احتمال ظهور همه‌گیری‌های بزرگ در آینده‌ چقدر است؟

اقتصاد۲۴- همه گیری کووید-۱۹ ممکن است مرگبارترین شیوع ویروسی باشد که جهان در بیش از یک قرن گذشته شاهد آن بوده است، اما از نظر آماری، چنین رویدادهای شدید آنچنان که ما فکر می‌کنیم نادر نبوده و تجزیه و تحلیل جدیدی از شیوع بیماری‌های جدید در ۴۰۰ سال گذشته است.

این مطالعه که در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم به چاپ رسید، از یک پرونده جدید جمع آوری شده از شیوع‌های گذشته برای برآورد شدت آن وقایع و احتمال تکرار سالانه آن‌ها استفاده کرد.

مطالعه فوق نشان داد که احتمال همه گیری با تاثیرات مشابه کووید-۱۹ در هر سال حدود ۲ است، به این معنی که فردی که در سال ۲۰۰۰ متولد شده است تا به حال حدود ۳۸ بار احتمال تجربه آن را داشته است؛ و این احتمال در حال افزایش است که به گفته نویسندگان، ضرورت تعدیل ادراک از خطرات همه گیر و انتظارات برای آمادگی مقابله با آن را مشخص می‌کند.

دکتر ویلیام پن، استادیار سلامت محیط زیست جهانی در دانشگاه دوک و یکی از محققان این مطالعه گفت: مهمترین راه حل درک این مسئله است که همه گیری‌های بزرگ مانند کووید-۱۹ و آنفلوآنزای اسپانیایی به احتمال زیاد، چندان نادر نیستند بنابراین باید اولویت تلاش‌ها برای پیشگیری و کنترل آن‌ها در آینده را افزایش داد.

در این مطالعه که توسط مارکو مارانی، دکترای دانشگاه پادوا در ایتالیا انجام شد، از روش‌های آماری جدیدی برای اندازه گیری مقیاس و فراوانی شیوع بیماری استفاده شد که در چهار قرن گذشته هیچ مداخله فوری پزشکی در آن‌ها انجام نشده بود. تجزیه و تحلیل آن‌ها که مجموعه‌ای از عوامل بیماری زا از جمله طاعون، آبله، وبا، تیفوس و ویروس‌های آنفلوآنزای جدید را شامل می‌شد، تغییرات قابل توجهی در میزان شیوع همه گیری در گذشته را نشان داد؛ آن‌ها همچنین الگوهایی را شناسایی کردند که به آن‌ها امکان می‌داد احتمال وقایع مشابهی را بدهند.

آنفلوآنزای اسپانیایی، مرگبارترین بیماری همه گیر در تاریخ معاصر بود که بین سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ جان بیش از ۳۰ میلیون نفر را گرفت. اگر این رویکرد را به گونه‌ای دیگر در نظر بگیریم، این بدان معناست که از نظر آماری این احتمال وجود دارد که همه گیری با چنین مقیاسی شدید در ۴۰۰ سال آینده نیز رخ دهد.

داده‌ها همچنین نشان می‌دهد خطر شیوع شدید بیماری به سرعت در حال افزایش است. بر اساس افزایش نرخ پاتوژن‌های جدید مانند سارس-کوو-۲ در جمعیت انسانی در ۵۰ سال گذشته، این مطالعه تخمین می‌زند که احتمال شیوع بیماری‌های جدید احتمالا در چند دهه آینده سه برابر افزایش می‌یابد.

بیشتر بخوانید: آخرین آمار جهانی کرونا سه‌شنبه ۲ شهریور ۱۴۰۰

با استفاده از این فاکتور خطر افزایش یافته، محققان تخمین می‌زنند همه گیری مشابه مقیاس کووید-۱۹ در بازه زمانی ۵۹ ساله اتفاق می‌افتد، نتیجه‌ای که به تحلیل آن‌ها بسیار کمتر از آنچه به طور شهودی انتظار می‌رفت، است؛ اما آن‌ها همچنین احتمال همه گیری را که قادر به از بین بردن تمام زندگی بشر است، محاسبه کرده و از نظر آماری آن را در ۱۲۰۰۰ سال آینده محتمل می‌دانند.

 گابریل کاتول، استاد برجسته هیدرولوژی و میکرومتریولوژی در دوک و یکی دیگر از محققان این مطالعه گفت: این بدان معنا نیست که ما می‌توانیم به مدت ۵۹ سال از همه گیری شبه کووید دور باشیم و یا اینکه تا ۳۰۰ سال دیگر شاهد ظهور بلایی شبیه آنفلوآنزای اسپانیایی نخواهیم بود، بلکه چنین رویدادهایی در هر سال به همان اندازه محتمل است.

کاتول می‌گوید: وقتی امروز سیل ۱۰۰ ساله رخ می‌دهد، ممکن است به اشتباه تصور شود که تا۱۰۰ سال دیگر چنین رویدادی را تجربه نخواهیم کرد، این تصور نادرست است، سیل ۱۰۰ ساله دیگری می‌تواند در سال آینده رخ دهد. 

پان به عنوان یک دانشمند بهداشت محیط، دلایل شیوع بیماری را حدس زده و تاکید می‌کند که رشد جمعیت، تغییر در سیستم‌های غذایی، تخریب محیط زیست و تماس مکرر بین انسان‌ها و حیوانات آلوده همه عوامل مهمی هستند. تجزیه و تحلیل آماری تنها برای توصیف خطرات است، نه توضیح آنچه آن‌ها را تحریک می‌کند؛ اما در عین حال، او امیدوار است این مطالعه جرقه‌ای عمیق‌تر در زمینه عواملی باشد که ممکن است همه گیرهای ویرانگر و نحوه مقابله با آن‌ها را محتمل‌تر کند. 

پان گفت: این امر به اهمیت واکنش زودهنگام به شیوع بیماری‌ها و ایجاد ظرفیت برای نظارت همه گیر در مقیاس محلی و جهانی و همچنین تعیین دستور کار تحقیقاتی برای درک علت شیوع گسترده بیماری اشاره می‌کند.