سیل ٩٨ بلای آسمانی نبود!

سیل در گلستان و مازندران یک بلای آسمانی نیست! برای درک این موضوع خوب است ماجرای سیل در گلستان را از زاویه علمی ببینیم تا بدانید که بحران محیط زیست و جنگل خواری در شمال ایران تا چه اندازه ویرانگر و خسارت بار است.

اقتصاد24- در یک بازه ٢٥ ساله بیشتر از ١٢٠ سیل بزرگ و کوچک در گلستان راه افتاده این یعنی به طور میانگین سالانه حدود ٥ سیل در این استان جاری شده است. در این میان سیل مرداد سال ٨٠ حدود ٥٠٠ کشته بر جای گذاشت که بر اساس اعلام سازمان ملل متحد رتبه یک تلفات انسانی سیل در جهان را به دست آورد. با این وجود سیل‌های ویرانگر و خسارت بار استان‌های شمالی همچنان ادامه دارد و حالا برخی از چهره‌های فضای مجازی به موضوع سیل تخصصی‌تر پرداخته و نوشته‌اند که سیل فراتر از یک بلای آسمانی است. آنها در پست‌های مختلف نوشته‌اند که سیل‌های ویرانگر شمال بر اثر دخالت‌های نابه جای انسان در طبیعت رخ داده است.

خلاصه این ماجرا آن است که نابودی جنگل‌ها و فرسایش شدید خاک موجب سیل‌های ویرانگر شمال شده است زیرا با کاهش شدید پوشش گیاهی آب به آسانی حرکت می‌کند و منجر به سیلاب‌های خطرناک می‌شوند. آمارهای موجود نشان می‌دهد که در ٧٠ سال گذشته ٢٠ میلیون هکتار جنگل ایران به ١٤ میلیون هکتار کاهش داشته است. در این میان گزارش سازمان جنگل‌ها نشان می‌دهد که سالانه ٦٠٠ هکتار از جنگل‌های شمال ایران نابود می‌شود و ٢٠٠ هزار هکتار از جنگل‌های شمالی بر اثر آتش سوزی در ٤٠ سال گذشته از بین رفته‌اند.

حالا این گزارش‌ها نشان می‌دهد که چیزی حدود نیمی و به طور دقیق ٤٢ درصد از جنگل‌های شمال رو به نابودی هستند. جالب است که بدانید ایران با بحرانی بزرگ‌تر از بحران آب روبرو است و آن بحران فرسایش خاک است. عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست اعلام کرده است که ایران رتبه اول فرسایش خاک در جهان را داراست. در ایران فرسایش خاک به اندازه‌ای شدید است که میانگین عمق خاک را به ٣٠ سانتی متر رسانده است این در حالی است که میانگین عمق خاک در جهان حدود ٣ متر است. عمق فاجعه را آنجا می‌توان درک کرد که برای تشکیل یک سانتی متر خاک بین ٣٠٠ سال تا چند میلیون سال زمان لازم است. بنابراین اگر بتوان با راهکارهای تقریباً فوری راهی برای غلبه بر بحران آب پیدا کرد، موضوع بحران خاک را به این راحتی نمی‌توان حل کرد.

خوب است بدانید که فرسایش خاک بر اثر نابودی سریع پوشش گیاهی رخ می‌دهد و در واقع جنگل خواری و ویلاسازی در شمال کشور یکی از عوامل مهم سیل در این منطقه به شمار می‌آیند. به جز این، تجاوز به حریم رودخانه‌ها یکی دیگر از عوامل طغیان سیل در شمال ایران عنوان شده است. بر اساس آمار شرکت منطقه‌ای آب گلستان، بیشتر از ١١٨٠ مورد تجاوز به حریم رودخانه‌های منطقه گزارش شده است که تنها چیزی حدود ٣٣٠ مورد آن به دستگاه قضائی ارجاع داده شده است.
برای حل مشکل نابودی پوشش گیاهی در شمال ایران، کارشناسان، عملیات آبخیزداری را توصیه می‌کنند که به نوعی تثبیت خاک و تقویت پوشش گیاهی محسوب می‌شود. برآوردها حاکی از آن است که چیزی حدود ٤٠٠ میلیارد تومان پول برای عملیات آبخیزداری استان گلستان مورد نیاز است اما تنها حدود ٦٠ میلیارد تومان از این بودجه تأمین شده است.

منبع: روزنامه شهروند