مشاوره آنلاین بهتر است یا مشاوره حضوری؟

اقتصاد ۲۴ - بنابر آمار منتشر شده از دفتر سلامت روان وزارت بهداشت حدود ۲۳ درصد از جمعیت کشور به نوعی دچار اختلالات روان هستند و حدود ۶۶ تا ۷۵ درصد از این افراد برای درمان به روانپزشکان، روانشناسان و متخصصان سلامت روان مراجعه نمی‌کنند. اما بسیاری از روانشناسان و مشاورانی که با اسنپ‎دکتر همکاری می‌‏کنند، معتقدند مشاوره‌ی روانشناسی آنلاین به دلیل افزایش دسترسی همگان به خدمات مشاوره، قیمت پایین و ناشناس ماندن مراجعان در مشاوره‌ی غیرحضوری توانسته افراد مختلفی را از سراسر ایران خصوصا از شهر‌های دور افتاده و محروم به دریافت مشاوره‌ی روانشناسی ترغیب کند.

مشاوره‌ی روانشناسی فراتر از مرزها؛ از محروم‌ترین شهر‌ها تا کشور‌های دیگر

معصومه مختارپور روانشناس، مشاور خانواده، ازدواج و مسائل جنسی و استاد دانشگاه است، او درباره‌ی تجربه خود در زمینه‌ی ارائه‌ی مشاوره به افرادی از طیف‎های مختلف در اسنپ‎دکتر می‏‌گوید: «با توجه به اینکه من بیش از ۲۰ سال سابقه‌ی کار در حوزه‌ی روانشناسی و مشاوره دارم و تحصیلاتم در حوزه‎های کودک، خانواده و روانشناسی بالینی است به افراد زیادی از طیف‌های گوناگون جامعه مشاوره داده‌ام. اما فکر می‌کنم این طیف با شروع همکاری‎ام با اسنپ‌دکتر بسیار متنوع‎تر شده است. غالبا در ابتدای هر مشاوره با چند سوال تلاش می‌کنم درک بهتری از بافت فرهنگی و خانوادگی‎‎ فرد داشته باشم. بر همین اساس متوجه شدم که در این اپلیکیشن با کاربران مختلفی روبه‌رو هستم؛ مراجعانی از شهر‌های مختلف ایران و حتی مناطق محروم و شهر‌های کوچک که دسترسی به اینترنت این امکان را به آن‌ها داده که از مشاوره‌ی روانشناسی بهره‎مند شوند. جالب اینکه در این مدت حتی از خارج از کشور برای مثال از ترکیه و چین هم مراجع داشته‎ام.»

دسترسی به مشاوره‌ی روانشناسی با کمترین هزینه

دکتر مختارپور امکان محک زدن مشاوران را از دیگر مزایای اسنپ‌دکتر می‌داند و می‌گوید: «اصولا در مشاوره‌ی روانشناسی خیلی مهم است که فرد با مشاور و روانشناس خود ارتباط برقرار کند. در مشاوره‌ی حضوری، عملا امکان مراجعه به مشاوران مختلف و انتخاب از بین آن‌ها برای افراد سخت‌تر است. اما افراد در اسنپ‎دکتر با کمترین هزینه می‎توانند به مشاوران مختلف دسترسی پیدا کنند و مشاور مناسب را برای خود انتخاب کنند. گاهی هم افراد می‎خواهند درباره‌ی مسائلی که به هر حال برای آن‌ها تابوست، مثل مسائل جنسی صحبت کنند و مشاوره‌ی آنلاین به آن‌ها این امکان را می‌دهد که در تماس تلفنی بدون خجالت، نکات تاریک زندگی خود را روی دایره بریزند و درباره‌ی آن‎ها حرف بزنند».

او ادامه می‌دهد: «برای خود من هم همکاری با اسنپ‎‎دکتر و دسترسی به مراجعانی از طیف‎های مختلف تجربه‌ی بسیار خوبی بوده. علاوه بر این از آنجایی که در اسنپ‌دکتر پزشکان و روانشناسانی با تخصص‌های مختلف وجود دارند، در صورت نیاز می‌توانیم مراجعان را به این متخصصان ارجاع دهیم تا روند درمان با سرعت بیشتر و کیفیت بهتری دنبال شود.»

از اختلافات زناشویی تا مشاوره برای فرزندان

شکوه جباری مشاور خانواده، ازدواج، کودک و نوجوان است و درباره‌ی تجربه‌ی خود از مشاوره در اسنپ‌دکتر می‌گوید: «افراد زیادی از شهر‌های مختلف حتی شهر‌های دور افتاده در رابطه با موضوعاتی مثل اختلافات زناشویی، طلاق و ... برای مشاوره با من تماس می‌گیرند. به نظر می‌رسد مراجعان از کیفیت مشاوره‌‎‏ها راضی هستند و به همین دلیل دوست دارند روند مشاوره ادامه پیدا کند؛ بنابراین بسیاری از این جلسه‌های مشاوره‌ی آنلاین چند ماه ادامه پیدا می‎کند. خیلی از افرادی هم که تماس می‌گیرند والدینی هستند که درباره‌ی استفاده از اینترنت و روابط فرزندانشان در فضای مجازی نیاز به مشورت دارند و خیلی از تماس‎ها هم در زمینه‌ی مشاوره‏‌های پیش از ازدواج است.»

نقش اینترنت و اپلیکیشن‌های پزشکی در ترویج فرهنگ مشاوره

اعظم دشتی دکترای مشاوره، روان درمانگر و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی است. او معتقد است که اسنپ‌دکتر نقش مهمی در ترویج فرهنگ مشاوره دارد و در این باره می‎گوید: «من در این مدت نه تنها به افرادی از شهر‌های مختلف مشاوره داده‎ام، بلکه مراجعانی از مناطق بسیار کوچک و دور افتاده از مرکز هم داشته‌ام که به خدمات مشاوره دسترسی ندارد و بدون وجود اسنپ‎دکتر و مشاوره‌ی آنلاین نمی‎توانستند با یک متخصص صحبت کنند. به نظرم اسنپ‌دکتر می‎تواند به خودش افتخار کند که توانسته چنین تغییری را در جامعه ایجاد کند.»

مشاوره‌ی آنلاین؛ فضای امنی برای حرف زدن

این استاد دانشگاه با اشاره به نیاز جامعه‌ی ما به خدمات روانشناسی و سلامت روان تاکید می‌‏کند: «در شرایط کنونیِ جامعه‌ی ما به دلیل بالا بودن میزان اضطراب پایه و شرایطی که کرونا ایجاد کرده به خدمات مشاوره نیاز مبرمی وجود دارد. ایجاد امکان مشاوره برای مردم و کمک گرفتن از یک متخصص واقعا کار بزرگی است. در بسیاری از کشور‌های دنیا چنین خدماتی از سوی مراکز درمانی و دانشگاه‎ها -نه فقط از سوی مشاوران بلکه به وسیله‌ی دانشجویان روانشناسی- هم ارائه می‎شود؛ فقط برای اینکه افراد بتوانند با یک نفر حرف بزنند.»

او معتقد است: «افراد به دلیل مشکلات کلان در جامعه، نمی‌‏توانند همه جا خود واقعی‎شان را بروز بدهند و بنابراین نیاز زیادی به مشاوره دارند؛ فضای امنی که بتوانند به راحتی در آن صحبت کنند. حتی اگر این مشاوره به درمان هم منجر نشود، حداقل می‌‏تواند کمک کند وضع بدتر نشود. من امیدوارم بیمه‌‏ها هم در این زمینه وارد شوند و به کمک مشاوره و خدمات روانشناسی بیایند تا با کاهش هزینه‌ها خدمات مشاوره برای همه قابل استفاده باشد. خیلی مهم است که اگر یک مادر با کودک پنج ساله‌ی پرخاشگری مواجه است، از کودکی به او برچسب نزند و با کمک مشاور بتواند رابطه‌ی بهتری با فرزندش داشته باشد.»

مزیت ناشناس بودن و صحبت از راز‌های پنهان

مصطفی صادقی دکترای روانشناسی، زوج درمانگر، سکس تراپیست و مشاور افسردگی است. او معتقد است اسنپ‌دکتر دسترسی به مشاوره‌ی روانشناسی را برای افرادی از شهر‌های کوچک و حتی روستا‌های ایران ایجاد کرده است. مزیت ناشناس بودن در این شکل از مشاوره این فرصت را فراهم آورده تا افراد بتوانند درباره‌ی موضوعاتی که تابوست به راحتی صحبت کنند.

او در این باره می‎گوید: «تنوع جغرافیایی مراجعان در اسنپ‌دکتر برای من بسیار جالب است؛ به طور مثال تا به حال کاربرانی از کشور‌های مختلف مثل آمریکا، سوئیس و ژاپن در اسنپ‌دکتر با من تماس گرفته‌اند. همچنین تماس‏‌های زیادی از شهر‌های مختلف کشور و حتی روستا‌های صعب‎العبور گرفته می‌‏شود و تقریبا از همه‌ی استان‏‌ها مثل سیستان و بلوچستان، تبریز، شهرکرد، چهارمحال و بختیاری و ... مراجع داشته‌ام. اگر امکان مشاوره‌ی آنلاین فراهم نبود بسیاری از این افراد نمی‌توانستند از کمک یک روانشناس بهره‌مند شوند. در شهر‌های کوچک مسئله‌ی دیگری که وجود دارد این است که افراد همدیگر را به خوبی می‌شناسند و به همین دلیل ترجیح می‌‏دهند درباره‌ی مسائل خود، خصوصا مسائل حساس با مشاور هم صحبت نکنند. در برخی موارد افراد می‌خواهند مسائلی را در زمینه‌ی سکس‌تراپی و مسائل جنسی با مشاور مطرح کنند که در گفت‌و‌گوی حضوری برای آن‎ها سخت است. اما در مشاوره‌ی آنلاین خیلی راحت و شمرده این مسائل را با مشاور در میان می‌‏گذارند.»

مشاوره‌ شبانه‌روزی و حفظ جان افراد در شرایط بحرانی

این روانشناس با تاکید بر اینکه تا به حال دست کم جان پنج نفر را در جریان مشاوره‌ی تلفنی از مرگ نجات داده، می‌‏گوید: «در دسترس بودن امکان مشاوره به صورت شبانه‌روزی برای افرادی که در موقعیت‌های حساس قرار دارند، خدمت بزرگی است. من به خاطر اینکه شب‎ها غالبا کار پژوهشی انجام می‌‏دهم تا دیروقت در دسترس هستم و در این مدت کاربرانی با من تماس گرفته‌اند که تصمیم داشتند به زندگی خود پایان دهند. اما به دلیل در دسترس بودن مشاوره توانستند شانس دوباره‌ای به خود بدهند و قبل از قطعی کردن تصمیم با یک متخصص صحبت کنند. خوشبختانه من توانستم با یک مشاوره‌ی انگیزشی آن‎ها را منصرف کنم تا در جلسه‌‏های بعدی درمان ادامه پیدا کند. گاهی هم فرد آنقدر افسرده است که اصلا نمی‌‏تواند از خانه بیرون بیاید و همین که یک کد تخفیف برای مشاوره از سوی اسنپ‎دکتر دریافت می‎کند، انگیزه‎ای برای او می‌شود تا مشاوره را امتحان و گاه دنبال کند.»

موهبت استفاده از مشاور در شرایط قرنطینه

دکتر صادقی همچنین با اشاره به اهمیت زیاد مشاوره در شرایط همه‌گیری کرونا می‌گوید: «به دلیل شرایط کرونا و قرنطینه، خانواده‌‏ها زمان بیشتری را با هم می‌گذرانند و اختلافات خانوادگی بیشتر خودش را نشان می‎دهد و پررنگ‎تر می‌شود. من گاه تماس‎هایی داشته‎ام که در اوج درگیری و اختلاف گرفته شده و به کنترل اوضاع و کاهش تنش منجر شده است. این امکان تنها با در دسترس بودن خدمات روانشناسی فراهم شده که بخش بزرگی از مراجعان از این خدمات رضایت داشته‌اند و مشاوره از طریق اسنپ‌دکتر را به اطرافیان خود نیز پیشنهاد داده‌اند.»