اقتصاد۲۴ – ساحل رودخانه ارس از جلفا تا خداآفرین دارای کوه هایی سرسبز و سر به فلک کشیده، دشت هایی زیبا، رودهای خروشان، جنگل های انبوه، حیات وحش کم نظیر و گردشگرانی با فرهنگ و میزبانانی میهمانی نواز است که همگی از زیبایی های منطقه آزاد ارس محسوب می شود. آنهایی که به این منطقه سفر کرده اند می دانند که دیدنیهای شهرستان مرزی جلفا بسیار زیبا و متنوع است از کلیسای سنتاستپانوس گرفته تا آسیاب خرابه، كوه گئچي قالاسي، روستای اشتبین و ... را میتوانید در این خطه از ایران ببینید که درادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
پل تاریخی خدآفرین
در بخش خداآفرين بر روى رود ارس در فاصله ۱۰۰ مترى از يکديگر دو پل زده شده است. نخستين پل (پل بزرگتر) به طول تقريبى ۱۷۰ متر با ۱۵ چشمه که قدمت آن به دوره سلجوقى می رسد و پل ديگر به طول ۱۲۰ متر بر روى رود ارس بر بستر صخرهاى آن ايجاد شده است و حدود 500 سال قدمت دارد.
كوه گئچي قالاسي
در جنوب شهر جلفا در دامنه کوه آتشفشاني گئچي قالاسي که 38 میلیون سال پیش فوران کرده است رگه های زیبایی از سنگ معدن مرمر سبز بوجود آمده است که در محل این معدن آب ترش، سرد و گازداری از اعماق زمین خارج می شود که در مسیر جاری شدن خود لایه های زیبایی از رسوبات آهن دار قرمز و لیموئی را ایجاد کرده است که يکي از رسوباتي که در دهانه اغلب چشمههاي معدني يافت ميشود کربنات کلسيم در دهانه چشمهها را ممکن می سازد. همچنین بر اثر خروج گاز CO2 حفرهدار نيز تراورتن به وجود می آید که بهدليل سهولت دسترسي و سادگي برش به مقدار زيادی از این سنگ به عنوان سنگ تزئینی بناها استفاده ميشود.
کوهستان کیامکی
پناهگاه حیات وحش کیامکی و منطقه حفاظت شده ارسباران زیستگاه گونه های جانوران مختلف و همچنین پوشش گیاهی و دارویی بی نظیری است.
پارک کوهستان
پارک 26 هکتاری کوهستان ارس در مسیر گردشگری غرب جلفا در مسافت 5 کیلومتری از شهر جلفا قرار گرفته است که این پارک با دارا بودن امکانات مناسب از قبیل شهربازی، سوئیت های اقامت موقت، دریاچه مصنوعی، نمازخانه، رستوران، بوفه و پارک حیات وحش محل مناسبی برای تفریح و گردش اهالی و مسافران ورودی به منطقه است.
روستای اشتبین
یکی از قدیمی ترین و زیباترین روستاهای حاشیه رودخانه ارس روستای اشتبین است. خانه های مزین به سر درها و کتیبه های مرمرین دوره صفویه و طبیعت جذاب با جنگلی از میوه های متنوع، این روستا را دهکده سلامت نام نهاده و در زمره آثار ملی ثبت شده قرار داده است.
منطقه حفاظت شده ارسباران
این منطقه در ناحیه شمال غربی شهرستان کلیبر واقع شده است که پوشیده از جنگل، استیپ و سایر پوشش های گیاهی است که به عنوان مکان ذخیره بیوسفر در یونسکو به ثبت رسیده است و از ارزش های گیاهی و جانوری خاص برخوردار است.
حمام تاریخی جلفا
این حمام در شرق شهر جلفا و مابین تأسیسات راه ایران و گمرک جلفا قرار دارد. حمام شامل سربینه، گرمخانه و تأسیسات جنبی است. فرم طاق ها و گنبدها و ستون های سنگی شامل ته ستون، ساقه ستون و سرستون مقرنسکاری حکایت از شیوه معماری دوره قاجاریه حکایت دارد. از سوی دیگر قوس ها و گنبدهای دهنه رختکن و سربینه و دیگر تأسیسات حمام بسیار چشم نواز است. به نظر می رسد با توجه به جمعیت اندک جلفا در یکصد ساله اخیر این حمام توسط عباس میرزا و برای لشکریان پشت جبهه در جنگ های ایران و روس ساخته شده باشد. البته در سال های اخیر اقدامات مرمتی صورت گرفته است.
امام زاده سيد محمد نوجه مهر
در كنار رود ارس در روستاي نوجه مهر امامزاده محمد نوجه مهر معروف به سيد محمد آقا قرار دارد. مقبره اين امام زاده كه او را به نوادگان امام موسي كاظم(ع)نسبت ميدهند تجديد بنا شده و داراي ضريح زيبايی است. اين آرامگاه نزد مردم از تقدس و احترام بسيار برخوردار است و هر سال كشاورزان آن نواحي پس از برداشت محصول براي زيارت و اداي نذورات خود به اين امامزاده ميروند.
رود ارس
اين رود مهمترين و پر آبترين رودخانه شمالی آذربايجان شرقي است که سرچشمه آن از ترکيه شروع می شود و به دريای خزر می ریزد. همچنین این رود نه تنها از شهرستان های ماكو، اهر، مرند و گرمی در استان های آذربايجان شرقی و غربی و اردبيل عبور می كند بلکه از شهرهای مرزی ايران و آذربايجان و ارمنستان نیز عبور می کند. بارش فراوان در اين منطقه علاوه بر کمک به اعتدال آب و هوا باعث ايجاد رودخانههاي متعدد شده است.
عرض رودخانه ارس در جلفا گاهي تا 200 متر و ارتفاع و عمق بستر آن به 2 تا 3 متر مي رسد. عريضترين نقطه این رودخانه در نزديكي شهر جلفا است كه بيش از 200 متر عرض و بيش از 4 متر عمق دارد كه مي توان سومين رودخانه ايران از لحاظ قدرت آب تلقي كرد. بستر رودخانه ارس داراي شيب زيادي بوده كه آب با سرعت در آن جريان دارد و مانند رودهاي ديگر نمي توان بر روي آن قايقراني كرد ولي اگر قايق موتوردار باشد مي توان از آن استفاده کرد .
آبشار آسیاب
آبشار آسیاب یکی از زیباترین مناظر دیدنی آذربایجان شرقی است که قبلا در این محل چند باب آسیاب آبی وجود داشت که با استفاده از این آبشار کار می کردند اما در حال حاظر خرابه ای بیش از آن باقی نمانده است به همین دلیل به نام آسیاب خرابه معروف شده است .
کلیسای سنت استپانوس
کليساي سنت استپانوس در 26 كيلومتري غرب جلفاي ارس در محلي به نام قريه قزل وانگ (صومعه قرمز) در نزديكترين روستاي دره شام از دهستان ارس در كنار بخش پلدشت شهرستان ماكو واقع شده است، در گذشته راه كوهستاني مالرو بود اما از سال 1350 راه ماشين و هموار آن ساخته شده و چون در دامنه رشته كوه هاي ماقارات قرار گرفته به آن عبارت ماقارات سنت استپانوس گفته می شود.
مجموعه کردشت
اين حمام يكي از زيباترين حمام هاي آذربايجان است كه با معماري اصيل سنتي در روستاي كردشت از توابع جلفا و در كنار رود ارس قرار دارد. ساختمان اين حمام در ميان باغ بزرگي واقع شده است. همچنین گرماخانه ای دارد که فضايي متشکل از چهار ستون سنگي هشت بر و دو حوض بزرگ مستطيل شكل و اتاقي با گنبد قير اندود دارد. نور داخل سربينه و گرماخانه به وسيله روزني كه در نوك گنبد قرار دارد تأمين مي شود و گويا بر روي آن روزن ها سنگ هاي مرمر نازك و ظريفي نصب شده كه نور آفتاب از آن نفوذ و داخل حمام را به طور يكنواخت می کند.
کلیسای چوپان
تقريباً در 5 كيلومتري غرب جلفا در مسير جاده جلفا - سد ارس در ميان كوه هاي رسوبي سرخ رنگ قرار گرفته است به طوري که جزء طبيعت لاينفك آنجا درآمده است. اين كليسا در سال 1518 ميلادي احداث شده و چنانچه از نام آن قابل استنباط است شايد اين كليسا براي چوپاناني كه مشغول چراي حيوانات در مراتع آنجا بودند طراحي شده تا آنها براي به عمل آوردن فيوضات خود به روستاهاي دره شام مراجعت نكنند.
کاروانسرای خواجه نظر
کاروانسراي خواجه نظر (عباسي) یکی از 999 کاروانسرای ساخته شده در زمان شاه عباس صفوی است. این بنا در 5 كيلومتري جلفا ويرانه اي است كه بناي آن در زمان شاه عباس كبير با هزينه خواجه نظر ارمني از مقربان درگاه شاهي احداث شد.