اقتصاد ۲۴- بعضی حامیان ابراهیم رئیسی در شبکههای اجتماعی میگویند این هفته ثبت نام مسکن با اولویت افرادی که فاقد مسکن هستند، آغاز خواهد شد. ابراهیم رئیسی وعده داده سالانه یک میلیون مسکن بسازد. وعدهای که البته از سوی فعالان بازار مسکن به چالش کشیده شده است. اما رئیس دولت سیزدهم قصد دارد این کار را شروع کند و لااقل در ابتدای کار با تبلیغات فراوان هم به سمت این کار رفته است.
ایده ساخت یک میلیون مسکن در سال ابراهیم رئیسی منتقدان بسیاری دارد. از رسانهها تا فعالان اقتصادی و نامزدهای پیشین ریاست جمهوری. سعید محمد که از گوی رقابتهای ریاست جمهوری سیزدهم عقب ماند، پیش از این گفته بود بر مبنای آمار، سالی یک میلیون مسکن اگر حجم مورد اشاره را برابر صد میلیون مترمربع در نظر بگیریم، برای ساخت آن به حداقل ۵۰۰ هزار میلیارد تومان پول نیاز است که پنج برابر بودجه عمرانی کشور است.
بیشتر بخوانید: وحید یامین پور؛ انتصابی عجیب برای حوزه مهم جوانان
بر مبنای محاسبه سعید محمد، ساخت هر متر مربع مسکن، ۵ میلیون تومان هزینه دارد در صورتی که سازندگان تهرانی ساخت هر متر مربع مسکن را حدود ۱۲ میلیون تومان تخمین میزنند. در مقابل گفته شده از شهروندان متقاضی خرید مسکن، ۳ و نیم میلیون تومان برای هر متر مربع دریافت میشود. تفات محسوس میان این رقمها، میتواند موضوع صدها مقاله اقتصادی باشد، اما فعلا که نه ملکی ساخته شده و نه مکانی برای آن مشخص شده است، شدیدا تبلیغات اصولگرایان روی این محور تنظیم شده که به زودی ۴ میلیون ملک در کشور ساخته میشود.
این ایده اساسا از سوی فعالان اقتصادی غیرممکن و غیرقابل اجرا خوانده شده است. با این حال هیچ گاه رئیسی و همراهانش از جزئیات این طرح به رسانهها نگفتند و عنوان نکردند که با کدام بودجه و امکاناتی قرار است سالانه یک میلیون واحد مسکونی در کشور ساخته شود. این طرح از آنجایی ارمانی و دور از واقعیت به نظر میرسد که طرحهای مشابه در دوران محمود احمدی نژاد و حسن روحانی به در بسته خوردند و عملیاتی نشدند.
نتایج نظرسنجی اخیر ایسپا هم نشان میدهد اکثریت مردم معتقدند رئیسی نمیتواند به وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال دست پیدا کند. در این نظرسنجی، تنها ۵۱ درصد مردم، رئیسی را رئیس جمهور محبوبی میدانند. این عدد در شهریور ۹۲ درباره ریاست جمهوری روحانی، حدود ۷۵ درصد بود. رئیسی با وجود بهرهمندی از انواع تبلیغات تلویزیونی، اما فاصله معناداری با محبوبیت حسن روحانی دارد.
بیشتر بخوانید: سیگنال منفی رئیس جدید بانک مرکزی به بورس/ بازار سرمایه تا پایان مهرماه ریزشی خواهد بود؟
شروع ثبت نام مسکن، تنها محور تبلیغاتی رسانههای اصولگرا نبود. در حالی که نرخ تورم در ایران به بالاترین حد تاریخی خود رسیده است (و البته بخشی از این تورم بالا میراث عملکرد دولت قبل است)، اما دستور ابراهیم رئیسی برای کاهش جزئی در قیمت لبنیات تبدیل به خبر اول رسانههای اصولگرا شده است. خبرگزاریهای اصولگرا با تیتر سرآغاز ارزانیها در دولت رئیسی با کاهش ۱۰ درصدی قیمت لبنیات به استقبال دستور ابراهیم رئیسی رفتهاند در حالیکه قیمت بسیاری از محصولات لبنی از جمله انواع شیر فروخته شده در برندها و لبنیاتیهای محلی، در همین دو ماه افزایش محسوسی داشته است. در عمل نیز تنها قیمت سه نوع محصول کاهش اندکی یافت. طرح این وعدهها و مانور تبلیغات رسانهای اصولگرایان بر آن به سوژه طنز و جوک در رسانههای مجازی تبدیل شده است. کاربران با طرح جملات طنز به این واقعیت تلخ واکنش نشان داده و مینویسند که «قیمت ماست را از ۳۰ هزار تومان به ۶۰ هزار تومان افزایش دادید و حالا میگویید ارزانی شده است و وقتی قیمتهای جدید را میبینیم با رقم ۵۹ هزار تومان مواجه میشویم. واقعا این همان ارزانی است که وعده داده بودید و ما باید بخاطر آن خوشحال باشیم؟»
بسیاری از اصلاح طلبان و نیروهای منتقد رئیسی معتقدند این وعدهها منجر به افزایش بی اعتمادی مردم میشود. اما کم کم صدای اصولگرایان هم بلند شده است. تقوی عضو موثر جامعه روحانیت مبارز اخیرا در گفت و گویی گفته است بنده با وعده دادن چندان موافق نیستم، چون شرایط کشور، شرایط وعده دادن نیست البته ممکن است بگوییم وعدهها امیدواری ایجاد میکنند، اما اگر با مشکلاتی برخورد کردیم که نتوانستیم این وعدهها را عملی کنیم، نگاه مردم تغییر میکند. شرایط وعده دادن نیست فقط باید بگوییم که تلاشمان را میکنیم، به عنوان مثال باید وعده دهیم که تمام تلاشمان را در جهت بهبود زندگی مردم و حل مشکلات به کار میگیریم، چون این صحیح است و در حال انجام همین کار هم هستند، اما اینکه وعده دهیم مثلا ما سالی یک میلیون خانه میسازیم، در شرایط فعلی این کار تا حدودی سخت است.
تقوی اخیرا از سفرهای استانی رئیسی هم انتقاد کرده است و گفته وقتی استانداران قرار است به زودی عوض شوند، سفرهای استانی رئیسی کار درستی نیست.
پیش از این ابراهیم رئیسی به خاطر انتصاب استاندار سیستان و بلوچستان مورد انتقاد اصولگرایان قرار گرفته بود، اما جنس انتقاد جدید اصولگرایان از ابراهیم رئیسی، تفاوت آشکاری با دفعات قبل دارد. آنها نگرانند ابراهیم رئیسی نتواند به وعدهها عمل کند و باعث شود سرمایه اجتماعی رئیسی زودتر از پیش بینیها از میان برود.
ابراهیم رئیسی به محض پا گذاشتن به پاستور اعلام کرد که دیپلماسی با غرب را ادامه خواهد داد و احیای برجام را با هدف از میان برداشتن تحریمها پیگیری خواهد کرد. بیش از سه ماه از روی کار آمدن رئیس جمهور سیزدهم میگذرد و همچنان پایبندی به برجام و ادامه دیپلماسی با غرب در حد شعار و وعده مانده است. در حالی که خسارت ناشی از تعلیق برجام روزانه هزاران دلار به کشور آسیب وارد میکند، اما شاهد آن هستیم که همچنان دولت هیچ برنامهای برای بازگشت به مذاکرات احیای برجام در وین ندارد.
رئیسی آخرین امید اصولگرایان و مقامات عالی رتبه کشور برای بهبود وضع کشور است. آنها امیدوارند او بتواند امید را به کشور برگرداند. اما سپری شدن بی سرانجام روزها، به نفع ابراهیم رئیسی نیست.