فقط پروانه ساخت می‌دهد و تا وقتی اتفاقی رخ ندهد یا شکایتی نشود، هیچ بازدیدی انجام نمی‌دهد.

۲۸۰ گود در تهران وجود دارد

یکی از خطرات بسیار مهم در کلانشهر تهران، گود‌های رها شده در سطح شهر است، بمب‌های خاموشی که هر لحظه امکان ریزش آن‌ها وجود دارد و می‌تواند فاجعه‌ای مانند حوادث گذشته را به وجود بیاورد. گلپایگانی معاون شهرسازی تهران در مورد گود‌های غیر اصولی تهران می‌گوید: در حال حاضر ۲۸۰ گود در سطح شهر وجود دارد که ۱۲۸ گود آن پرخطر شناسایی شده است. بیشتر این گود‌ها در منطقه ۲۲ قرار دارند و عمق برخی از آن‌ها به ۲۰ متر یا حتی بیشتر هم می‌رسد.

به نظر می‌رسد تا وقتی شهرداری و نظام مهندسی به وظایف خود توجه نداشته و آن‌ها را انجام ندهند، باز هم باید منتظر اینگونه حوادث باشیم، حوادثی که سرانجام سهل انگاری عده‌ای مسئول، مرگ قربانیان بیگناه است.