دولت رئیسی هم دستکاری مصنوعی قیمت‌ها را انتخاب کرد

اقتصاد ۲۴ - در روز‌های ابتدایی هفته گذشته دو اتفاق مهم افتاد؛ یکی دستور فوری کاهش نرخ ارز از سوی رییس جمهور و دیگری انتشار اخباری درباره از سرگیری دوباره مذاکرات هسته‌ای. اما جالب است که اثر خبر دوم برای بازار ارز جدی‌تر بود تا دستور رییسی.

اوایل هفته پیش عنوان شد که ممکن است دور جدید مذاکرات هسته‌ای به زودی آغاز شود. همین عامل موجب شد میزان فروش‌ها در بازار یکباره بیشتر شود و قیمت دلار در مقطعی به انتهای کانال ۲۶ هزار تومانی برسد. با این حال، روز سه‌شنبه عنوان شد که ممکن است گفتگو‌های هسته‌ای تا دو ماه آینده آغاز نشود، در نتیجه سطح تقاضا کمی بالا آمد و دلار به کانال ۲۷ هزار تومانی برگشت.

بیشتر بخوانید: ۴ نکته درباره فرمان رئیس جمهور برای کاهش قیمت دلار

همزمان با این اتفاق ابراهیم رئیسی هم دستور کاهش فوری نرخ ارز را داد، اما بازار نسبت به این دستور بی‌اعتنا بود و چشمش به مذاکرات است. این نکته به خوبی نشان می‌دهد، بازار ارز این روز‌ها بیشتر از دستور و دیکته دولت نیاز به ارزآوری حاصل از احیای برجام دارد.

نوسان قیمت دلار و بی‌نتیجه ماندن سیاست‌های دستوری دولت

اول هفته گرچه با کاهش نرخ ارز همراه شد، اما روز‌های آخر هفته تقریبا فضای بازار متعادل بود و اتفاق هیجانی زیادی در بازار رخ نداد. البته گفته می‌شد که بازارساز از طریق عرضه ارز قصد داشت که اجازه ندهد قیمت دلار نوسان زیادی را تجربه کند و تلاش داشت حتی قیمت را به سوی کانال ۲۶ هزار تومانی هدایت کند، اما نتوانست موفق شود چراکه کاهش دستوری نرخ ارز بیش از هرچیز نیاز به تزریق ارز از سوی بانک مرکزی به بازار دارد، اما در روز‌های تحریم و کمبود ارزی چنین اقدامی از سوی بانک مرکزی منتفی است. در واقع ابراهیم رییسی با دست خالی انتظار داشت بعد از دستور وی نرخ ارز فوری کاهش یابد و بازار هم «نه بزرگی» به دست‌های خالی دولت گفت و دوباره راه صعود پیش گرفت.

حتی اقدام صوری صرافی‌ها هم فایده‌ای نداشت. صرافی‌های بانکی قیمت فروش دلار خود را در محدوده ۲۶ هزار و ۵۵۰ تومان قرار دادند تا به نوعی به بازار سیگنال بدهند که کانال ۲۷ هزار تومان را به رسمیت نمی‌شناسند، اما در نهایت نرخ دلار وارد کانال ۲۷ هزار تومان شد.

بیشتر معامله‌گران دلار در ۲ روز اخیر تمایل به خرید و فروش‌های سنگین نداشتند. این موضوع موجب شده شدت نوسان‌های بازار ارز کمتر شود. یکی از مهم‌ترین دلایلی که موجب شده معامله‌گران خرید‌های خود را کاهش دهند، انتظار برای افت احتمالی دلار به زیر مرز ۲۷ هزار تومانی و حرکت به سوی حمایت ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومانی بود، اما حتی این دسته از معامله‌گران هم از کاهش نرخ ارز ناامید شدند.

در واقع بخشی از معامله‌گران امیدوار هستند بتوانند در نرخ‌های پایین‌تر اقدام به خرید کنند. آن‌ها در انتظار افزایش بییشتر فشار فروش بازارساز هستند. در صورتی که طی روز‌های پنج‌شنبه و شنبه افت قیمتی در بازار دلار رخ ندهد، به احتمال زیاد، بازیگران صبور این روزها، تغییر موقعیت خواهند داد و وارد فاز خرید خواهند شد. وقتی اهداف کاهشی محقق نشوند، اهداف افزایشی مورد آزمون قرار خواهد گرفت.

هرچند در این میان برخی باور دارند در صورتی که گشایش‌هایی برای دسترسی به پول‌های بلوکه شده ایجاد شده باشد، قیمت دلار در مسیر نزول قرار خواهد گرفت. با این حال، بازار از آنجا‌که قبل‌تر توسط مقامات پیشین بار‌ها درباره آزادسازی اخبار بلوکه شده، وعده‌هایی را شنیده بود، این بار در برابر صحبت‌های مخبر واکنش هیجانی در جهت فروش نشد. برخی نیز تحلیل می‌کنند اگر واقعا طی روز‌های آتی اخبار بیشتری از گشا‌یش‌های مالی شنیده شود، طبیعتا بخشی از تقاضای احتیاطی از بازار خارج خواهد شد و بخشی از خریداران پیشین نیز در موقعیت فروش قرار خواهند گرفت.

برخی از تحلیل‌گران فنی نیز اعتقاد دارند که قیمت دلار در یک ماه اخیر جهش زیادی تجربه کرده و نیاز به اصلاح قیمت دارد. به گفته آن‌ها دلار در یک ماه اخیر بیش از ۳ هزار تومان رشد قیمت را به ثبت رسانده و طبیعی است برخی از معامله‌گران تمایل داشته باشند بخشی از ارز‌های خریداری شده خود را برای کسب سود به فروش برسانند. از نگاه این گروه، قبل از اینکه اسکناس آمریکایی وارد کانال ۲۸ هزار تومانی شود، بازارساز سطح عرضه را باز هم بیشتر خواهد کرد و اجازه نخواهد داد دلار وارد کانال جدیدی شود.

بازار بورس در انتظار احیای برجام

افزایش قیمت دلار در شرایطی رخ داد که در بازار سهام بار دیگر شاهد نزول شاخص کل بورس بودیم. به باور معامله‌گران، در صورتی که روند متفاوت قیمت شاخص کل و بازار دلار ادامه پیدا کند، می‌توان گفت که معامله‌گران هر دو بازار انتظارات متفاوتی نسبت به آینده دارند و بورس نسبت به کاهش نرخ ارز واکنش مثبتی نخواهد داشت. بیشتر فعالان باور دارند که بورس و دلار طی روز‌های آتی هم جهت حرکت خواهند کرد. حداقل می‌توان گفت که در صورت ادامه افزایش قیمت دلار، دشوار است که سهم‌های پتروشیمی در موقعیت افزایشی قرار نگیرند.

تمامی این داده‌ها و شرایط فعلی نشان می‌دهد، دولت برای تقویت ارزش پول ملی و کاهش نرخ ارز فقط یک راه دارد و آن احیای برجام و افزایش درآمد‌های ارزی است. در غیر این صورت با سیاست‌های دستوری نه‌تن‌ها نرخ ارز به صورت پایدار کاهش پیدا نمی‌کند بلکه بورس هم از این محل دوباره زمین خواهد خورد. حالا باید منتظر ماند و دید آیا عقلانیت احیای برجام می‌چربد یا سناریوی تکرار اشتباهات گذشته و دستکاری مصنوعی بازار ارز که اولین قربانی آن بورس خواهد بود.