علت اصلی زیان انباشته خودروسازان چیست؟

اقتصاد۲۴- اخیرا خبر‌هایی مبنی بر اینکه دو خودروساز بزرگ داخلی کشور با مازاد نیروی انسانی رو به رو هستند منتشر شده است.

بر اساس گزارش روزنامه فرهیختگان، بررسی وضعیت تولید و اشتغال در ۲۶ خودروساز بزرگ جهان نشان می‌دهد شرکت هیوندای با تولید ۶۶ دستگاه خودرو به‌ازای هر شاغل، بهترین عملکرد را در بین خودروسازان جهانی دارد.

این در حالی است که برای مثال سال گذشته تعداد خودرو‌های تولیدی سایپا، ۴۲۰ هزار و ۴۶۰ دستگاه بود.

به این ترتیب، با احتساب ۴۳ هزار و ۵۱۶ شاغل در این شرکت، سایپا در سال ۹۹ به ازای هر شاغل تنها ۱۰ دستگاه خودرو تولید کرد.

طبق اطلاعات صورت‌های مالی ایران خودرو و سایپا، در سال گذشته بیش از ۹۹ هزار نفر فقط در بخش تولید خودرو مشغول به فعالیت بوده‌اند.

عبدالله مشکانی، کارشناس حوزه خودرو تعداد نیروی مازاد این دو شرکت را حدود ۲۵ هزار نفر دانست.

او افزود: با فرض حقوق پنج میلیون تومان برای هر نفر، در سال مبلغی حدود هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان حقوق برای کارگران هزینه می‌شود.

مشکاتی ادامه داد: زیان انباشته خودروساز ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است. این مبلغ حدود ۱۰۰ برابر حقوق سالیانه نیروی کار است.

به گفته این کارشناس، در چنین شرایطی دلیل این حجم از زیان انباشته نمی‌تواند تنها نیروی کار مازاد باشد.

مشکانی عقیده دارد، یکی از عوامل اصلی به وجود آمدن زیان انباشته، قیمت‌گذاری دستوری و به وجود آمدن رانت خرید و فروش خودروی صفر در بازار است.

تعداد نیروی کار زیادی که خودروسازان در اختبار دارند، به اهرم فشاری از طرف آن‌ها تبدیل شده است.

بیشتربخوانید: چرا خودرو گران می‌شود؟

این شرکت‌ها با ادعای اشتغال‌رایی هر انتقادی را رد می‌کنند.

اما آیا این اهرم فشار ادعای درستی است؟

این کارشناس درباره اثر زیان انباشته خودروسازان در اقتصاد توضیح داد: در حالت کلی وجود نیروی کار مازاد فرآیند درستی نیست و اثرات مفیدی ندارد.

او در ادامه توضیح داد: زمانی تعداد تولید خودرو بیشتر از تعداد تولید امروز بود و طبیعتا نیروی کار بیشتری هم نیاز داشتند.

به گفته مشکاتی، با وجود تحریم‌ها و مشکلاتی که تعداد تولید خودرو‌ها را به یک سوم کاهش داده است، احتمال دارد تعداد نیروی کار کم‌تری نیاز باشد.

این کارشناس حوزه خودرو اعتقاد دارد یکی از مهم‌ترین عوامل به وجود آمدن زیان انباشته خودروسازان قیمت‌گذاری دستوری است.

به گفته او، شورای رقابت با سیاست‌گذاری‌ها اشتباه برای قیمت‌گذاری خودرو‌ها موجب ایجاد زیان انباشته خودروسازان شد.

مشکانی سیاست گذشته‌نگر شورای رقابت را اشتباه دانست و گفت: شورای رقابت با بررسی شرایط خودروسازان در ماه‌های گذشته و تصمیم‌گیری برای آینده آن‌ها این شرایط را به وجود آورد.

به گفته این کارشناس، نوسان نرخ ارز و کالا‌های وارداتی و شرایط فروش متفاوت خودروسازان این تصمیم‌گیری‌ها را با نتایج نادرستی همراه کرد.

او تاکید کرد: اگر اجازه می‌دادند که بازار بر حسب عرضه و تقاضا و نرخ‌های روز قیمت‌گذاری را انجام می‌داد، مشکلات کاهش می‌یافت.

او در ادامه توضیح داد: ایران خودرو و سایپا با نرخ دلار ۲۵ هزار تومانی خودرو‌های خودرو را تولید می‌کنند، اما حدودا با نرخ دلار ۱۵ هزار تومانی آن‌ها را به فروش می‌گذارند.

این کارشناس افزود: در حالی که خودرو‌ها در بازار خودرو با دلار ۳۵ هزار تومانی معامله می‌شود.

عبدلله مشکانی توضیح داد که وجود این اختلاف قیمت‌ها در تولید، خرید و فروش خودرو‌ها تنها برای دلالان سوددهی دارد و هم خودروساز و هم خریدار واقعی ضرر می‌کنند.

چندی پیش علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس، در یک برنامه تلویزیونی گفت: صنعت خودروسازی کشور ۲۵ هزار نیروی مازاد دارد که توسط دولتی‌ها، مجلس و افراد با نفوذ به این صنعت تحمیل شده است.

آنگونه که اکو ایران گزارش داده، وجود نیروی مازاد در خودروسازی یکی از دلایل بالا بودن هزینه تولید در این شرکت‌ها است.

۲۵ هزار نفر نیروی مازاد، سالانه هزینه هنگفتی را به دو خودروساز بزرگ کوشر تحمیل می‌کند و به طور مستقیم بر هزینه تولید تاثیر می‌گذارد.

این موضوع علاوه بر اینکه به زیان خودروسازان دامن می‌زند، باعث می‌شود خودرو‌ها نیز گران‌تر به دست مصرف‌کنندگان برسند.

البته مساله مازاد نیرو فقط مختص به خودروسازان نیست و در بخش‌های دولتی و عمومی دیگر نیز استخدام نیروی مازاد و سفارشی دیده می‌شود.