توهم توسعه کشور را خشک کرد

اقتصاد۲۴- حجت میان‌آبادی  درباره مهمترین راهکار برای عبور از کم‌آبی در کشور، اظهار داشت: مهمترین راهکار اینکه باید ریشه‌ای فکر کنیم، ما اکنون در هر مسئله‌ای که در کشور پیش می‌آید مقطعی عمل می‌کنیم. در رسیدن مشکل کم‌آبی تا به این مرحله سه گروه اصلی یعنی مسئولین، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها قصور دارند و به تکالیف خود عمل نمی‌کنند.

وی افزود: خشکسالی و سیل دو روی یک سکه‌اند و هیچ‌یک را نمی‌توان به صورت مقطعی مدیریت کرد. از سال ۹۶ مکرر گفته شد که در کنار جلسات، خشکسالی جلسات سیل هم برگذار شود، اما هیچوقت اینگونه نبوده، به محض اینکه کشور دچار سیلاب شد همه مسئولین کاسه چه کنم دست گرفتند و در یک سال در حالی ۴۰ هزار میلیارد تومان خسارت به کشور وارد شد که کل بودجه عمرانی حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بود، آن زمان جلسات خشکسالی تمام شد همه یکباره دنبال مدیریت سیلاب افتادند.

این استاد دانشگاه تربیت مدرس تصریح کرد: مدیریت خشکسالی و مدیریت سیل مسئله آنی نیست تا وقتی که به وقوع پیوست بدانیم چه باید کنیم، هر سه گروه یادشده نه تنها دید بلندمدت بلکه دید میان‌مدت هم ندارند و مقطعی عمل می‌کنند. آیا باید خشکسالی اثر خود را بگذارد و بعد اقدامی صورت گیرد؟ قطعا در این صورت نمی‌توان کاری کرد.

وی با بیان اینکه این وضعیت؛ مطلوب عده‌ای خاص است، افزود: در وضعیت دائم‌البحران نباید فکر کنیم، چون فرصت نداریم، بنابراین جلسات فوق‌العاده برگذار و بودجه‌های بحرانی صرف می‌کنیم و این چرخه چندین دهه است که تکرار می‌شود.

پژوهشگر سیاست‌گذاری آب در ادامه گفت: اولین راهکار بلندمدت برای عبور از وضعیت کم‌آبی اینکه باید شیوه مواجهه با موضوع خشکسالی عوض شود. خشکسالی و سیل دو پدیده طبیعی هستند تا زمانی که سیاست‌های ما مبتنی بر این باشد که باید مقابله کنیم، نمی‌توانیم کاری کنیم. بهار، زمستان، گرمای تابستان پدیده‌های طبیعی‌اند. مثلا آیا می‌توانیم ستاد مقابله با شب بزنیم؟ این‌ها نظم طبیعت است و نمی‌توانیم جلوی آن‌ها را بگیریم. راهکار اصلی سازگاری با این‌ها است، زمستان را نمی‌توان کاری کرد، اما می‌توانیم با پوشش مناسب خودمان را با سرما سازگار کنیم به همین ترتیب با خشکسالی و سیلاب هم باید سازگار شویم.

بیشتربخوانید:سونامی کم‌آبی

وی بیان داشت: کشور‌های موفق در رویکرد‌های نوین بحث سازگاری را مطرح می‌کنند، ستاد مقابله با خشکسالی ناشی از تفکرات جنگ جهانی دوم در غرب است که انسان را مالک بر طبیعت می‌دانست و تصور می‌کرد که می‌تواند با هر پدیده‌ای مقابله کرده و خود را بر طبیعت غالب کند. این رویکرد در دنیا شکست خورده است، باید بحث سازگاری را پیش ببریم؛ ما در اقلیمی واقع شده‌ایم که هم خشکسالی و هم سیل می‌تواند حاد باشد، باید با اقلیم خودمان سازگار شویم، اتحادیه اروپا یک اقلیم پرآب است و خشکسالی در آن قاره به شدت ایران نیست، بنابراین مباحث متفاوت است.

این دانش‌آموخته دانشگاه دلفت هلند با بیان اینکه رویکرد مواجهه و مدیریت شهری باید سازگار با اقلیم باشد، گفت: قطعا تابستان امسال دوباره موضوع مدیریت آبیاری چمن‌ها مطرح می‌شود، در حالی که زمان پرآبی فراموش می‌شود، بنابراین اولین راهکار اینکه نوع نگاه‌مان را عوض کنیم و باور کنیم مسئله مدیریت سیل و خشکسالی فرایند است نه پروژه. همانگونه که مواجهه با آلودگی هوا در کلانشهر‌ها یک فرایند است. در این صورت است که مشکل قابل حل است. اگر توانستیم این موضوعات را در ذهن سیاست‌گذار و باور دانشگاهی و رسانه‌ها جا بیندازیم بزرگترین قدم را برداشته‌ایم.

وی یادآور شد: تا موضوع چگونگی مواجهه با خشکسالی را به درستی باور نکنیم و دنبال راهکار کوتاه‌مدت و حل مقطعی هستیم تا دوباره به عرضه دچار شویم، در موضوع آب همانند کسی هستیم که به چاقی مفرط مبتلاست و هرچه می‌خواهد می‌خورد و به بنا دارد خود را با دارو هرچند با عوارض بیشتر درمان کند. وقتی ما دچار کم‌آبی مفرط هستیم، نمی‌توانیم هرچه می‌خواهیم آب مصرف کنیم و در نهایت از مسکن استفاده کنیم، باید باور کنیم که در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار داریم، نمی‌توانیم مصرف و چشم‌انداز آب را به مثابه یک کشور پرآب تعریف کنیم.

میان‌آبادی تاکید کرد: سیاست‌گذاری‌های مبتنی بر توسعه که به معنی توهم توسعه است باید تغییر کند و باور‌ها را باید عوض کنیم. در غیر این صورت تمام تجهیز‌ها و راهکار‌ها برای حل معضل آب مشابه تبلیغات ماهواره برای حل مشکل چاقی و ترک اعتیاد است.