اقتصاد ۲۴- توزیع یارانهها به شکل کنونی بیشتر به نفع ثروتمندان است و طرح بازتوزیع یارانه بنزین برای اصلاح این شرایط طراحی شده تا این یارانه بین تمام ایرانیها به یک نسبت توزیع شود، اما از جزئیات این یارانه چه میدانید؟
به نقل از عصر ایران، در طرح جدید، پیشنهاد وزارت اقتصاد هر نفر ۲۰ لیتر در هر ماه است؛ اما برخی از مسئولان از جمله وزیر نفت ۱۵ لیتر در هر ماه را عنوان کردهاند که منطق آن، جلوگیری از کسری بودجه است. چراکه اگر ۱۵ لیتر به هر فرد تخصیص داده شود، عملاً کسری بودجهای از این محل به کشور تحمیل نمیشود؛ اما با سهمیه ۲۰ لیتری عملاً دولت حدود ۷ هزار تا ۸ هزار میلیارد تومان در سال باید یارانه جدید توزیع کند و این یارانه، مجموع هزینههای دولت را بالا میبرد.
با این حال احتمال اجرای آزمایشی این طرح براساس مختصات هر نفر ۲۰ لیتر وجود دارد. از نظر طراحان، منفعت هر نفر ۲۰ لیتر این است که تعداد کسانی که متضرر میشوند کمتر خواهد بود.
برای طرح جدید، طراحان میگویند که بازهم کارت سوخت حذف نمیشود و هر خودرو باید با کارت سوخت اقدام به سوختگیری کند. در همین حال، برای مدیریت و جلوگیری از قاچاق سوخت، محدودیتها در جایگاههای مرزی تداوم خواهد داشت.
مسأله دیگر، ذخیره سهمیه فعلی در کارتهای سوخت است. به این ترتیب که اگر طرح پایلوت در جزیره کیش و قشم موفقیت آمیز باشد و بخواهد به طور ملی اجرایی شود، سهمیههای فعلی کارتهای سوخت نمیسوزد و مطابق با تعاریفی که برای ذخیره سهمیه وجود دارد، قابل استفاده خواهد بود.
در طرح جدید بازتوزیع یارانه بنزین، اگرچه امکان مبادله سهمیه وجود دارد، اما سقف قیمت برای تبادل هر لیتر بنزین همان ۳ هزار تومان است. در مرحله آزمایشی دو نرخ ملاک معاملات است؛ نرخ اول که همان نرخ یارانهای است و مصرف کننده اعتبار بنزینی در این نرخ بنزین مصرف میکند و نرخ دوم که ۳ هزار تومان است و کسانی که سهمیه بنزین را مصرف نمیکنند میتوانند در این نرخ سهمیه خود را بفروشند. به این ترتیب برای خانواری که بنزین مصرف نکنند درآمدزایی خواهد شد.
دولت در نظر دارد در صورت موفق بودن طرح بازتوزیع یارانه بنزین، یارانه سایر کالاها را نیز به همین شیوه هدفمند کند. به این ترتیب، این طرح بنزینی اگر موفق باشد، زمینه هدفمند کردن کل یارانهها خواهد بود. در حال حاضر، بحث اصلاح تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، یارانه کالاهایی مانند روغن، برنج و گندم مطرح است که یارانه روی این کالاها تخصیص داده میشود، اما این یارانه به مصرف کننده نهایی اصابت نمیکند. مشکلات، فساد و رانت در زنجیره توزیع این یارانهها بیش از فواید آن است.
بیشتر بخوانید: خبر مهم درباره افزایش قیمت بنزین
در صورت موفقیت طرح بازتوزیع یارانه بنزین، دولت با در نظر گرفتن نیازهای هر فرد به مواد مغذی، اقدام به تخصیص یارانه خوراکی به هر کد ملی خواهد کرد تا در زمان مراجعه هر فرد برای خرید کالاهایی مانند مواد پروتئینی از این اعتبار خرید کند.
در طرح جدید بازتوزیع بنزین، سهمیه حمل و نقل عمومی باقی خواهد ماند. به عبارت دیگر تاکسیها، وانت بارها و هرگونه وسایل حمل و نقلی که اقدام به جابهجایی مسافر و بار کنند، سهمیهای دریافت میکنند که در کارت بانکی صاحب خودرو اعمال خواهد شد.