اقتصاد ۲۴-حقیقیها خسته و بی اعتماد نسبت به بورس، حالا مثل گذشته خیلی پیگیر تغییرات هر روزه پرتفوی خود نیستند. با این حال کارشناسان حوزه بورس معتقدند که با فرا رسیدن فصل سرما، شاید بورس تکانی به خودش بدهد و در این مسیر تنها گزارش عملکرد شرکتها برای فصل سوم سال است که میتواند در نقش محرک ظاهر شود، اما انتظار کارشناسان از گزارشهایی که قرار است در اولین ماه زمستان، به مرور روانه کدال شوند، چیست؟ آیا شرکتهای بورسی میتوانند عملکرد ۹ ماهه مثبتی را به سهامداران ارائه دهند؟
اینها سوالاتی است که شاید پاسخ به آنها بتواند مسیر نماگرهای بورسی در فصل پایانی سال را تا حدودی مشخص کند. هرچند باقیماندن برخی ابهامات و البته عدمتغییر سیاستهای اقتصادی اثرگذار بر روند بازار همچون قیمتگذاری دستوری و دامنهنوسان همچنان بهعنوان مانعی بر سر راه اثرگذاری پتانسیلهای بنیادی قد علم کرده است.
مهدی دلبری، کارشناس بازار سرمایه: اگر نگاهی به گزارش شرکتها در آبان ماه بیندازیم میبینیم که تولید و فروش هشت ماهه شرکتهایی که عمدتا گزارشهای ریالی میدهند، دوبرابر مدت مشابه در سال ۹۹ بوده است. در آذرماه با دو اتفاق روبهرو شدیم؛ رشد نرخ دلار نیمایی و فعالیت برخی از پتروشیمیها زیر ظرفیت ۱۰۰درصد، بنابراین این احتمال وجود دارد که گزارش برخی از این شرکتها ضعیف باشد، اما در کل با توجه به فضای حاکم بر بورس و نگاه به گذشته، میتوان اینطور نتیجه گرفت که این احتمال وجود دارد که گزارشهای فصل پاییز از گزارشهای فصل تابستان بهتر باشد.
بیشتر بخوانید: بورس تحتتاثیر ۲ عامل مهم/ترس ادامهدار تامین کسری بودجه از بورس
برای مثال در فصل تابستان بهخاطر قطعی برق، در برخی از صنایع شاهد گزارشهای ضعیف تری بودیم. نکته دیگر این است که روند افزایش حاشیه سود که از اواخر سال ۱۳۹۸ تا مردادماه ۱۳۹۹ ایجاد شده بود، متوقف شد. بحث دیگری که در گزارش شرکتها پیش بینی میکنم از این قرار است که به دلیل اینکه ممکن است نرخ گاز در این سهماه با اعداد بالایی صادر شود، احتمالا در حاشیه سود شرکتها در فصل پاییز رشد و بهبودی را شاهد نباشیم. از لحاظ مقایسه صنایع نیز، احتمالا همان روندهای قبلی تکرار شود و گروههایی که ارزآوری دارند، خیلی هزینه مالی نمیدهند یا گروههایی که مازاد منابع دارند و با درآمدهایشان سرمایه گذاری ایجاد کردهاند، سایه تصمیمات دولت و قیمتگذاری در آنها کمرنگتر است.
برای همین هم این شرکتها باید منطقا گزارشهای بهتری ارائه بدهند. این گروهها معمولا شامل گروههایی میشود که در بورسکالا به عرضه محصولات خود میپردازند. از آن جمله میتوان به فلزات رنگی، کانیهای اساسی، پالایشگاهی ها، پتروشیمیها و... اشاره کرد، اما روند بورس در زمستان خیلی متکی به بودجهای است که در مجلس شورای اسلامی تصویب میشود، چراکه بودجه سال۱۴۰۱ در چند محور هزینه انرژی، سیاستهای مالیاتی که درخصوص شرکتها اتخاذ میشود و استراتژی تامین کسریبودجه دولت تاثیرگذار است و مجموع اینها نشان میدهد که ما از بودجه چه انتظاری میتوانیم داشته باشیم و مسیر شرکتها در سهماه پایان سال، به چه سمت و سویی میرود.
الناز افشار، کارشناس بازار سرمایه: شرکتهای بورسی از لحاظ بنیادی از پتانسیل رو به رشد خوبی برخوردارند و افزایش قیمت کالاهای اساسی در بازار جهانی در این پتانسیل رشد، تاثیر بسزایی دارد.
رشد قیمت دلار باعث افزایش سود اسمی شرکتهای صادراتی میشود. شرکتهای کامودیتیمحور از شرکتهای قدرتمند بازار بهشمار میروند، چراکه در حالحاضر سهام این شرکتها از نسبت قیمت به درآمد پایینتری در مقایسه با سایر گروه ها برخوردارند، برای همین هم انتظار سوددهی بیشتری نسبت به قیمتهای جهانی از این نمادها خواهیم داشت، از اینرو با توجه به رشد قیمتهای جهانی و رشد قیمت دلار انتظار میرود شرکتها گزارشهای مالی نسبتا خوبی را از نظر میزان فروش و سودآوری ارائه بدهند. ضمن اینکه انتظار میرود در صورت مهارشدن بحران کرونا و برداشته شدن محدودیتهای کرونایی، رفتهرفته تقاضا افزایش یافته تا شاهد تاثیر مثبتی از این باب بر درآمد شرکتها باشیم.
بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه: روند سودآوری شرکتها خطی است. آمار فروش ماهانه آنها مشخص است و آمار خوبی هم بوده است، اما آنچه مسلم است اینکه ما از هزینه هایشان به اطلاع نداریم. برای مثال در دوماه گذشته اطلاع نداریم که هزینههای گازی برخی از شرکتها چقدر رشد کرده است، اما در ماه آینده گزارشهای نرمالی از عملکرد ۹ ماهه شرکتهای بورسی و متناسب با گزارشهای سهماهه و ۶ ماهه منتشر میشود، بنابراین نسبت قیمت به درآمد بازار در محدودهای که فعلا قرار دارد، متعادل باقی میماند، ولی اینها مسائلی است که در بازار و در تحلیلها پیشخور شده است، یعنی حتی گزارشهای ۱۲ ماهه هم در تحلیلها پیشخور شدهاند.
نگرانی فعلی بازار، اما ضعف تقاضا در جریان معاملات و فشار فروش و ابهاماتی است که در بودجه سال ۱۴۰۱ برای صنایع درنظر گرفته شده است. در مجموع در صنایع خودرو، بیمه ای، بانکی و دارویی نمیتوانیم انتظار داشته باشیم گزارشهای خوبی روانه کدال شود، ولی پتروشیمی ها، پالایشی ها، فولادیها و سیمانیها گزارشهای خوبی میتوانند داشته باشند.