اقتصاد ۲۴- میرا قربانی فر- «میدان گازی چالوس» در روزهای یکی از پربحثترین موضوعات در حوزه انرژی ایران بوده است. میدان گازی که حالا ماه هاست بر سر نوع استخراج گاز از آن بحث بوده است و حالا و اخیرا از اساس بر سر این که آیا وجود دارد یا خیر نیز بحثهای جدی در گرفته است.
نخستین بار هفته آخر مرداد ماه سال جاری بود که خبری مبنی بر رونمایی از میدان گازی چالوس در خبرها منتشر شد.
اولین بار در ۲۸ مرداد سال جاری، نشریه تخصصی oilprice «اویل پرایس» گزارش داده بود که؛ «یک هفته پیش از این تاریخ، ایران از یک میدان بزرگ گاز جدید خود (میدان گازی چالوس) در بخش ایرانی دریای خزر رونمایی کرده است تا قطب گاز جنوبی با محوریت میدان بزرگ پارس جنوبی تکمیل شود.»
«اویل پرایس» در آن زمان مدعی شده بود که؛ توسعه دهنده اصلی سایت چالوس، شرکت نفت خزر (KEPCO) است، اما کمکهای فنی و مالی نیز از روسیه و چین دریافت میشود. اگر برآوردهای اولیه از ذخایر گاز موجود در کانسار چالوس درست باشد، میدان گازی جدید ایران قادر خواهد بود حداقل ۲۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را تامین کند. با این حال، اندازه، قیمت و مقصد این گاز با روسیه هماهنگ میشود و به قدرت انرژی مسکو در اروپا میافزاید، کشوری که در حال حاضر یکی از موضوعات اصلی مناقشه بین اروپا و شریک ناتو است. اما نکته مهم در بخشی از گزارش اول «اویل پرایس» این ادعا بود که در حالی که «میدان گازی چالوس» در ایران وجود دارد، اما طرح و هدف و در حقیقت اختیار قیمت و مقصد میدان گازی را روسیه در دست خواهد گرفت.
اول شهریور سال ۱۴۰۰ و پیش از این که روند تکذیب ها، آغاز شود؛ تارنمای موسسه مطالعاتی تحریریه خبر داده بود که؛ ««علی اصولی» مدیر عامل شرکت نفت خزر، تخمین میزند که میدان گازی چالوس معادل یک چهارم میدان گازی فوق غول پیکر پارس جنوبی و برابر با حدود ۱۱ فاز این میدان دارای ذخایر گازی است. پارس جنوبی دارای ۱۴.۲ تریلیون متر مکعب (Tcm) ذخیره گاز به همراه ۱۸ میلیارد بشکه میعانات گازی است و در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از کل ۳۳.۸ تریلیون متر مربع ذخایر گازی ایران و حدود ۸۰ درصد از تولید گاز آن را تشکیل میدهد.»
این اطلاعات در حالی منتشر شد که ۱۳ روز بعد از آن، خبر وجود این میدان گازی از اساس تکذیب شد و گفتند که میدان گازی کشف و پیدا نشده است.
بیشتر بخوانید: روسیه گاز ایران را برداشت میکند؟
در این تاریخ «مهدی میرآخوری» به عنوان رئیس «روابط عمومی شرکت نفت خزر»، در حساب کاربری خود در توئیتر درباره شایعات متعدد در خصوص کشف میدان گازی بزرگ در دریای خزر، اعلام کرد که: «از سال ۹۳ تاکنون هیچ عملیات حفاری یا کشف جدید یا مذاکره و همکاری با کشورهای دیگر از جمله روسیه و چین، در ساختارهای نفتی دریای خزر اتفاق نیفتاده و صرفا در خردادماه مطرح شد که ساختار چالوس، پتانسیل خوبی دارد.»
و همچنین در توئیتهای جداگانهای تاکید کرده است: «هیچ اکتشافی بعد از میدان سردار جنگل در دریای خزر انجام نشده و صرفا ساختار بالقوه چالوس، با توجه به مطالعات لرزه نگاری دو بعدی و سه بعدی، با تخمین نفت و گاز به عنوان یک پروژه خوب برای برنامههای آتی معرفی شد. نه حفاری و نه اکتشاف انجام نشده است. نقشه مطالعات لرزه نگاری دو بعدی و سه بعدی ساختارهای هیدروکربوری حوزه خزر جنوبی که با هزینه شرکت «شل» و مشارکت شرکت «وبا اویل»، «لازمو» و شرکت «نفت خزر» در دهه ۷۰ انجام شده که اندازه ساختار چالوس که امروز مورد مناقشه رسانهای قرار گرفته، در این نقشه کاملا مشهود است.»
این که چطور امکان دارد به فاصله دو هفته بعد از اظهار نظر مدیرعامل شرکت نفت خزر، این بار رئیس روابط عمومی شرکت نفت خزر از اساس وجود این میدان گازی را انکار کند البته از مواردی است که باید به آن پرداخته شود. اصرارهای مکرر پس از اعلام وجود خبر «میدان گازی چالوس»، بر عدم وجود چنین میدانی خود تنها بر حاشیهها افزوده است و لازم است یک بار برای همیشه وزارت نفت به عنوان متولی آخر به این مبحث بود و نبود میدان گازی چالوس خاتمه دهد چرا که این موارد تنها موارد ضدو نقیض گوییها نبوده است.
۲۸ شهریور سال جاری، خبرگزاری مهر در گزارشی با تیتر «میدان گازی چالوس میتواند یک چهارم پارس جنوبی ظرفیت داشته باشد» بر وجود میدان گازی چالوس صحه میگذارد.
در این گزارش به گفتهای «شاهین فرهمندیان»، از مدیران صنعت نفت استناد شده و در بخشی از گزارش آمده است که «در جلسهای که به وسیله گروه تحلیلی پتروپال دانشگاه امام صادق برگزار شد، شاهین فرهمندیان، از مدیران صنعت نفت با اشاره به این که دریای خزر به طور کلی سه بخش شمالی، میانی و جنوبی دارد، افزود: میدان گازی چالوس در بخش جنوبی خزر است که عمق آن به ۱۲۵۰ متر هم میرسد و تا ۶۵ درصد کل حجم آب این دریا را پوشش میدهد که این مسئله برداشت از این میدان را دشوار میسازد.»
در بخش دیگری از همین گزارش نیز اشاره شده است که «یک کارشناس صنایع نفت و گاز با تشریح شرایط فنی و اقتصادی میدان گازی چالوس، گفت: برداشت از میدان گازی چالوس به دلیل عمق بالای آب و دسترسی اندک به آبهای آزاد پیچیدگی بالایی دارد.».
اما این همه ماجرا نیست.
بیشتر بخوانید: ریشه ابهامات درباره نقش روسیه در مسئله گاز ایران
خبرگزاری مهر در تاریخ یک آذر سال جاری، یعنی دو روز پیش، گزارش دیگری این بار با تیتر «میدان گازی کشفشدهای در منطقه چالوس وجود ندارد» بار دیگر به سراغ «شاهین فرهمندیان» رفته و این بار وی را کارشناس ارشد انرژی معرفی میکند و از قول وی مینویسد که: «درحال حاضر میدان گازی کشفشدهای با نام میدان گازی چالوس وجود ندارد که بخواهد توافقی بر مبنای آن شکل بگیرد و در واقع یک اشتباه فنی موجب انتشار اخبار نادرستی شده است.»
فرهمندیان در بخشی از این گزارش به مهر میگوید که: «با توجه به این که در میادین مجاور منابع نفتی پیدا شده بود، این حدس زده شد که ممکن است در این منطقه نیز میدان گازی وجود داشته باشد و بر اساس برآوردی که از آن منطقه کردند، پیشبینی شد که این میدان اگر گاز داشته باشد، میتواند اندازه سه فاز پارس جنوبی منابع تحویل دهد.» وی با اشاره به اینکه این بحث نیازمند توسعه و حفر چاههای اکتشافی است، گفت: «باید مشخص شود که این میدان به طور کلی چقدر اقتصادی است؛ یعنی دقیقاً مشخص شود که چقدر منابع دارد و این منابع از چه کیفیتی برخوردار است.»
بالاخره باید از این دو گزارش در فاصله ۲ ماه به چه نتیجهای رسید؟ اساسا از سخنان شاهین فرهمندیان که در هر دو گزارش به عنوان منبع حضور داشته است میتوان به این نتیجه رسید که میدان گازی وجود دارد، اما ممکن است به بزرگی آن چه گفته شد و رونمایی شد نباشد، یا کلا میدان گازی وجود ندارد؟ چطور مسولان مربوطه به «اویل پرایس» به خاطر دو گزارش اخیر خود درباره میدان گازی چالوس نقد وارد میدانند و توجه به این ضد نقیض گوییهای مداوم نمیشود؟ لابد مدیران و مسولان مربوطه انتظار دارند هر ایرانی برای بازدید سرزده به میدان گازی در میان خزر حاضر شود تا مطمئن شود میدان گازی هست یا شاید بوده و حالا دیگر نیست.
اگر تصور میکنید این چند نمونه تنها موارد تکذیب و تایید درباره «میدان گازی چالوس» بوده است باید بگویم سخت در اشتباه هستید.
در ۳۱ مرداد سال جاری، خبرگزاری تسنیم در گزارشی با عنوان «میدان گازی جدید ایران جغرافیای سیاسی منطقه را تغییر میدهد» به وجود این میدان گازی اشاره کرده بود و اتفاقا از «اویل پرایس»، نقل میکند که «هفته گذشته ایران از یک میدان گازی بزرگ در آبهای این کشور در دریای خزر رونمایی کرد. میدان گازی «چالوس» قرار است با هدف ایجاد یک قطب جدید گازی در شمال ایران برای تکمیل قطب جنوبی گاز این کشور با محوریت میدان عظیم پارس جنوبی احداث شود.»
در بخشی از این گزارش تسنیم، آمده است که: «توسعهدهنده اصلی میدان گازی چالوس، شرکت نفت خزر (KEPCO) است، اما کمکهای فنی و مالی نیز از روسیه و چین دریافت میشود. اگر برآوردهای اولیه از ذخایر گاز موجود در میدان چالوس درست باشد، گاز ایران قادر خواهد بود حداقل ۲۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را تأمین کند. بهگفته «علی اصولی»، مدیرعامل شرکت نفت خزر، تخمین زده میشود که میدان چالوس دارای ذخایر گازی معادل یکچهارم میدان گازی عظیم پارس جنوبی یا حدود ۱۱ فاز آن است.
پارس جنوبی دارای ۱۴.۲ تریلیون مترمکعب (Tcm) ذخیره گاز به همراه ۱۸ میلیارد بشکه میعانات گازی است و در زمان حاضر حدود ۴۰ درصد از کل ۳۳.۸ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی ایران و حدود ۸۰ درصد از کل تولید گاز این کشور را به خود اختصاص میدهد. سایت پارس جنوبی به مساحت ۳۷۰۰ کیلومتر مربع بخشی از میدان ۹۷۰۰ کیلومتر مربعی است که با قطر مشترک است، اما میدان گازی چالوس به طور کامل در آبهای ایران در دریای خزر واقع شده است.» (متن از گزارش مورد اشاره خبرگزاری تسنیم)
توجه کنید که در این گزارش در ۳۱ مرداد سال ۱۴۰۰، خبرگزاری تسنیم حتی برآورد و مقایسه بین میدان گازی چالوس با پارس جنوبی را نیز مد نظر قرار داده است.
بیشتر بخوانید: بازخوانی پرونده جنجالی قرارداد کرسنت / مقصران خسارت چند میلیارد دلاری ایران چه کسانی هستند؟
یک روز پس از این گزارش خبرگزاری تسنیم، و در یک شهریور سال جاری، این بار روزنامه اطلاعات است که در گزارشی با تیتر «بازتاب جهانی کشف میدان گازی چالوس» به سراغ این موضوع رفته و خبر از وجود این میدان گازی داده است. هر چند در بخشهایی از این گزارش اطلاعات به گزارش خبرگزاری تسنیم اشاره شده، اما در بخشی از گزارش روزنامه اطلاعات به نام «سیدعماد حسینی» به عنوان مقام مسول پروژه «حفاری و اکتشاف ساختار عظیم چالوس» نیز اشاره شده و به نقل از وی گفته شده است که: «بر اساس برآوردها این ساختار ظرفیت تولید معادل ۱۱ فاز پارس جنوبی را داراست که در صورت صحت برآوردها و موفق بودن عملیات اکتشاف ساختار چالوس، حجم گاز قابل برداشت این ساختار به تنهایی ۵ر۱ برابر کل گاز قابل استحصال جمهوری آذربایجان و برابر با ۳۰ درصد کل گاز قابل برداشت کشورهای حوضه دریای خزر خواهد بود از طرف دیگر بر اساس شواهد این ساختار میتواند ذخایر قابل توجهای نفت داشته باشد.»
بیشتر بخوانید: ایران صادر کننده گاز به اروپا میشود؟/ میدان گازی چالوس در انتظار ۵۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری
اگر فکر کرده اید که لیست تاییدکنندگان وجود میدان گازی چالوس خاتمه یافته است، سخت در اشتباه هستید. در تاریخ ۶ شهریور سال جاری خبرگزاری ایلنا در گزارشی با تیتر «تغییر جغرافیای سیاسی منطقه با میدان گازی چالوس/ ایران وارد خط قرمز روسها میشود/ میخواهند ایران را از مزیت ژئواکونومیکی تخلیه کنند» در گفت و گویی با «افشار سلیمانی» به عنوان سفیر سابق ایران در باکو، نه تنها وجود میدان گازی چالوس را تایید میکند بلکه آن را بسیار مهم دانسته که تغییرات سیاسی در منطقه را باعث خواهد شد.
اما شاید جالب باشد که بدانید، خبرگزاری فارس در تاریخ ۱۵ شهریور سال ۱۴۰۰ و در گزارشی با عنوان «سریال تکراری رسانههای خارجی برای تخریب روابط ایران و روسیه/ آیا میدان گازی چالوس به روسها واگذار شده است؟» پیش از حتی گزارش دوم «اویل پرایس» (۲۵ آبان سال جاری) به گزارش اول که در ۲۸ مرداد ماه نوشته شده بود نیز واکنش تندی نشان داد و از اساس وجود میدان گازی چالوس به شکل طرح شده در گزارش، و واگذاری آن را رد کرد.
فارس در تاریخ ذکر شده در بخشی از گزارش خود نوشته بود که: «به نظر میرسد سناریوی تعریف شده درباره این میدان گازی و ربط دادن آن به توافق ایران با روسیه، بسیار شبیه همان سناریویی است که رسانههای خارجی برای تخریب روابط ایران با چین در قرارداد ۲۵ ساله دو کشور پیاده کردهاند.»
در حقیقت فارس در گزارش خود لزوما امکان وجود «میدان گازی چالوس» را رد نکرده است و تاکید آن بیشتر بر عدم واگذاری و هم چنین ادامه مراحل اکتشاف بود.
آن چه، اما در روزهای اخیر بیش از همه منجر به واکنشهای مختلف نسبت به «میدان گازی چالوس» را برانگیخت، گزارش دوم «اویلپرایس» درباره میدان گازی چالوس بوده است.
گزارشی که در ۲۴ آبان سال جاری در اویل پرایس منتشر شده، جزییات تازهای درباره این میدان گازی را در دسترس عموم قرار داده است.
اویلپرایس در گزارشی با عنوان «Russia’s Biggest Move Yet To Take Control Of The European Gas Market» مدعی شده که «سهم روسیه و چین در میدان گازی چالوس بیشتر از ایران است.»
این در حالی است که در شهریور ماه شرکت نفت خزر از اساس واگذاری چنین میدان گازی به روسیه را رد کرده بود، اما اویل پرایس مدعی شده است که منابعی به این رسانه نفتی، نهایی شدن قراردادی در این رابطه را اطلاع داده اند.
گزارش «اویل پرایس» به مبلغ دقیق قرارداد اشاره نمیکند، اما منابع این رسانه گفتهاند، در این قرارداد که نهایی شده است، شرکتهای روسی و پس از آن شرکتهای چینی و پس از این دو کشور ایرانیها سهم دارند. این در حالی است که بنا بر این گزارش میدان گازی چالوس در بخش ایرانی آبهای دریای خزر است.
گزارش اویلپرایس همچنین اعلام میکند: «به دنبال ارتقای برآورد ذخایر گاز در چالوس و افزایش قیمتهای گاز در سراسر اروپا در هفتههای گذشته، تقسیم سهام در مجتمع گازی چالوس به شرح زیر است: گازپروم روسیه و ترانسنفت با هم ۴۰ درصد از سهم را در اختیار خواهند داشت، شرکتهای ملی نفت چین (سیانپیسی) و سینوک با هم ۲۸ درصد و شرکت نفت خزر نیز فقط ۲۵ درصد از این میدان گازی تحت حاکمیت ایران سهم دارند. البته مدیریت واقعی در سمت ایران در اختیار شرکتهای هیدروکربنی نزدیک به خواهد بود.»
بر اساس این گزارش، به این دلیل که ذخایر گازی این میدان، بیش از تصور است، قرار است سرمایه اضافی این پروژه، از سوی مؤسسات مالی در آلمان، اتریش و ایتالیا تأمین شود.
بر اساس محاسبه اویلپرایس، روسیه قصد دارد با استفاده از میانگین سالانه ۸۰۰ دلار به ازای هر یکهزار متر مکعب گاز، از صادرات گاز چالوس در طول قرارداد ۲۰ ساله با ایران، دستکم ۴۵۰ میلیارد دلار بهدست آورد.
تخمین زده میشود حوزه دریای خزر، شامل میادین خشکی و فراساحلی، به طور محافظهکارانه حدود ۴۸ میلیارد بشکه نفت و ۲۹۲ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی در ذخایر اثبات شده و احتمالی داشته باشد.
اویل پرایس نوشته روسیه در دستکاری و تغییر وضعیت حقوقی حوضه خزر نقش مهمی داشته که منجر به کاهش سهم ایران از کل درآمدهای کل این منطقه شده است.
در بخشی از گزارش به یک مقام روسی به عنوان منبع نیز اشاره میشود. گزارش اشاره دارد که یک مقام ارشد روسیه گفته است که روسیه توانسته «بیشترین سهم» را در اکتشاف میدان بزرگ گاز چالوس ایران بهدست آورد؛ اقدامی که میتواند پیامدهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی قابل توجهی به همراه داشته باشد. این مقام روسی که به هویت وی اشارهای نشده، معتقد است: «این اقدام نهایی برای کنترل بازار انرژی اروپا (از سوی روسیه) است.»
همچنین در گزارش تاکید شده است که با کشف دو میدان گازی چالوس کوچک و چالوس بزرگ، دیگر روسیه دارای بزرگترین ذخایر گازی جهان نیست و این جایگاه به ایران واگذار شده است.
«اویل پرایس» در این گزارش مینویسد که کارشناسان پیش از این گفته بودند ذخایر این میدان گازی به اندازهای است که شاید به ایران امکان این را بدهد تا توان تولیدی خود را افزایش دهد و در مجموع با میدان گازی پارس جنوبی به صادر کننده گاز به اروپا تبدیل شود.
سایمون واتکینز در بخش دیگری از این گزارش گفته است که فارغ از ارزش عظیم ژئوپلیتیکی که اضافهشدن جریان گاز چالوس به چرخه تامین گاز طبیعی اتحادیه اروپا برای روسیه دارد، مسکو همچنین انتظار دارد که با مشارکت در این پروژه بازدهی مالی عظیمی را بهدست آورد. محاسبات روسها نشان میدهد که با استفاده از میانگین قیمت سالانه گاز طبیعی (هرچند در هفتههای اخیر قیمت آن بسیار بالا رفته است)، ارزش گاز طبیعی صادراتی از میدان چالوس با نرخ بازیابی مناسب این سایت، حداقل ۴۵۰میلیارد دلار در طول ۲۰ سال این قرارداد خواهد بود.
گفتنی است که با توجه به مدت زمان احتمالی موردنیاز برای بازیابی گاز در چالوس و این واقعیت که کمتر از ۱۰درصد از ذخایر این میدان در طول قرارداد برداشت خواهد شد، منابع نزدیک به قرارداد گفته اند که ارزش کلی میدان گازی چالوس ۴/ ۵تریلیون دلار آمریکا تخمین زده میشود.
این گزارش «اویل پرایس»، اما آغاز رشته پاسخهایی بود که با همه توان سعی میکنند اطلاعات موجود در گزارش منتشر شده را رد یا تکذیب کنند.
خبرگزاری شانا وابسته به وزارت نفت در واکنش به این گزارش نوشت: «در گزارشهای اویلپرایس درباره ساختار هیدروکربوری ایران در دریای خزر، نویسنده با اعتماد به نفس تمام درباره جزئیات توافق سه کشور ایران، چین و روسیه درباره سهام مجتمع گازی میدانی صحبت میکند که از اساس وجود خارجی ندارد.»
توجه کنید که در اولین گام تلاش میشود از اساس وجود میدان گازی چالوس تکذیب شود. همان میدانی که پیشتر به تاییدهای مکرر و تکذیبهای روزهای اخیر درباره وجود آن اشاره شد.
عجیب این که حتی در این تلاش گزارش ۲۸ مرداد اویل پرایس نیز از تکذیب در امان نمیماند. همان گزارشی که بنا به تایید مقامات ایرانی نوشته شده بود و منبع گزارشهای دیگر رسانههای ایران برای تایید وجود میدان گازی چالوس بود نیز حتی در ادامه این روند تکذیب میشود.
واکنش نخست را، اما سفارت روسیه نشان داد. سفارت روسیه در تویتی نوشت: «اخبار غیر منطبق با واقعیت که برای چندمین بار در برخی از رسانههای غربی اتشار یافتهاست درخصوص این که روسیه گویا به طراحی میدان گازی در دریای خزر دسترسی پیدا کرده توجه را جلب نمود.
از نظر آقای لوان جاگاریان سفیر روسیه در ایران چنین انتشاراتی توسط نمایندگان سازمان ویژه آمریکا جهت وارد کردن ضربه به روابط دوستانه روسیه و ایران شکل میگیرد.
همانطور که آقای سفیر خاطرنشان ساختند این گونه تلاشها به ثمر نخواهد رسید.»
فارغ از همه تایید و تکذیب ها، اما به نظر میرسد مسولان ایرانی در این بخش شور و اشتیاق خود برای شناسایی و اطلاع رسانی از «میدان گازی چالوس» را نسبت به ۴ ماه پیش از دست داده اند و ترجیح میدهند با سکوت از کنار این اخبار و اطلاعات رسیده عبور کنند.
مسولان ایرانی و یا درستتر بگوییم رسانههای نزدیک به آنان تاکید دارند که، میدان گازی چالوس در ایران ناشناخته است، زیرا هنوز تحقیقات لازم بر این پروژه انجام نشده است. «صالح هندی»، مدیر سابق اکتشاف شرکت ملی نفت ایران اخیرا گفته بود: «میدان چالوس یک هدف اکتشافی است و هنوز باید درباره آن تحقیق کنیم، زیرا هنوز اطلاعات کاملی درباره این میدان نداریم.»
این در حالی است که رئیس انجمن صنفی سیانجی نیز در ۱۰ آبان سال جاری گفته بود: «طبق توافق قبلی ایران و روسیه، ایران تا زمانی که بتواند نیاز داخلی خود را برطرف کند، حق استفاده از هشت منبع گازی دریای خزر را ندارد.»
«اردشیر دادرس»، رئیس انجمن صنفی «سیانجی» روز دوشنبه ۱۰ آبان، در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته بود: «طبق توافق قبلی با روسیه ایران حق برداشت از هشت حلقه چاه بزرگ گازی در دریای خزر که در محدوده آبی ایران است را ندارد.»
به گفته دادرس تا زمانی که تراز گاز ایران مثبت است و تولید به نسبت مصرف داخلی جوابگو است جمهوری اسلامی حق استخراج منابع گازی دریای خزر را ندارد.
این سخنان دادرس چنین معنایی را به ذهن متبادر میکند که ایران حق برداشت، دسترسی و استخراج منابع انرژی که در خاک خود وجود دارد را ندارد و طبق قرارداد نامشخصی که جزییات آن اطلاع رسانی نشده است و بنا به گفته رئیس انجمن صنفی «سی ان جی» (و نه اویل پرایس) ایران اختیار عمل خود حداقل در برداشت از منابع گازی خزر را به روسیه واگذار کرده است.
بیشتر بخوانید: سه درد آمد به جان ما به یکبار/ بحران آب، بحران گاز، بحران برق!
حالا که در سکوت دولت و مسولان وزارت نفت درباره «میدان گازی چالوس» سفارت روسیه زودتر از سایرین خود را موظف به پاسخگویی دیده است، بد نیست به این گفتهها نیز پاسخ بدهد که به چه مجوزی و بر اساس کدام قرارداد روسیه برای برداشت ایران از منابع انرژی در خاک خود تعیین تکلیف میکند؟
هر چند که رسانههای نزدیک به دولت وقت ایران در ماههای اخیر انواع تشکیکها درباره وضعیت میدان گازی چالوس را انجام داده اند و هر جند سفارت روسیه خود را پاسخگو به افکار عمومی ایرانیان دانسته است، اما با توجه به گزارش اویل پرایس و هم چنین گفتههای اخیر اردشیر دادرس درباره لزوم کسب اجازه از روسیه برای دسترسی به ۸ میدان گازی ایران در خزر، به نظر میرسد حالا بیش از همیشه لازم است مسولان وقت به طور صریح و شفاف و بدون گزارشهای رسانههای دست راستی خود وارد عرصه شوند و وضعیت را برای شهروندان تشریح کنند.
با تشکر و احترام