نقش بازار سرمایه برای تحقق شعار امسال چیست؟

اقتصاد۲۴ - «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» شعاری است که از سوی رهبر معظم انقلاب برای سال ۱۴۰۰ انتخاب شده است. در این زمینه پرسشی که مطرح می‌شود اینکه، نقش بازار سرمایه برای پشتیبانی از تولید چیست و در این حوزه چه موانعی وجود دارد که باید رفع شود؟

فردین آقابزرگی متخصص و تحلیلگر بازار سرمایه در این رابطه به ایرناپلاس گفت: یکی از دغدغه‌هایی که همواره برای بیشتر کارشناسان مطرح بوده، این مساله است که برای رونق و جهش تولید، باید ابتدا موانعی که بر سر راه است، برداشته شود. در این بین بازار سرمایه قابلیت‌ها و امکاناتی دارد. باید در نظر گرفت قرار است افزون بر نیمی از کسری بودجه دولت در سال ۱۴۰۰ از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق تأمین شود. بنابراین، یک زمینه بسیار مناسبی برای برطرف کردن موانع در بازار سرمایه وجود دارد.

وی ادامه داد: یکی از این موانع، نقدینگی است. هر چند حجم نقدینگی بالاست، اما کمبود نقدینگی برای بنگاه‌های تولیدی بسیار مشهود است. برای حل این مساله لازم است رویکرد خود را در بازار سرمایه تغییر دهیم و تلاش کنیم زیرساخت‌های بازار با انتظاراتی که از آن وجود دارد تطبیق یابد.
برای نمونه، اگر در سال ۱۳۹۹ حجم بیشتری از نقدینگی در بازار ثانویه در گردش بود، باید سازوکار‌ها را به‌گونه‌ای اصلاح کنیم که بازار اولیه در اولویت قرار گیرد. البته معاملات بازار ثانویه، پدیده نامناسبی نیست، اما دست به دست شدن سهام، اولویت تأمین مالی بنگاه‌های تولیدی را برآورده نمی‌کند. تمرکز بر بازار اولیه و بها دادن بیشتر به پذیرش شرکت‌ها و تسریع آن‌ها از جمله اقداماتی است که باید انجام شود.

استفاده از ابزار‌های نوین مالی نیز باید در دستور کار قرار گیرد. اکنون اسم این ابزار‌ها را می‌شنویم، اما روند معاملاتی بیشتر مختص به اوراق بهادار و سهام است.

آقابزرگی به دیگر اقدامات مورد نیاز برای اجرا اشاره کرد و افزود: استفاده از ابزار‌های نوین مالی نیز باید در دستور کار قرار گیرد. اکنون اسم این ابزار‌ها را می‌شنویم، اما روند معاملاتی بیشتر مختص به اوراق بهادار و سهام است. رفع عدم تطبیق زیرساخت‌های بازار سرمایه، که در بهترین حالت مربوط به ۵ تا ۱۰ سال گذشته بوده، با نیاز‌های امروز بازار اصلی‌ترین کاری است که در حوزه بازار سرمایه برای تحقق شعار سال ۱۴۰۰ باید انجام شود. در غیر این صورت نواقصی بروز می‌کند که مانند سال ۱۳۹۹ گریبان ما را می‌گیرد.

این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: سازمان بورس در اواخر سال ۱۳۹۹ ناچار شد برای رفع برخی موانع، دامنه نوسان نامتقارن را اجرا کند که این نیز خود یک مانع بزرگ برای بازار سرمایه است. همچنین عرضه نشدن شرکت‌هایی که برنامه‌ریزی شده بود، در شمار موانعی قرار می‌گیرد که باید برطرف شود.

ضرورت به روزرسانی زیرساخت‌های بازار سرمایه

وی درباره اینکه قوانین و مقررات باید اصلاح شوند یا لازم است زیرساخت‌های فناوری اطلاعات به روز شود، گفت: منظورم از زیرساخت، بخش‌های مختلف است. مواردی از جمله سامانه‌های معاملاتی، آیین‌نامه و مقررات، تکنیک‌های تحلیل، پرداختن به هوش مصنوعی و گسترده‌تر کردن فضای آموزشی.

بیشتر بخوانید:  پیش بینی بورس در سال ۱۴۰۰، مثبت، منفی و یا متعادل؟

در برخی کشورها، شبکه‌های تلویزیونی بخش ویژه‌ای را برای تفسیر بازار‌های مالی دارند. ما نیز به‌تدریج به این سمت رفته‌ایم و بخش‌های کوتاهی به این موضوع اختصاص پیدا کرده که لازم است گسترش یابد. آموزش‌های مرتبط با بازار سرمایه باید در سطح کشور مورد توجه باشد.

آقابزرگی همچنین یادآور شد: نوع دعوتی که مسئولان در سال ۱۳۹۹ از مردم داشتند تا در بازار سرمایه فعالیت کنند، خلاف آموزش صحیح بود که خود چالش بزرگی را ایجاد کرد. ترکیب شورای عالی بورس و شیوه انتخاب مدیران و اعضای هیأت مدیره سازمان بورس نیز که به طور مستقیم از سوی دولت و وزیر اقتصاد تعیین می‌شوند، از مواردی است که باید سازوکار آن به روز شود.

پیش‌بینی وضعیت بورس در ۱۴۰۰

این کارشناس بازار سرمایه درباره چشم‌انداز بازار در سال ۱۴۰۰ گفت: یکی از زمینه‌های موجود علاقه‌مند شدن مردم به فعالیت در بازار سرمایه است که باعث می‌شود بخشی از نقدینگی در این بازار جریان پیدا کند. البته با توجه به تجربه‌هایی که در سال ۱۳۹۹ کسب شد و فراز و نشیب‌هایی که گاهی دلیل خاصی هم نداشت و هیجان بیش از حدی که باعث شد دو دوره ۶ ماهه متفاوت را تجربه کنیم، در سال جدید عقلانیت، تکیه بر تحلیل و اصول و ادبیات اقتصادی در بازار حاکمیت خواهد کرد.

وی ادامه داد: در نتیجه، فراز و نشیب چندان قابل توجهی نسبت به آغاز سال ۱۴۰۰ تجربه نخواهیم کرد. با این حال انتظارات تورمی باعث می‌شود، برای حفظ ارزش پول، حتماً یکی از گزینه‌های مناسب بازار سرمایه باشد. البته برخی ممکن است در سال ۱۳۹۹ از بازار سرمایه سرخورده باشند و به سایر بازار‌ها بروند، اما معنایش خروج نقدینگی از بورس نیست.

آقابزرگی معتقد است: به‌طور کلی بر خلاف سال ۱۳۹۹ که دولت حاکم مطلق و معامله‌گر یکه‌تاز بازار سرمایه به شمار می‌رفت، بازار سال ۱۴۰۰ در اختیار سهامداران حقیقی است که تجربه مناسبی نیز در سال ۱۳۹۹ کسب کرده‌اند.

پالایشی‌ها و فلزی‌ها؛ مستعدترین گروه‌ها برای رشد

وی درباره گروه‌های مستعد رشد نیز گفت: به دلیل کسری بودجه و تورمی که در سال ۱۴۰۰ وجود دارد، نوسان نرخ ارز ادامه دارد، اما شدت آن مانند سال ۱۳۹۹ نیست. روزانه ۲۰۰۰ میلیارد تومان نقدینگی خلق می‌شود که ارزش پول ملی را تا حدود تحت تأثیر قرار می‌دهد. در نتیجه صنایعی که مواد اولیه‌شان از داخل تأمین می‌شود، اما درآمد حاصل از فروششان بر اساس نرخ‌های جهانی شناسایی می‌شود، مستعد رشد هستند؛ صنایعی مانند پالایشی‌ها، پتروشیمی‌ها، فولاد و کانی‌ها.

گروه دوم صنایعی هستند که لازم است یک یارانه و فرصت ویژه در اختیارشان قرار گیرد، مانند غذا و دارو.
گروه سوم شرکت‌هایی هستند که به‌واسطه افزایش گردش مالی خود، درآمد بیشتری شناسایی می‌کنند، مانند بانک‌ها و بیمه‌ها.

بعد از این سه گروه، اصطلاحاً تک‌سهم‌ها هستند. یعنی شرکت‌های خاصی که طرح توسعه‌ای داشته‌اند، اختراعی ثبت کرده‌اند و ....

آقابزرگی درباره اصلی‌ترین چالش بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰ گفت: چشم داشتن دولت به امکانات و نقدینگی که در بازار سرمایه وجود دارد، همچنان یکی از چالش‌های بزرگ است. هر چند به نظر می‌رسد نقش اشخاص حقیقی نسبت به سال ۱۳۹۹ پررنگ‌تر خواهد بود، اما این چالش حضور دولت در بورس همچنان وجود خواهد داشت.