کشف جدید دانشمندان از سطح سیاره سرخ

اقتصاد۲۴- تصاویر ردپای بجامانده از کاوشگر کنجکاوی و مریخ نورد استقامت، یادآور نبوغ انسان در سیاره‌ای است که برای میلیون‌ها سال دست نخورده باقی مانده است.

آیا مریخ زنده و فعال است؟

با این حال این دو مریخ نورد تنها چیزهایی نیستند که اثر خود را بر دنیای غیرقابل سکونت مریخ برجای می‌گذارند؛ بلکه نیروهای طبیعی نیز در این میان نقش دارند. دانشمندان آزمایشگاه تحقیقات فیزیکی در احمدآباد هند، هزاران مسیر و شیار را بر روی سطح ایجاد شده توسط سنگ‌های غلتان مشاهده کرده‌اند.

از این مسیرهای سنگی می‌توان برای مشخص کردن فعالیت‌های متزلزل در این سیاره استفاده کرد زیرا انسان‌ها در حال توسعه و برنامه‌ریزی برای مستعمره کردن سیاره سرخ هستند و روز به روز به آن علاقه‌مندتر می‌شوند. دکتر اس ویجایان (Dr S Vijayan)، استادیار بخش علوم سیاره‌ای در آزمایشگاه تحقیقات فیزیکی، که سرپرستی این تحقیق با اوست، می‌گوید:

مریخ در حال حاضر فعال است.

تحرکات مریخی

مطالعه‌ای که ماه گذشته در مجله Geophysical Research Letters منتشر شد، بیان می‌کند که ناپدید شدن این ردپاها روی صخره‌های سنگی، حدود 2 تا 4 سال مریخی (4 تا 8 سال زمینی) طول می‌کشد حال آنکه این ردپاها روی زمین به ندرت باقی می‌مانند. از این جهش‌ها و مسیرهای به جا مانده می‌توان برای شناسایی فرآیندهای سطحی که قبلاً در آنجا به وقوع پیوسته استفاده کرد.

هنگامی که یک تخته سنگ سقوط می‌کند، در هر پرش سنگ پوشه یا رگولیت (خاک سطح مریخ) در سطح آن، با الگویی منحصر به فرد به بیرون پرتاب می‌‌شود. در مریخ، این الگوها که به شکل V به نظر می‌رسند، شیب رو به پایین دارند و فاصله بین هر پرش در آنها غیر یکسان است.

الگوی استخوان شاه ماهی در اثر جهش تخته سنگ‌ها شکل می‌گیرد و حدود 4500 نمونه از این نوع الگو در 900 کیلومتری سطح مریخ مشاهده شده است. نزدیک به 30 درصد از این پرتاب‌ها در ناحیه گوداله سربروس (Cerberus Fossae) دیده می‌شود و نشان می‌دهد که این منطقه از فعال ترین گسله‌های مریخ است.

بیشتر بخوانید: اخترشناسان یک قمر فراخورشیدی به اندازه ۹ برابر کره ماه کشف کردند

بمحققان به هزاران تصویری که طی سال‌های 2006 تا 2020 توسط دوربین های‌رایز (High Resolution Imaging Science Experiment) مدارگرد شناسایی مریخ گرفته شده بود، نگاهی انداختند. آنها شیارهای منحصر به فردی را در سراسر سیاره سرخ یافتند که نشان دهنده فعالیت‌های اخیر این سیاره بود.

مریخ فعال است

طی صحبتی که دکتر ویجایان با IndiaToday داشته، گفته است: اغلب این شیارها یا ترک‌هایی که تاکنون مشاهده شده، احتمالا تنها چند دهه قدمت دارند و حتی برخی از آنها جوان‌تر هم هستند. وی معتقد است:

ناپدید شدن این شیارها تنها چند سال طول می‌کشد و نشان می‌دهد آنهایی که ما مشاهده کرده‌ایم، نسبتاً جدید هستند. شناسایی BFE در مریخ و دیگر اجسام سیاره‌ای / ماهواره‌ای مدرکی مهم برای سقوط تخته سنگ‌ها طی چند دهه اخیر است و همچنین شاخص خوبی برای شناختن مناطق فعال از دید زمین شناسی است.

دانشمندان همچنین شیارهایی را مشاهده کردند که در ادامه مسیر منشعب می‌شوند و این امر نشان می‌دهد تخته سنگ‌ها به تکه‌های جدیدتر تبدیل شده‌اند. وقتی صحبت از فعالیت‌های زمین شناسی به میان می‌آید، باید یادآوری کنیم که دانشمندان سال گذشته تایید کردند که مرکز سیاره سرخ مذاب است و احتمالاً ترکیبی مشابه زمین دارد؛ یعنی دارای یک هسته بیرونی مذاب و یک هسته داخلی جامد است.

امواج زمین لرزه‌ای مریخ، کلید درک لایه‌های عمیق و ترکیبات این سیاره است. از آنجایی که امواج با سرعت و شکل متفاوتی در حین حرکت از میان مواد مختلف حرکت می‌کنند روشی را در اختیار زلزله شناسان قرار می‌دهند تا بتوانند ساختار درونی سیاره سرخ را مطالعه کنند.

تحقیقات کنونی بر جذابیت‌های کاوش زمین شناسانه مریخ می‌افزاید و درک آن را ضروری می‌سازد چرا که منابع روی مریخ برای ما انسان‌ها که به دنبال سیاره دومی برای سکونت هستیم، بسیار مهم است و برنامه داریم روی این سیاره شهرک‌های مجهزی بسازیم.