سونامی در بازار مسکن

اقتصاد ۲۴- فرشید پورحاجت اظهار کرد: وزارت راه و شهرسازی طی سال‌های اخیر تعامل چندانی با بخش خصوصی نداشت. فعالان صنعت ساختمان خیلی تلاش کردند در کنار دولت، قطار از ریل خارج شده تولید مسکن را به مسیر برگردانند، اما مسئولان وزارت راه و شهرسازی اعتقادی به مشورت با بخش خصوصی نداشتند.

دبیر کانون انبوه سازان با اشاره به عملکرد دوره اخیر وزارت راه و شهرسازی گفت: حدود ۲.۵ سال اخیر مدیریت جدید وزارت مسکن عملکرد ویژه‌ای از مسئولان ندیدیم و به دلیل رکود و بی‌عملی، فعالان بخش خصوصی دارند از حوزه ساخت‌وساز خارج می‌شوند. برنامه مشخصی هم برای بخش مسکن بجز طرح اقدام ملی دنبال نشد که با توجه به سرعت پایین اجرای طرح در بیش از دو سال اخیر و عدم تحقق وعده‌ها پیش‌بینی کرد که مسکن ملی سرانجام خوبی نخواهد داشت.

پورحاجت، سرکوب قیمتی و عدم ارائه آمار را دو سیاست غالب در وزارت راه و شهرسازی دانست و افزود: با روش‌هایی مثل توصیه به نخریدن مسکن یا ارائه نکردن آمار قصد داشتند بازار را به کنترل درآورند، اما در این دوره نرخ مسکن در تهران از متری ۱۳ میلیون تومان در اواسط سال ۱۳۹۷ با رشد ۱۳۰ درصدی به متری ۳۰ میلیون تومان در تیرماه ۱۴۰۰ رسید.

وی تاکید کرد: در مسکن ملی نرخ هر متر را برای سازندگان ۲.۷ میلیون تومان در نظر گرفتند و علیرغم رشد نرخ مصالح ساختمانی در یک سال اخیر این نرخ را به‌روز نکردند و در واقع فنر افزایش نرخ را فشار دادند. تصور من این است که می‌خواستند با این اقدام تورم مصالح ساختمانی در پروژه اقدام ملی را به دوش دولت بعد بیندازند.

عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان همچنین درخصوص نوسازی بافت‌های ناکارآمد شهری گفت: در حوزه سکونتگاه‌های غیررسمی قرار بر این بود که سالیانه ۱۰۰ هزار واحد را بازسازی کنند که تقریبا هیچ اتفاق مثبتی در این زمینه رخ نداد و شاید به یک دهم اهداف هم نرسیدند.

وی رشد نرخ مسکن در سه سال گذشته را به سونامی تشبیه کرد و گفت: با پولی که امروز مستاجران برای رهن واحد‌ها پرداخت می‌کنند می‌شد تا سه سال قبل مسکن خریداری کرد.

بیشتر بخوانید: اجاره‌بها در حال موازنه با قیمت مسکن است

پورحاجت، مهم‌ترین راهکار‌های ساماندهی بازار مسکن را افزایش عرضه دانست و گفت: امیدواریم مهندس قاسمی در صورت اخذ رای اعتماد از مجلس بتواند در حوزه ساخت‌وساز تحول ایجاد کند. البته تجربه ثابت کرده دولت توان اجرای پروژه‌های مسکونی را ندارد و باید از بخش خصوصی استفاده کند. سیاست‌های رقابتی در حوزه بازار مسکن به طور اخص بسته‌های خدمت را به شکل متنوع ارائه کند تا با احداث سالیانه یک میلیون واحد، بازار مسکن مقداری کنترل شود.

دبیر کانون انبوه‌سازان یادآور شد: با فعالیت‌های رستم قاسمی ـ وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی ـ به دلیل سوابق عمرانی که دارد تا حدی آشنا هستیم. امیدواریم با توجه به تجاربی که داشته بتواند شرایط بحران‌زده مسکن را به یک سامانی برساند.

مسکن ملی در یک نگاه

بنابراین گزارش، شهریوماه ۱۳۹۸ طرح اقدام ملی مسکن کلنگ‌زنی شد و ۱۸ آبان ماه ۱۳۹۸ ثبت نام از متقاضیان در چهار استان آغاز و سپس به دیگر استان‌ها تسری پیدا کرد. ابتدا برای این پروژه ۴۰۰ هزار واحد تعریف شد که هم‌اکنون ۵۳۴ هزار واحد در مرحله اجرا قرار دارد. در پنج مرحله ثبت نام این طرح در سامانه اقدام ملی به نشانی tem.mrud.ir مجموعا ۲.۲ میلیون نفر نام‌نویسی کردند که ۵۳۰ هزار خانه اولی مشمول این طرح قرار گرفتند. تا کنون دو مرحله افتتاح صورت گرفته که روز یکم آبان ماه ۱۳۹۹ تعداد ۱۱ هزار و ۵۶۰ واحد و روز ۲۱ تیر ۱۴۰۰ تعداد ۲۸ هزار و ۵۱۸ واحد جمعا ۴۰ هزار و ۷۸ واحد به بهره‌برداری رسیده است.

وام این پروژه از طریق آورده متقاضیان و وام بانکی پیش می‌رود. از ابتدا تسهیلات این طرح ۱۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۱۸ درصد بود که به ۲۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است. آورده متقاضیان در مرحله اول حدود ۴۰ میلیون تومان است. میانگین نرخ این واحد‌ها در کل کشور طبق شاخص سازمان برنامه و بودجه در سه ماهه دوم سال ۱۳۹۹ متری ۲.۸ میلیون تومان است که البته بر اساس آخرین محاسبات اداره کل راه و شهرسازی استان تهران به ۳.۷ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده است.