بحران انرژی در اروپا چرا و چگونه رخ داد؟

اقتصاد ۲۴-اروپایی‌ها در پی بروز بحران انرژی خود را برای زمستانی طولانی، سرد و پرهزینه آماده می‌کنند؛ اما دلایل رخداد بحران انرژی در اتحادیه اروپا چیست و ابعاد آن تا چه حد برای دولت‌ها و مردم نگران کننده است؟

آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) برآورد کرده که تقاضای جهانی گاز در سال جاری میلادی ۳.۶ درصد افزایش می‌یابد و این احتمال وجود دارد که این افزایش تقاضا تا سال ۲۰۲۴ به ۷ درصد بیش از دوران پیش از همه‌گیری ویروس کرونا برسد. این در حالی است که در سال ۲۰۲۰ و همزمان با رکود و تعطیلی فعالیت‌های اقتصادی به دلیل شیوع ویروس کرونا، تقاضای جهانی گاز ۱.۹ درصد کاهش یافته بود.

در چنین شرایطی، پیش‌بینی‌های هواشناسی از وقوع زمستانی بسیار سرد و طولانی در نیمکره شمالی حکایت دارد؛ برخلاف سال ۲۰۲۰ که ساکنان نیمه شمالی کره زمین، زمستانی با سرمای کمتر و کوتاهی را سپری کردند.

همزمان تولید گاز اروپا روندی کاهنده پیدا کرده است. چندین میدان گازی موجود در دریای شمال در حال خشک شدن هستند و ذخایر خرونینگن در هلند، به عنوان بزرگترین میدان گازی اروپا، رو به کاهش گذاشته است و پیش‌بینی می‌شود که استخراج گاز از آن اواسط سال ۲۰۲۲ متوقف شود.

بیشتر بخوانید: روسیه خوش ندارد ایران در بازار اروپا باشد

این امر باعث می‌شود اروپا به طور فزاینده‌ای به واردات گاز وابسته شود. اتحادیه اروپا حدود ۹۰ درصد از گاز طبیعی مورد نیاز خود را از خارج از اتحادیه تامین می‌کند که در این میان، روسیه بزرگترین صادرکننده گاز طبیعی به این اتحادیه است که ۴۳.۴ درصد از واردات خارج از اتحادیه اروپا را در سال ۲۰۲۰ تامین کرده است. پس از روسیه، نروژ (۲۰ درصد)، الجزایر (۱۲ درصد)، بریتانیا (۵.۵ درصد)، ایالات متحده (۵ درصد) بزرگ‌ترین تامین کنندگان گاز وارداتی اتحادیه اروپا بوده‌اند.

گاز طبیعی پس از نفت و فرآورده‌های نفتی دومین سوخت پرمصرف در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است. بر همین اساس، در پی رشد تقاضا و کاهش تولید، قیمت گاز اروپا در سال ۲۰۲۱ تاکنون ۶۰۰ درصد افزایش یافته و در حال حاضر حدود چهار برابر بیشتر از بهار گذشته است.
تازه‌ترین داده‌های منتشر شده از سوی اداره آمار کمیسیون اروپا (یورواستات)، افزایش قیمت گاز طبیعی، نرخ تورم (۳.۴ درصد) در کشور‌های منطقه یورو را به بالاترین سطح در ۱۳ سال گذشته رسانده است.
در چنین شرایطی، دولت‌های اروپایی برای حمایت از مصرف‌کنندگان به فکر اعطای یارانه انرژی، تعیین سقف قیمت و کاهش نرخ مالیات بر انرژی افتاده‌اند. همزمان، این امیدواری وجود دارد که روسیه صادرات گاز خود را به اروپا افزایش دهد.

بیشتر بخوانید: پیش بینی پایان عصر نفتی در جهان

روند صعودی قیمت گاز، این نگرانی را در اتحادیه اروپا به وجود آورده که با ادامه بی‌ثباتی نرخ انرژی، مصرف‌کنندگان اروپایی اعتقاد خود را به کارایی توسعه انرژی‌های پاک از دست بدهند و تحقق برنامه کاهش تولید گاز‌های گلخانه‌ای با مانع جدی مواجه شود. بر همین اساس، تشویق مصرف‌کنندگان خانگی به استفاده از صفحات خورشیدی برای تولید برق ارزان‌تر افزایش یافته و دولت‌ها و شرکت‌های توزیع کننده برق تلاش تازه‌ای را برای متقاعد کردن مصرف‌کنندگان برای دریافت وام‌های بدون بهره برای استقرار صفحات خورشیدی و فروش مازاد تولید به نرخ‌های تشویقی، آغاز کرده‌اند.

البته مطابق اعلام یورواستات، برق تولید شده از طریق سوزاندن سوخت‌های فسیلی در فاصله سال ۲۰۰۷ تا سال ۲۰۲۰ حدود ۵۵ درصد کاهش یافته است، ولی هنوز بیش از یک پنجم برق اروپا با استفاده از گاز طبیعی تامین می‌شود.

یورونیوز