مغایرت وجود شرکت‌های تعاونی با اهداف طرح آزادسازی سهام عدالت

اقتصاد۲۴-روز یکشنبه از روابط عمومی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه، پیرو انتشار گزارشی در یکی از رسانه ها، مواردی از سوی این شرکت جهت شفاف‌سازی صحیح و جلوگیری از هر گونه حاشیه‌سازی مطرح شده است.

در ابتدا، براساس ابلاغیه ۹ اردیبهشت ۹۹ رهبر معظم انقلاب با موضوع آزادسازی سهام عدالت و سایر فرآیند‌های مرتبط با آن، کلیه اختیارات لازم در خصوص تدوین و تصویب مقررات در راستای فرآیند آزادسازی سهام عدالت و انتقال سهام به صاحبان سهام عدالت به شورای عالی بورس و اوراق بهادار واگذار شده است.

در بخش دیگر این ابلاغیه، فراهم کردن زمینه ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بازار سرمایه برعهده شورای عالی بورس و اوراق بهادار قرارگرفته است که این مهم جز از طریق تدوین و تصویب ضوابط و مقررات خاص ضمن دقت نظر به ماهیت این گونه شرکت‌ها و ترکیب سهامداران آن میسر نیست.

در همین راستا با هدف اجرایی کردن دستور رهبر معظم انقلاب، امکان مشارکت گسترده سهامداران و جلوگیری از تضییع حقوق آنان در اداره امور شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، آیین نامه اجرایی آزاد سازی سهام عدالت در تاریخ ۴ مرداد ۹۹ در ۲۲ ماده به تصویب آن شورا رسید، همچنین الزام شرکت‌های سرمایه گذاری استانی جهت برگزاری الکترونیکی مجامع عمومی برای انتخاب اعضاء هیئت مدیره و تعیین مدت سه تا ۶ روزه جهت اخذ رای از سهامداران به منظور تحقق اهداف بیان شده در تبصره ۵ ماده ۶ آیین‌نامه ذکر شده بیان شده است.

همچنین به استناد تبصره هفت ماده ۶ آیین‌نامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت، دارندگان سهام عدالت می‌توانند برای مشارکت در مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به اشخاص حقیقی و حقوقی از جمله شرکت‌های تعاونی، نهاد‌های مالی فعال در بازار سرمایه و سایر اشخاص وکالت دهند.

همچنین طبق تبصره ماده ۱۴ آیین‌نامه مذکور، شرکت‌های تعاونی سهام عدالت شهرستانی می‌توانند مطابق با قوانین و مقررات بازار سرمایه، ضمن عقد قرارداد با کارگزاران تحت کنترل بانک‌های دولتی و سایر کارگزاران به اخذ مجوز نمایندگی از بورس مربوطه اقدام کنند و امور مربوط به شناسایی اولیه و کامل مشتریان، احراز هویت و دریافت سفارش معاملات دارندگان سهام عدالت به عنوان نمایندگان شرکت‌های کارگزاری مورد نظر را انجام دهند.

شورای عالی بورس و اوراق بهادار پیرو ابلاغیه رهبر معظم انقلاب در راستای فرآیند آزادسازی سهام عدالت، اقدام به تصویب آیین‌نامه مورد اشاره کرده است، بنابراین وجود شرکت‌های تعاونی سهام عدالت در قالب نقش و پیرو سازوکار پیشین با اهداف طرح آزادسازی مغایر است، زیرا هدف از طرح آزادسازی سهام عدالت، کاستن از واسطه‌های موجود و برجسته کردن مشارکت سهامداران است.

در همین حال در راستای ایجاد مکانیزم‌های نظارتی بیشتر، شورای عالی بورس و اوراق بهادار طی آیین نامه اجرایی آزادسازی سهام عدالت کلیه شرکت‌های سرمایه گذاری استانی را مکلف کرد تا همانند سایر شرکت‌های فعال در این بازار، نسبت به پذیرش در بورس مربوطه اقدام کنند؛ بنابراین در این صورت این گونه شرکت‌ها نیز همانند سایر شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه، تحت نظارت عالی سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفته و مکانیزم‌های نظارتی مقرر در قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران از طریق آن سازمان به عنوان رکن اجرایی شورای عالی بورس اعمال می‌شود.

در ادامه این اطلاعیه در رابطه با عدم آگاهی سهامداران اعلام شده است که یکی از اهداف استفاده از سامانه سجام و دیگر درگاه‌های بازار سرمایه، اطلاع رسانی به سهامداران است که در این مدت به طرق مختلف و به دفعات مکرر از طریق رسانه‌های جمعی و به خصوص شرکت سپرده گذاری مرکزی به عنوان نهاد مراجعه سهامداران، محقق شده و به وضوح نمایان است که سطح آگاهی سهامداران به طور چشمگیری افزایش یافته است.

کلیه اقدامات در راستای فرآیند آزادسازی سهام عدالت و تشکیل مجامع عمومی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، منطبق بر موازین قانونی و پیرو تحقق اهداف مدنظر، به ویژه حمایت از سهامداران و ایجاد امکان مشارکت گسترده صورت گرفته است.

همچنین با توجه به این که هدف نهایی قانونگذار تشکیل یک شرکت ناشر بورسی و پذیرش آن در بازار سرمایه کشور بوده است، فرآیند پذیرش و سایر مراحل مربوط تابع مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار خواهد بود.