اقتصاد ۲۴ - بسیاری از هموطنان مشتاق هستند که بدانند در شهر رفسنجان کرمان چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است. همانطور که میدانید، چینیها در ایران در حال استخراج بیت کوین و سایر رمز ارزها به صورت بسیار جدی هستند؛ منظور از جدی، وجود دستگاههای ماینر بسیار زیاد و قدرتمند است، که طبیعتا برق بسیار زیادی نیز مصرف میکنند. در تابستان ۱۴۰۰، شهرهای ایران و به خصوص شهر تهران، با قطعیهای برق گستردهای روبرو بودند و مسئولین ذیربط این قطعیها که گاه بسیار بیبرنامه بود را به ماینرهایی نسبت میدادند که بدون مجوز و با استفاده از برق شهری به استخراج میپرداختند؛ به همین دلیل هم فعالیت ماینرها تا شهریور ماه غیرقانونی اعلام شد. در همان حین، برای بسیاری از هموطنان این سوال پیش آمده بود که پس چرا فارمهای چینیها در رفسنجان با وجود تعداد بسیار زیاد ماینر، همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد؟ یک هولدینگ دوملیتی وجود دارد که این فارمها را مدیریت میکند و نام آن ۳rd Wave است. در این نقد و بررسی به پروژه ۳rd Wave یا “موج سوم” میپردازیم تا ببینیم این هولدینگ دقیقا چکار میکند. در ابتدا توضیحات داخل سایت ۳rd Wave را بررسی میکنیم و سپس به نقد و بررسی این موارد میپردازیم. با ما همراه باشید.
نقد و بررسی پروژه ۳rd Wave
قبل از هر چیزی، توضیحات “درباره ما” سایت این هولدینگ را ترجمه میکنیم. در این قسمت نوشته شده که: ۳rd Wave یک گروه بینالمللی ایرانی – چینی است، که سابقه طولانی در صنعت ماینینگ کریپتو دارد. این هولدینگ در نهایت، تصمیم گرفت که راهحلی پیشرفته برای کاهش ریسک و افزایش سودآوری صنعت استخراج رمز ارزها معرفی کند. تمام شرکتهای زیرمجموعه این هولدینگ، در قالب اشخاص حقیقی کار میکنند و شرکت مادر آنها در هنگ کنگ ثبت شده است. برای اطمینان از سازگاری قانونی در سراسر جهان، شرکتهای تابعهای در دبی و هنگ کنگ قرار گرفتهاند تا مجوزهای قانونی برای برگزاری عرضه اولیه (ICO) را اخذ کنند.
در ادامه آمده است: این گروه توسعه سرمایهگذاری ایرانی – چینی، اکنون در خاور میانه و با فارمهای قدرتمند ۲،۰۰۰،۰۰۰ تراهشی، ۷۰۰۰۰ دستگاه ماینر (تا انتهای ماه فوریه ۲۰۲۱ (بهمن ۹۹) و ۱۳۰ پرسنل، با هدف ارتقاء بیشتر قابلیتها و فعالیتهای تکنولوژیکی و ماینینگ ارزهای دیجیتال در داخل و خارج از منطقه ایجاد شده است. فارمها در یک محیط ۳۷۵۰۰ متر مربعی و با بهرهبرداری از بالاترین ظرفیت سوئیچ اتاق برق در ایران، شامل پست ۲۳۰کیلوولت انتقال برق با ظرفیت ۲۰۰ مگاوات محقق میشود. هر تاسیسات ماینینگ در کرمان، با برق ارزانقیمت محلی تامین میشود. ماینرها توسط سیستم مدیریت اختصاصی ما و تکنسینهای آموزش دیده به طور موثر نگهداری میشوند.
تا اینجای نقد و بررسی، متوجه شدیم که در اصل کمپانی ۳rd Wave چینی است و با همکاری ایران مشغول استخراج بیت کوین و سایر رمز ارزها در داخل ایران است.
این هولدینگ در نظر دارد تا در فازهای بعدی، در مکانهای مشخصی که بر اساس شرایط آب و هوایی مناسب و امکانات حمایتی لازم برای اطمینان از وجود توان الکتریکی کافی برای راه اندازی مزارع انتخاب شدهاند، سرمایهگذاری کند؛ امارات متحده عربی، گرجستان و قرقیزستان جزو این مکانهای انتخابی هستند؛ اما بزرگترین فارمهای استخراج در کشور ایران قرار دارد و طبق آمارهای این شرکت، به علت هزینه بسیار پایین برق در ایران، بیش از ۷ درصد قدرت هش ماینینگ بیت کوین در جهان، در این کشور تولید میشود. این فارم نیز به دلیل واقع شدن در یک منطقه اقتصادی که باعث کاهش هزینههای عملکردی میشود و همچنین عدم تعلق مالیات، سودآوری زیادی دارد.
به علاوه، منطقه کرمان اتلاف برق قابل توجهی دارد، که منجر به پایین بودن هزینههای برق در حدود ۰.۰۴ سنت در هر کیلووات ساعت میشود. همچنین میانگین آب و هوای این منطقه در طول سال، حدود ۱۷ درجه سانتیگراد است، که باعث صرفهجویی مصرف برق برای خنککنندههای دستگاههای اسیک میشود.
دلایل انتخاب این پروژه برای فعالیت در شهر کرمان را نیز متوجه شدیم؛ آب و هوای متعادل و کم بودن هزینه برق.
اهداف پروژه 3rd Wave
در سایت پروژه نوشته شده که اهداف 3rd Wave این موارد هستند:
- امکان سرمایهگذاری عمومی در استخراج کریپتو به صورت ساده و با کم بودن موانع ورود، به هر شرکت یا فردی اجازه میدهد تا از مزایای استخراج بهرهمند شود.
- ارائه اولین توکن سبز (بدون آسیب به محیط زیست) با پشتوانه استخراج رمز ارزها در جهان.
اعضای اصلی پروژه 3rd Wave
- محمدحسن رنجبر:
بنیانگذار و مدیر ارشد عملیات 3rd Wave؛ رنجبر سرمایهگذار کارآفرین و فعال در حوزه استخراج رمز ارزهاست.
- ریکسو او:
بنیانگذار و مدیرعامل شرکت؛ او سرمایهگذار و فعال حوزه ماینینگ ارزهای دیجیتال است.
- ایمان افرش:
مدیر ارشد فناوری اطلاعات؛ افرش فعال و متخصص حوزههای IT، فینتک و بلاک چین است.
- محمدرضا رفیعی:
مدیر عملیات عمومی؛ رفیعی متخصص دیتاسنتر و ماینینگ است.
- رضا هاشمی:
مدیر بخش منبع تغذیه؛ رفیعی توسعهدهنده کسب و کار و متخصص انرژیهای تجدیدپذیر است.
- سعدالله بات:
مدیر محتوا؛ بات نویسنده مجلات Tech Bullion، Coin Journal، Coinlist و BBE است.
توکن 3RD
این توکن به تازگی معرفی شده و به گفته این شرکت، این اولین توکن دوستدار محیط زیست با پشتوانه ماینینگ رمز ارزها در جهان است. ۳RD یک توکن ERC۲۰ بر روی شبکه اتریوم است.
به گفته سایت ۳rd Wave، در دنیای کریپتو تا این لحظه، هیچ جایگزینی برای سرمایهگذاری عمومی در ماینینگ سبز کریپتو وجود نداشت، بدون اینکه مشکلی برای پیوستن به صنعت استخراج کریپتو با یک راهحل برای به حداقل رساندن ریسک و به حداکثر رساندن سود وجود داشته باشد.
راه حل این شرکت برای این مسئله، توکن ۳RD است که هم برای سرمایهگذاری در حوزه استخراج رمز ارزها و هم برای مدیریت داراییهای کریپتویی در بازارهای صعودی و نزولی به کار میرود. تمام این فرآیند و اطمینان از صحیح بودن اطلاعات جمعآوری شده توسط ۳rd Wave، قراردادهای هوشمند و فرآیندهای الگوریتمی، توسط اوراکل بلاکچین ۳rd Wave اجرا میشوند.
در صفحه نحوه کارکرد ۳rd Wave مطالبی درباره مشکلات ماینینگ به صورت انفرادی و استخراج ابری (Cloud Mining) نوشته شده و سپس راه حل این شرکت برای این مشکلات آورده شده است، که بخشهایی از آن را در ادامه میخوانیم:
۳rd Wave نه تنها استخراج کریپتوی سازگار با محیط زیست را ممکن کرده است، بلکه موانع ورود به این صنعت را نیز کاهش داده است. استخراج چندمقیاسی سبز، پیوستن به یک تلاش جهانی و همزمان را آسان میکند؛ راه حل ۳rd Wave این امکان را فراهم کرده که ریسک به حداقل و میزان سود به حداکثر برسد.
این راه حل توسط توکن ۳RD ممکن میشود. از آنجایی که همه چیز بر روی بلاک چین ساخته شده، تمام تراکنشها و اطلاعات ثبت شده، به صورت تغییرناپذیر بر روی یک دفتر کل غیرمتمرکز قرار میگیرند، که این موضوع شفافیت تمام سوابق اقتصادی را به همراه دارد.
توکن ۳RD به عنوان معادل ارزش و رسانه در اقتصاد استخراج کریپتو استفاده میشود. در مقایسه با استخراج ابری سنتی، ۳rd Wave قدرت هش را اجاره نمیدهد یا نمیفروشد؛ بلکه از طریق توکن خود، برای قدرت هش و تجهیزات ماینینگ، نقدینگی ایجاد میکند.
در داخل پلتفرم، کاربران میتوانند این کارها را انجام دهند:
- باز کردن حساب یا اکانت
- احراز هویت (KYC)
- واریز و برداشت کریپتو و ارزهای فیات با روشهای مختلف
- بررسی موجودی حساب
- مدیریت حساب و پروفایل
- دریافت سود سهام
- استیکینگ توکن 3RD
- دریافت گزارشات حسابداری
فروش اولیه توکن ۳RD
تیم 3rd Wave از تاریخ ۱۳ تا ۱۴ اکتبر ۲۰۲۱ (۲۱ تا ۲۲ مهر ۱۴۰۰) یک عرضه اولیه کوین (ICO) در سایت خود برگزار کرد، که سرمایهگذاران میتوانستند توکن 3RD را به صورت پیشفروش خریداری کنند. به گفته سایت شرکت، بیشتر پولی که از این ICO به دست آمده، صرف تجهیزات استخراج شده است. سرمایهگذاران میتوانستند با ارزهای فیات (مشخص نشده که کدام ارزها)، اتر، بیت کوین، لایت کوین، تتر و BUSD توکن 3RD را خریداری کنند. ۲ میلیون توکن در این پیشفروش فروخته شد و قیمت هر توکن ۱ دلار بود. آدرس کانترکت توکن مشخص نیست و حداقل میزان خرید نیز ۱۰۰ هزار دلار بوده است. ICO این توکن نیز در عرض ۳۰ روز به سافت کپ ۵۰۰ هزار دلاری خود رسید. کل عرضه این توکن ۱ میلیارد است.
کاربرد اصلی این توکن نیز تخفیف برای دریافت خدمات پلتفرم عنوان شده است. همچنین دارندگان توکن 3RD در سود ماینینگ شرکت سهیم هستند، که به صورت ۳۰ درصد در هر فصل (۳ ماه یک بار) توزیع میشود.
نحوه توزیع توکنها نیز به شرح زیر است:
- ذخیره عمومی: ۱۲ درصد
- عرضه در گردش: ۵ درصد
- صندوق تیم: ۳ درصد
- صندوق نقدینگی: ۴ درصد
- صندوق اکوسیستم، توسعه و معرفها: ۷۶ درصد
در صفحه ICO سایت، بخشی به نام Buy 3RD Tokens وجود دارد که در تصویر زیر با کادر قرمز مشخص شده است.
زمانی که این دکمه را میزنیم، وارد چنین صفحهای میشویم. در اینجا، سایت از ما میخواهد که ثبت نام انجام دهیم؛ اما زمانی که ثبت نام کردیم، هیچ ایمیل تاییدی برای ما ارسال نشد.
در سایت پروژه و در بخش “چه چیزی 3rd Wave را ارزشمند میکند” نوشته شده که این اولین شرکت است که سیستمی را ارائه میدهد که هم استحکام و هم نقدینگی آن بر اساس یک توکن (توکن 3RD) است. این توکن از نوع کاربردی است که توسط تجهیزات ماینینگ کریپتو پشتیبانی میشود. این باعث میشود که 3RD تبدیل به یک دارایی باثبات شود و بتواند سود زیادی تولید کنند؛ زیرا پتانسیل رشد بازار ارزهای دیجیتال و صنعت استخراج بسیار بالاست. به علاوه، بخشی از سود ماینینگ به دارندگان این توکن تعلق میگیرد و پتانسیل رشد قیمت 3RD نیز بسیار بالاست و کاربران هم میتوانند از افزایش قیمت توکن سود ببرند و هم از توزیع شدن سود ماینینگ.
رودمپ یا نقشه راه
۱۳ تا ۱۴ اکتبر ۲۰۲۱ (۲۱ تا ۲۲ مهر ۱۴۰۰)
- معرفی رسمی پروژه: این معرفی در نمایشگاه کریپتوی دبی و در هتل کنراد انجام شد.
فروش اولیه توکن (Seed):
- جایزه (تخفیف): ۲۰ درصد
- هدف جذب سرمایه: ۲ میلیون دلار
- بازه زمانی توزیع: ۳۰ روز
- وقفه: ۳۰ روز
- حداقل میزان سرمایهگذاری: ۱۰۰ هزار دلار
دسامبر ۲۰۲۲ (اشتباه تایپی؛ صحیح آن دسامبر ۲۰۲۱ است):
فروش توکن در مرحله Private A:
- جایزه (تخفیف): ۱۵ درصد
- هدف جذب سرمایه: ۵ میلیون دلار
- مدتزمان توزیع: ۳۰ روز
- وقفه: ۳۰ روز
- حداقل مقدار سرمایهگذاری: ۵۰ هزار دلار
فوریه ۲۰۲۲
فروش توکن در مرحله Private B:
- تخفیف: ۱۰ درصد
- هدف جذب سرمایه: ۱۰ میلیون دلار
- مدتزمان توزیع: ۴۵ روز
- وقفه: ۴۵ روز
- حداقل میزان سرمایهگذاری: ۱۰ هزار دلار
می ۲۰۲۲
فروش عمومی (Public):
- تخفیف: ۵ درصد
- هدف جذب سرمایه: ۲۵ میلیون دلار
- حداقل مقدار سرمایهگذاری: ۱۰۰ دلار
- بازه زمانی توزیع: ۷ روز
- وقفه: ۳ ماه
آگوست ۲۰۲۲
جذب سرمایه به صورت عرضه اولیه صرافی (IEO) با قیمت ۱ دلار:
- هدف جذب سرمایه: ۵۸ میلیون دلار
- دوره زمانی توزیع: ۷ روز
مواردی که درباره پروژه 3rd Wave و توکن 3RD وجود دارند
اولین نکتهای که پس از ورود به سایت 3rd Wave به چشم میخورد، انگلیسی بودن زبان سایت است؛ چرا سایت یک شرکت ایرانی – چینی زبان فارسی ندارد؟ شاید شرکت نمیخواهد مابقی کشورها بدانند که فارمهای 3rd Wave در ایران قرار دارد. اما اگر اینطور است، پس چرا داخل بخش “درباره ما” به وضوح اشاره شده که این یک شرکت ایرانی – چینی است؟
ماینینگ سبز دقیقا به چه معناست؟ استخراج سبز یا استخراج بدون آسیب به محیط زیست، به معنی استفاده از تجهیزاتی برای استخراج است، که خطری برای محیط زیست نداشته باشند؛ استخراج بیت کوین به صورت سنتی که اکنون وجود دارد، باعث مصرف برق بسیار زیادی میشود و در برخی مکانها، برای این کار از انرژیهای تجدیدناپذیر استفاده میشود. بنابراین اگر فارمی میخواهد دوستدار محیط زیست باشد، باید از منابع تجدیدپذیری که باعث آلودگی زمین نمیشوند، استفاده کند. پس اگر پروژه 3rd Wave ادعا میکند که استخراج سبز انجام میدهد، باید دقیقا اعلام و اثبات کند که با چه روشی این کار را انجام میدهد. اما در سایت و وایت پیپر پروژه، هیچ چیزی که این مطلب را اثبات کند، مشاهده نکردیم.
در جایی از توضیحات سایت که در این مقاله نیز ترجمه کردیم، نوشته شده که “راهحل این شرکت برای این مسئله (ماینینگ سبز)، توکن 3RD است که هم برای سرمایهگذاری در حوزه استخراج رمز ارزها و هم برای مدیریت داراییهای کریپتویی در بازارهای صعودی و نزولی به کار میرود.” همانطور که گفتیم، هیچ اثباتی برای این موضوع استخراج سبز رمز ارزها وجود ندارد. توکن 3RD چگونه میتواند از آسیب به محیط زیست جلوگیری کند؟ مدیریت داراییهای کریپتویی در بازارهای صعودی و نزولی چطور؟ هیچ دلیل منطقی وجود ندارد. مدیریت داراییها توسط توکن 3RD انجام میشود؛ اما زمانی که بازار خرسی یا نزولی است، تنها میتوان توکن را فروخت تا از ضرر بیشتر جلوگیری کرد. در مجموع، این بخش بسیار مبهم نوشته شده و نمیتوان دقیقا متوجه شد که منظور از مدیریت دارایی در بازارهای صعودی و نزولی چیست.
در جای دیگری از مطالب سایت آمده که “در دنیای کریپتو تا این لحظه، هیچ جایگزینی برای سرمایهگذاری عمومی در ماینینگ سبز کریپتو وجود نداشت، بدون اینکه مشکلی برای پیوستن به صنعت استخراج کریپتو با یک راهحل برای به حداقل رساندن ریسک و به حداکثر رساندن سود وجود داشته باشد.” این جمله به صورت ساده، بدین معناست که قبلا جایگزینی برای سرمایهگذاری عموم مردم در استخراج بدون ضرر به محیط زیست وجود نداشت؛ راه حلی که ریسک را به حداقل برساند و سود را به بالاترین حد ممکن برساند؛ این مطلب صحیح نیست. جایگزین برای ورود سرمایهگذاران به حوزه ماینینگ از سالها پیش وجود داشته و آن هم استخراج ابری یا کلود ماینینگ است، که البته اکثر این پروژهها نیز کلاهبرداری هستند.
ضمنا، تنها عرضه یک توکن برای سرمایهگذاری در این حوزه، به هیچ عنوان راهکار قطعی و منطقی برای ماینینگ سبز و دوستدار محیط زیست به شمار نمیرود و باید دلایل منطقی و زیرساخت مناسب برای آن وجود داشته باشد، که این هولدینگ نتوانسته این دلایل منطقی را ارائه دهد. چگونه یک توکن میتواند به محیط زیست کمک کند؟ این یک فارم سنتی است و دستگاههایی که استفاده میکند و منبع برقی که برق مجموعه از آن تامین میشود، همانند تمام فارمهای سنتی دیگر است. پس توجیه خاصی برای ماینینگ سبز در اینجا وجود ندارد.
توکن 3RD به تازگی معرفی شده و به گفته این شرکت، این اولین توکن دوستدار محیط زیست با پشتوانه ماینینگ رمز ارزها در جهان است. برای مثال، پشتوانه دلار قبلا طلا بود و اکنون اراضی، وضعیت اقتصادی و قدرت سیاسی کشور آمریکاست. پشتوانه ماینینگ ارزهای دیجیتال به هیچ عنوان پشتوانه مناسبی برای یک دارایی نیست؛ زیرا به دلیل قانونگذاریهای مختلف، وضعیت سیاسی و اقتصادی کشورها و بسیاری موارد دیگر، ممکن است استخراج رمز ارزها ممنوع شود (این تنها یک احتمال است)؛ اما اصل مطلب این است که پشتوانه باید یک چیز محکم و باثبات باشد، نه چیزی که هر لحظه امکان ممنوع شدن آن وجود دارد؛ مخصوصا در زمان فعلی که با وجود رشد بسیار زیاد فضای رمز ارزها و بیت کوین، کشورها به دنبال قانونگذاری این حوزه هستند.
عرضه توکن 3RD بسیار زیاد است؛ ۱ میلیارد توکن که هر کدام ۱ دلار قیمت دارند؛ پس حجم بازار این توکن باید ۱ میلیارد دلار باشد، که در صورتی که مارکت کپ این رمز ارز به این مقدار برسد، باید در بین ۱۰۰ رمز ارز برتر بازار قرار گیرد، که در مورد این توکن با این وایتپیپر ضعیف و عدم ارائه مدارک کافی برای ترغیب سرمایهگذاران، این اتفاق تقریبا غیرممکن است.
توضیحات کافی درباره تیم این پروژه وجود ندارد و تنها صفحات اجتماعی هر کدام از افراد تیم در سایت آمده، که این کافی نیست؛ ما درباره سوابق تحصیلی و حرفهای این افراد اطلاعات کافی نداریم. نبود اطلاعات کافی درباره تیم یک پروژه، یک خط قرمز است که باید درباره آن بسیار محتاطانه برخورد کرد.
توضیحات سایت ناقص است؛ تنها موارد و ایدهها و راهحلها گفته شده و بسیار محدود به این موارد پرداخته شده است. همچنین در همه جای سایت ما توضیحات تکراری میبینیم، که این مورد نیز جزو خطوط قرمز است و نشاندهنده این است که این شرکت هزینه و زمان کافی برای سایت خود (که از طریق آن جذب سرمایه میکند) صرف نکرده است.
در جایی از توضیحات سایت آمده که “دارندگان توکن 3RD در سود ماینینگ شرکت سهیم هستند، که به صورت ۳۰ درصد در هر فصل (۳ ماه یک بار) توزیع میشود.” با یک ضرب ساده، میتوان این موضوع را محاسبه کرد. هر فصل ۳ ماه دارد و یک سال شامل ۴ فصل است. ۳۰ درصد در هر فصل ضربدر ۴، میشود سالی ۱۲۰ درصد! چرا پروژه در یک ضرب ساده اشتباه کرده است؟ این مورد یک خط قرمز بسیار بزرگ است.
در بخش کارهایی که در پلتفرم میتوان انجام داد، نوشته شده که میتوان به استیکینگ توکن 3RD پرداخت؛ اما هیچ توضیح بیشتری درباره آن در هیچجای سایت و وایت پیپر وجود ندارد.
در وایت پیپر و بخش Terms of Services پروژه، در قسمت کشورهایی که تحریم هستند و اجازه فعالیت در این پلتفرم را ندارند، نوشته شده که کشورهای کره جنوبی، تمام مناطق آمریکا از جمله شهروندان ایالات متحده که در خارج از کشور اقامت دارند، به جز سرمایهگذاران معتبر (!)، دوباره کره جنوبی، واشینگتن دیسی و نیویورک (قبلا اعلام شده که تمام مناطق آمریکا اجازه فعالیت ندارند؛ پس چرا دوباره نام این دو ایالت آورده شده؟) و هر کشور یا ایالت دیگری که به مجوزهای خاص و محلی برای خدماتی که ما ارائه میدهیم نیاز دارد، به جز سرمایهگذاران معتبر (!)، از شرکت در فروش جمعی منع میشود (ممنوعیت سرمایهگذاری برای تمام ساکنان این کشورهاست؛ پس چگونه ممکن است سرمایهگذاران معتبری که در این کشورها ساکن هستند، اجازه سرمایهگذاری داشته باشند؟)
از کل این مطالب، متوجه میشویم که شرکت 3rd Wave تنها به دنبال جذب سرمایهگذار است؛ در غیر این صورت، اگر شرکت میخواست به صورت قانونی کار کند، پس باید از قوانین جهانی تبعیت میکرد؛ قوانین جهانی هم میگویند که ایران جزو کشورهای تحت تحریم است و هیچکدام از شرکتهای امور مالی به هیچ نحوی اجازه کار و خدماترسانی به ایرانیها را ندارد. اما حالا که فارمهای این شرکت در ایران قرار دارند، پس میتوان گفت که 3rd Wave قوانین جهانی را زیر پا گذاشته است؛ بنابراین هر آن امکان دارد که قانونگذاران به سراغ این شرکت بروند و جلوی فعالیت آن را بگیرند.
در داخل سایت و در قسمت پیشفروش توکن 3RD، هیچ اطلاعاتی از آدرس قرارداد (کانترکت) آن وجود ندارد؛ چرا اطلاعات به این مهمی در داخل سایت پیدا نمیشود؟ افراد و شرکتهایی که حداقل باید ۱۰۰ هزار دلار بر روی این توکن سرمایهگذاری کنند، چرا نباید به هیچ اطلاعات مهمی که در آدرس کانترکت آن میتوان یافت، دسترسی داشته باشند؟ همانطور که میدانید، در داخل آدرس کانترکت میتوان اطلاعات شفافی مانند تعداد هولدرها و موجودی آنها (که بسیار مهم است و میتوان دید که هر آدرس چند درصد از توکنها را در اختیار دارد)، کدهای آن در Github و بسیاری از اطلاعات مهم برای سرمایهگذاران را مشاهده کرد؛ اما این آدرس کانترکت در سایت وجود ندارد؛ ما حتی در داخل اتراسکن که مرورگر بلاکچینی شبکه اتریوم است، نام 3RD را جستجو کردیم و در آنجا نیز هیچ چیزی پیدا نشد.
همچنین نام این توکن در هیچکدام از وبسایتهای دنبال کردن اطلاعات رمز ارزها مانند کوین مارکت کپ، کوین گکو و امثال آنها، وجود ندارد. همانطور که میدانید، اطلاعاتی که در Coinmarketcap و Coingecko و در کل ابزارهای دنبالکننده قیمت و اطلاعات رمزارزها وجود دارند، برای تحلیل فاندامنتال کریپتوها نقش حیاتی دارند؛ اما در مورد این توکن این اطلاعات وجود ندارد.
در داخل رودمپ یا نقشه راه پروژه نیز نوشته نشده که چه زمانی این توکن در صرافیها لیست میشود. پس کسی که میخواهد سرمایهگذاری کند، بر اساس چه اطلاعات شفافی باید سرمایه خود را در اختیار این شرکت قرار دهد؟
در همین بخش پیشفروش توکن، نوشته شده که ۳RD به سافت کپ ۵۰۰ هزار دلاری خود در طی یک ماه دست یافته است؛ از آنجایی که حداقل میزان سرمایهگذاری ۱۰۰ هزار دلار است، بنابراین حداکثر ۵ فرد یا شرکت بر روی آن سرمایهگذاری کردهاند و این نشاندهنده این است که توکن کاملا متمرکز است. در مجموع، توکنومیکس یا اقتصاد توکنی این پروژه نیز بسیار ضعیف و رویایی است و هیچ منطقی را دنبال نمیکند.
به غیر از تمامی این موارد، در تابستان ۱۴۰۰ که فعالیت ماینرها به دلیل مصرف بالای برق و در نتیجه، قطعی گاهوبیگاه برق در سراسر کشور ممنوع اعلام شد، سوال این است که آیا فارم 3rd Wave همچنان به فعالیت خود ادامه میداد؟ ۷۰ هزار دستگاه اسیک، از مجموع بسیاری از فارمهای دیگر استخراج بیت کوین بیشتر است و طبیعتا برق بسیار بیشتری مصرف میکند، که این مقیاس کاملا قابل رصد و پیگیری است؛ بنابراین جواب مثبت به این سوال میتواند شک و شبهههای بسیاری به وجود آورد که چطور این فارم در آن مدت اجازه فعالیت داشته است؟
جمعبندی
در این نقد و بررسی، ابتدا به توضیحات داخل سایت پروژه ۳rd Wave پرداختیم و بعد، موارد مختلف و نقاط ضعف و خطوط قرمز این پروژه را بررسی کردیم؛ با توجه به تمام مطالبی که اشاره شد، سرمایهگذاری در ۳rd Wave یا “موج سوم” با وجود توکنومیکس و وایت پیپر بسیار ضعیف، توضیحات تکراری، عدم وجود اطلاعات بسیار مهم برای سرمایهگذاران، عدم وجود اطلاعات کافی درباره اعضای تیم و ناقص و مبهم بودن اطلاعات داخل سایت، به هیچ عنوان منطقی نیست و پیشنهاد نمیشود.
منبع: میهن بلاکچین