ممنوعیت تردد شبانه، فرهنگ سازی یا انگیزه مالی؟

اقتصاد ۲۴ - شب‌های تهران همچنان تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا ساکت و خلوت است و تنها دو گروه به رفت و آمد خود در ساعات ممنوعه ادامه می‌دهند، نخست کسانی که پیه جریمه شدن را به تن خود مالیده‌اند و دوم کسانی که با استفاده از تاکسی‌های مجازی رفت و آمد می‌کنند. محدودیت تردد در شهر برقرار است و به دلیل طولانی شدن صدای بسیاری را درآورده که چرا با وجود سرعت گرفتن واکسیناسیون، اما ممنوعیت‌ها کمتر نشده است.

ممنوعیت تردد در شهر‌های مختلف کشور از ساعت ۲۲ تا ۳ بعد از نیمه شب به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس کرونا کماکان برقرار است. بر اساس این طرح شهروندانی که در این ساعات از شب بخواهند با ماشین در سطح شهر تردد کنند به مبلغ ۲۰۰ هزار تومان جریمه می‌شوند.

یکسال و نیم از همه‌گیری ویروس کرونا در سر تا سر جهان می‌گذرد و از سال گذشته هم واکسن این بیماری به مرحله اجرا درآمد. تا چندی قبل وپیش از واکسینه شدن مردم در کشور‌های مختلف، محدودیت تردد و قرنطینه به قوت خود برقرار بود. از بستن مراکز خرید و دور کاری کارمندان، تا بستن مراکز تفریحی و ممنوعیت ورود و خروج به شهرها. به تدریج با واکسینه کردن مردم در دیگر کشورها، محدودیت‌ها نیز یک به یک برداشته شد. تا جایی که در بازی‌های جام ملت‌های اروپا نیز در ورزشگاه تمامی صندلی‌ها پر شد و به دلیل واکسینه شدن مردم، هیچ اجباری برای زدن ماسک نبود.

در ایران، اما اوضاع متفاوت است؛ روند واکسیناسیون به کندی پیش می‌رود و براساس آمار‌ها تاکنون فقط ۲۰ میلیون نفر از مردم ایران واکسن زده‌اند و کشته‌های کرونا طبق آمار‌های رسمی روزانه بیش از ۵۰۰ نفر است. با این حال، اما تنها موردی که به خوبی در کشور رعایت و اجرایی می‌شود، منع تردد در ساعات ۲۲ تا ۳ صبح است که پیش از این ۲۱ تا ۳ صبح بود.

در همه شهر‌های ایران از ابتدای ورود ویروس کرونا هیچ محدودیت و ممنوعیتی به درستی و به موقع اجرا نشده است. تا چند ماه قبل مراکز تفریحی و پاساژ‌ها فقط تا ساعت ۱۸ اجازه فعالیت داشتند، بعد از آن هم بسیاری از مغازه‌ها با کرکره پایین فعالیت می‌کردند. در خصوص رفت و آمد نیز وضعیت آشفته‌ای برقرار بوده و هست. به این صورت که ورود و خروج به شهر‌های قرمز با خودروی شخصی ممنوع است، اما شما می‌توانید با اتوبوس، هواپیما و تاکسی‌های بین شهری به شهر‌های قرمز بروید. برخی هم ترجیح می‌دادند که با خودروی شخصی تردد کنند و یک میلیون تومان جریمه را نیز بپردازند.

اخیرا هم افراد با رفتن به فرمانداری و بدون هیچ کوچکترین دردسری می‌توانند مجوز تردد بین شهری دریافت کنند و بدون پرداخت هیچ‌گونه جریمه‌ای به شهر‌های قرمز همچون مازندران و گیلان سفر کنند. براساس برخی از آمار‌ها تاکنون بیش از یک میلیون ماشین هرکدام به مبلغ یک میلیون تومان برای سفر‌های بین شهری جریمه شده‌اند.

در این شرایط، برخی از معتقدند که هدف از اجرای این محدودیت‌ها صرفا دریافت پول با هدف تامین کسری بودجه است، زیرا هیچ یک از موارد کنترل ویروس کرونا اعم از سرعت در روند واکسیناسیون، قرنطینه و ... رعایت نمی‌شود و صرفا آن بخش از این موضوع که برای دولت جنبه مالی دارد، به خوبی اجرایی می‌شود. یک کارشناس مسائل اقتصادی، اما نظر متفاوتی در این باره دارد و می‌گوید اجرای محدودیت رفت و آمد با هدف جلوگیری از عادی انگاری شیوع ویروس کرونا انجام می‌شود و مبالغ حاصل از آن بسیار ناچیز است.

بشتربخوانید: آخرین وضعیت اجرای محدودیت‌های ترافیکی کرونا

ممنوعیت تردد شبانه همچنان برقرار است تا کرونا عادی نشود

هادی حق شناس کارشناس مسائل اقتصادی و استاندار سابق گلستان می‌گوید: محدودیت‌های تردد شبانه برای لغو مهمانی‌های شبانه در شرایط شیوع ویروس کرونا است. بخشی از جامعه که درآمد مناسبی دارند برای رفت و آمد در این ساعات ممنوعه از اسنپ استفاده می‌کنند. اگر سفر‌ها هم لغو شود بخشی از جامعه از هواپیما استفاده می‌کنند یا نهایتا جریمه پرداخت می‌کنند. در هر صورت کسی که بخواهد سفری برود یا در ساعات ممنوعیت تردد داشته باشد مسیر آن را پیدا می‌کند. اما این دلیلی بر این نیست که قاعده رعایت نشود و محدودیت را برداریم.

وی با بیان اینکه ممنوعیت تردد شبانه وجود دارد، چون هنوز ویروس کرونا در کشور شایع است، گفت: معمولا کسانی که تمایلی به رفت و آمد در دوران کرونایی ندارند با داشتن بهانه جریمه و ویروس کرونا و ممنوعیت تردد در این ساعات می‌توانند به مهمانی و دورهمی نروند و در خانه بمانند.

حق شناس با بیان اینکه کرونا وجود دارد و نباید عادی رفتار کنیم، یادآور شد: برای اینکه برای مردم عادی نشود که کرونا وجود دارد و باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند باید برخی از محدودیت‌ها وجود داشته باشد. ماسک اجباری شد، اما بسیاری از مردم استفاده و رعایت نمی‌کنند. نمی‌توانیم مردم را مجبور کنیم که سفر نروند، ماسک بزنند و ...، چون از یک جایی به بعد رعایت نمی‌کنند. ربطی هم به این دولت و آن دولت ندارد.

وی افزود: اگر تردد شبانه را لغو کنند، می‌گویند عادی انگاری کرده‌اند. اگر سفت و سخت بگیرند می‌گویند چگونه کار کنیم و مخارجمان را تامین کنیم. داستان ملانصرالدین و پسرش است که هر دو سوار خر شدند و برخی گفتند چقدر بی رحم که هر دو سوار شدند، وقتی هم پدر سوار و پسر پیاده شد برخی گفتند پدر خودخواه است و بلعکس و زمانی که هر دو پیاده شدند گفتند چقدر بی فکر هستند سوار خر نمی‌شوند.

تامین کسری بودجه از محل مبلغ جریمه تردد شبانه شایعه است

این کارشناس می‌گوید افرادی که می‌خواهند در ساعت‌های ممنوعه در سطح شهر تردد کنند به جای اینکه از خودرو شخصی استفاده کنند و ۲۰۰ هزار تومان جریمه شوند اسنپ می‌گیرند و نهایتا ۳۰ هزار تومان پرداخت می‌کنند. از سوی دیگر مگر چقدر ماشین در این ساعت‌ها تردد می‌کنند؟ برخی فکر می‌کنند این تردد‌ها بسیار زیاد و رقم جریمه در مقیاس بزرگ بسیار زیاد می‌شود، در صورتی که اصلا اینگونه نیست و رقمی که به دست می‌آید در قبال بودجه کشور هیچ است. اساسا باید بدانید که این ممنوعیت‌ها با هدف مالی نبوده، زیرا عددی که به دست می‌آید بسیار ناچیز است. دولت اعلام می‌کند که از نظر ما رفت و آمد ممنوع است اگر بسیار اصرار دارید پس باید جریمه بدهید.

وی ادامه داد: کسری بودجه دولت ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است. اگرطبق آمار‌ها که گفته می‌شود تاکنون یک میلیون خودرو به مبلغ یک میلیون تومان جریمه شده باشند چیزی حدود هزار میلیارد از محل جریمه به دست آمده است که بسیار ناچیز است و اصلا عددی برای جبران کسری بودجه نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: انتقاد یک نماینده از طرح منع تردد شبانه/ خیابان‌ها را برای طبقه مرفه قُرق کرده‌ایم +فیلم

وی افزود: انگیزه دولت‌های رئیسی و روحانی برای اعمال محدودیت‌های رفت و آمد به هیچ عنوان مالی نبوده است، زیرا این انگیزه مالی حاشیه به همراه دارد. دولت به دنبال این است که ویروس کرونا در کشور عادی انگاری نشود و مهمانی‌های شبانه که باعث شیوع بیشتر کرونا است هم جمع شود.

حق شناس می‌گوید: حداقل کاری که این طرح کرده این است که بسیاری از خانواده‌ها رفت و آمد شبانه را بخاطر کرونا قطع کرده‌اند! فرهنگ سازی همین است! در گذشته مردم را به خاطر نبستن کمربند در ماشین جریمه می‌کردند، اما حالا این موضوع دیگر به بخشی از فرهنگ مردم تبدیل شده است و کمتر کسی به خاطر نبستن کمربند جریمه می‌شود. فرهنگ سازی به همین شکل انجام می‌شود.