سایه سنگین گاز روسیه بر نشست اوکراین و اتحادیه اروپا در کی‌یف

اقتصاد ۲۴-نمایندگان اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه در کی‌یف با رهبران اوکراین دیدار می‌کنند؛ موضوع بهای گاز و خط انتقال انرژی «نورد استریم۲» میان آلمان و روسیه، بدون شک در کانون گفتگو‌های دو طرف قرار دارد.

اوکراین از وابستگی همپیمانان اروپایی به انرژی روسیه به‌هیچ وجه راضی نیست.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین میزبان شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا و اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا است. ملاقات رهبران دو طرف در زمان افزایش شدید بهای گاز در اروپا برگزار می‌شود؛ امری که تلاش‌های طولانی مدت کی‌یف برای به تاخیر انداختن بهره‌برداری از خط انتقال گاز نورد استریم روسیه به آلمان را به احتمال زیاد با شکست مواجه خواهد کرد.

پروژه «نورد استریم۲» که کار احداث آن اخیرا به پایان رسیده، امکان انتقال مستقیم سالانه ۵۵ میلیارد مکعب گاز از روسیه به اروپا را فراهم می‌کند. اوکراین هیچ جایی در پروژه عبور گاز روسیه به آلمان ندارد و همین امر هم به‌گفته روسیه به پایداری قیمت‌ها کمک می‌کند.

اوکراین از سال ۲۰۱۴ میلادی پس از پیروزی انقلاب «میدان» وارد یک چرخه بی‌پایان تنش با روسیه شده است. جدایی شبه‌جزیره کریمه از این کشور و الحاق یکجانبه آن به خاک روسیه از یک سو و جنگ بی‌سرانجام جدایی‌طلبان حامی روسیه در شرق با ارتش و شبه‌نظامیان وابسته به مرکز، اوکراین را بیش از پیش تضعیف کرده است.

اگرچه انقلاب «میدان» با مطالبه نزدیکی بیشتر این کشور با اتحادیه اروپا کلید خورد، اما عروج راست افراطی باعث شد که همکاری کامل اتحادیه اروپا با انقلابیون ملی‌گرای اوکراینی از همان روز‌های نخست زیر سوال رود. به‌علاوه، وابستگی انرژی اروپا به روسیه، جایی برای حمایت تمام و کمال بروکسل از کی‌یف نگذاشت.

برای اتحادیه اروپا عبور نکردن خط لوله گاز «نورد استریم۲» از اوکراین، صورت مساله واقعی یعنی وابستگی این منطقه به منابع انرژی روسیه را تغییر نمی‌دهد. اما این کار، اوکراین را از کسب سالانه دست‌کم یک میلیارد و پانصد میلیون دلار حق انتقال گاز محروم می‌کند. دولت کی‌یف بازنده بزرگ تضمین انرژی ارزانتر در اروپا خواهد بود.

ولودیمیر زلنسکی قسم خورده است که تا آخرین نفس برای جلوگیری از بهره‌برداری از خط لوله انتقال گاز «نورد استریم۲» بجنگد.
رئیس جمهوری اوکراین ماه اوت امسال و زمانی که روسیه برای پایان احداث خط لوله آماده می‌شد به آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان هشدار داد که این پروژه یک سلاح ژئوپلیتیک در دستان روسیه است.

اما صدراعظم آلمان در پاسخ به این هشدار گفت که از رهبران روسیه تضمین گرفته که قرارداد انتقال گاز از طریق خاک اوکراین به اروپا پس از سال ۲۰۲۴ هم تمدید خواهد شد و درآمد اوکراین، یکی از فقیرترین کشور‌های اروپایی، ادامه خواهد یافت.

اوکراینی‌ها احساس می‌کنند بازی خورده‌اند

یک مقام عالی‌رتبه اتحادیه اروپا که خواست نامش فاش نشود، به خبرگزاری فرانسه می‌گوید رهبران اروپایی روز سه‌شنبه برای دادن اطمینان خاطر دوباره به اوکراین، به کی‌یف سفر می‌کنند.
روز دوشنبه، اتحادیه اروپا ۸ مقام روسیه، اعم از قاضیان، بازپرس‌ها و ماموران سرویس‌های امنیتی را به اتهام سرکوب مخالفان الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه تحریم کرد.

این در حالی‌است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه با تحقیر ضمنی اوکراین گفت: «ما اولویتی برای تحت فشار قرار دادن اوکراینی‌ها نداریم، هدف ما تبدیل شدن به شریک انرژی قابل اعتماد برای اروپا است.»

روسیه در هفته‌های اخیر و پس از جهش قیمت سوخت در اروپا تاکید کرد که هیچ نقشی در این افزایش بها برای تنظیم قرارداد‌های جدید یا تسریع بهره‌برداری از خط گاز «نورد استریم۲» ندارد.
اما این تضمین‌ها خیال حاکمان اوکراین را راحت نمی‌کند؛ کشوری که هفت سال پس از دومین انقلاب خود در قرن ۲۱، برای مقابله با روسیه نمی‌تواند روی کمک متحدان غربی حساب باز کند.

اوکراین در سال‌های گذشته بار‌ها و بار‌ها درخواست عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو را مطرح کرده و همیشه جواب منفی گرفته است. از قرار معلوم در جهان متلاطم کنونی، نه اتحادیه اروپا تمایلی به پذیرش یک عضو فقر و بحران زده دارد و نه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی اراده‌ای برای گسترش چتر امنیتی خود به شرق، به بهای درگیر شدن دوباره با روسیه دارد.

اتحادیه اروپا رسما از اوکراین می‌خواهد برای آغاز روند درخواست پذیرش عضویت، قبل از هرچیز نظام قضایی «مشهور به فساد» خود را اصلاح کند و سر و سامان دهد؛ مطالبه‌ای که سال‌ها بی‌جواب مانده است.

مقام دیپلماتیک اروپایی به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «از دوستان اوکراینی می‌خواهیم کمی سریع‌تر حرکت کنند. می‌خواهیم بر تعهدات‌مان برای افزایش همکاری سیاسی و ادغام اقتصادی اوکراین در اتحادیه اروپا تاکید کنیم.»
کسی از نشست روز سه‌شنبه سران اوکراین و اتحادیه اروپا، انتظار برون‌داد خارق‌العاده‌ای ندارد. لئونید لیترا، تحلیلگر مرکز «اروپای جدید» در کی‌یف می‌گوید: «در جلسه احتمالا تنش‌ها و سرزنش‌هایی از سوی دو طرف دیده می‌شود، اما اوکراینی‌ها به صراحت احساس می‌کنند نادیده گرفته شده و بازی خورده‌اند.»

یورونیوز