جامعه ۲۴- چهارشنبه هفته گذشته بود که طبقه هفدهم برج رامیلا در چالوس آتش گرفت. هنوز دقایقی از اعلام حریق نگذشته بود که تمام طبقه بالایی برج را آتش فرار گرفت. یک ساعت از شروع آتش سوزی نگذشته بود که آتش نشانی و مسئولان شهرستان چالوس احساس کردند خاموش کردن این حجم از آتش در برج ۱۷ طبقه از توان آنها خارج است و درخواست کمک کردند.
ساعتی بعد مدیریت بحران به آتش نشانی و نیروهای امدادی تمام شهرهای غرب استان مازندران آماده باش داد و نیروهای امدادی به محل حادثه آمدند. تا نیروهای دیگر به کمک بیایند آتش دو طبقه دیگر را هم درگیر کرده بود. هر ساعت به شدت باران و باد و حجم آتش همزمان افزوده میشد، نیروهای امدادی سعی کردند آتش را به نوک برج برسانند، اما تجهیزات لازم را نداشتند برای همین تصمیم گرفتند برج را از پایین خنک کنند.
ساعت، ۱۲ شب را رد کرده بود که آتش یکباره شعله ور شد و باد شدید وزیدن گرفت. دقایقی بعد کل برج در آتش زبانه کشید و برج رامیلا در کمتر از ۲۴ ساعت به خاکستر تبدیل شد. آتش سوزی که اگر در همان زمان اولیه تجهیزات ایمنی و امدادی کافی برای اطفای آن وجود داشت میتوانست خیلی زود حریق را مهار و از سوختن کامل برج میلیاردی رامیلا جلوگیری کرد.
قبل از برج رامیلا هم دو حادثه مهم پلاسکو و کلینیک اطهر در تهران رخ داد که خیلی زود به تلی از خاک و ساختمان سوخته تبدیل شدند.
روزی نیست که ساختمانهای بزرگ در شهرهای کوچک و بزرگ سر از خاک در برنیاورند، ساختمانهایی که هیچ ضوابط ایمنی را برای زمان حوادث رعایت نمیکنند و در کنار کمبود تجهیزات، فاجعه میآفرینند؛ حوادثی که ممکن است به خوش شانسی حادثه رامیلا نباشد و حادثهای مانند پلاسکو و حتی خطرناکتر رخ دهد.
جنجالها در مورد ایمنی برجها و کمبود امکانات بعد از سوختن کامل برج رامیلا، آغاز و انتقادها به آتش نشانی و مدیریت بحران شهرستانها رسید. در این حریق که در ساختمان ۱۷ طبقه رخ داد، فقط یک نردبان ۳۲ متری آن هم متعلق به نوشهر بود که جوابگوی ارتفاع برج نبود. همین موضوع باعث شد تا انتقادها افزایش پیدا کند که چرا کمبودها باعث شد برج بلند چالوس کاملا خاکستر شود.
بیشتر بخوانید: ردپای برجهای لاکچری در آلودگی هوای تهران
با افزایش انتقادها، وزیر کشور هم وارد موضوع شد و دستور داد تجهیزات بررسی شود و اگر به علت نبود امکانات برج کاملا سوخته است، این کمبودها جبران شود.
سجاد دیاری رئیس آتش نشانی چالوس در پاسخ به این سوال که آیا کمبود امکانات باعث به وجود آمدن فاجعه رامیلا شد؟ به موضوع ایمنی ساختمان پرداخت و مدعی شد ما ۴۰ نیروی آتش نشانی برای مهار حریق برج اعزام کردیم و ۱۰ ساعت تلاش بی وقفه کردیم، اما آتش از طریق رایزرها به تمام ساختمان سرایت کرد.
وی ادامه داد: ساختمان دارای نقص بود چرا که سیستم اطفای حریق در برخی طبقات اصلا کار نکرده و فقط در چند طبقه سیستم اطفای حریق فعال بود.
حمید ملکوتی، مهندس ساختمان در مورد چرایی رخ دادن حوادثی مانند برج رامیلا میگوید: در مورد وقوع این نوع حوادث یک موضوع که بسیار با اهمیت است، استفاده از تجهیزات ایمن است که متاسفانه حلقه مفقوده این روزهای ساختمان سازی است. این موضوع از سمت سازنده و فروشنده رخ میدهد. بعضا شاهد هستیم افراد برای ارزان تمام کردن هزینه نهایی از اجناس درجه دو و سه برای ساختمان استفاده میکنند.
وی افزود: گاهی هم فروشندگان تجهیزات و مصالح درجه دو را به عنوان جنس درجه یک میفروشند و بلافاصله بعد از استفاده خطرساز میشود. متاسفانه وقتی وجدان کاری یا نظارت کافی بر ساختمان سازی و رعایت مسائل ایمنی وجود نداشته باشد، اینگونه حوادث رخ داده و خیلی زود از یک حادثه معمولی به فاجعه تبدیل میشود.
جلال ملکی، سخنگوی آتش نشانی تهران هم در مورد بازدید از برجهای تهران و ایمنی ساختمانهای بلند در پایتخت گفت: در طرح ۹۹۹ که اجرایی کردیم، بازدیدی از ساختمانهای بلند تهران داشتیم و به آموزش ساکنان برجها پرداختیم. معتقدیم اگر ساکنان نکات ایمنی را رعایت کنند در کاهش حوادث قطعا موثر است و در زمان بروز حادثه رفتار ایمن تری را از خود بروز میدهند.
وی افزود: این آموزش به معنای ناایمن بودن تمام برجها نیست اگرچه در تهران برجهایی داریم که تاییدیه ایمنی ندارند و در صورت وقوع حوادث سنگین و بزرگ میتوانند به فاجعهای بزرگ تبدیل شوند.
ملکی در مورد اینکه تجهیزات چقدر در کاهش حوادث و خسارات موثر است؟ افزود: تجهیزات آتش نشانی تهران برای برخورد با حوادث در سطح قابل قبولی است اگرچه کاملا راضی کننده نیست. در حال حاضر ما خودروهایی داریم که تجهیز آنها ۹ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت. اگر آتش نشانیها در کشور کاملا تجهیز شوند، میتوانند بهتر خدمات ارائه دهند.
درحالیکه آتش نشانی مسئول امداد در حوادث است، اینبار، اما آتش نشانی تهران طرح «پلاک ایمن» را آغاز کرده است تا با اجرای این طرح بتواند از قبل عیوب ساختمانها را شناسایی کند.
مهدی داوری، رئیس سازمان آتش نشانی تهران در مورد مشکلات ساختمانها گفت: قطعا ساختمانها و برجهایی در تهران وجود دارند که دارای نواقص ایمنی هستند. در طرح پلاک ایمن افراد اطلاعات و عیوب ساختمانها را بارگزاری میکنند و ما آنها را بررسی میکنیم و چک لیست خطرات و نکات ایمنی ساختمان را به آنها میدهیم. اگر شهروندی هم نگران ایمنی ساختمان محل سکونتش است میتواند درخواست کند تا کارشناس سازمان آتش نشانی حضوری از ساختمان آنها بازدید داشته باشد.
وی افزود: زمانیکه حوادث در شهر تهران به ویژه در ساختمانهای بلند رخ میدهد، گاهی خود ساختمان در نحوه امدادرسانی تاثیر میگذارد و روند را کند میکند. وقتی ایمنی به صورت کامل رعایت نشود، امدادرسانی هم سخت میشود چرا که جان امدادگران به خطر میافتد.
به نظر میرسد تا نهاد نظارتی به موقع ورود نکند که قانون به صورت کامل اجرا شود، هیچکس خطایش را چه در ساخت و چه در امدادرسانی برعهده نمیگیرد و هر کدام حادثه را گردن دیگری انداخته و از زیر بار مسئولیت شانه خالی میکنند. به نظر میرسد در شرایط موجود بهترین حالت دعا کردن برای رخ ندادن حوادث است!