زیان ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومانی شرکت‌های دولتی

اقتصاد۲۴- آمار‌ها نشان می‌دهد که جمع کل زیان ۳۰ شرکت زیان ده بورس که اغلب تحت سیطره دولت اداره می‌شوند، از ابتدای امسال تا کنون به ۷۸ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ از سوی دیگر طبق اطلاعات موجود در سامانه کدال، جمع کل زیان انباشته ۲ صنعت بانکداری و خودروسازی از مرز ۴۰۰ هزار میلیارد تومان فراتر رفته که ۱۰۰ هزار میلیارد تومان آن مربوط به صنعت خودرو‌سازی و ۳۰۰ هزار میلیارد تومان مربوط به صنعت بانکداری است. ارزیابی‌های تقریبی نهاد‌های مسئول که اطلاعات آن به‌دست همشهری رسیده نیز نشان می‌دهد که جمع کل زیان انباشته شرکت‌های دولتی از مرز ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان فراتر رفته است.

در شرایطی که دیروز رهبر معظم انقلاب از عملکرد اقتصاد ایران در دهه ۹۰ گلایه کردند، گزارش‌های آماری از عملکرد اقتصادی شرکت‌های دولتی هم چندان امیدبخش نیست و نشان می‌دهد مدیران شرکت‌هایی که سهام آن‌ها همچنان در اختیار دولت است، چندان به کارایی تولید و افزایش سود توجه نمی‌کنند. اقتصاددانان می‌گویند: این اتفاق فقط مختص ایران نیست و شرکت‌هایی که با مدیریت دولت اداره می‌شوند، در همه جای دنیا چندان کارایی ندارند؛ به همین دلیل نسخه شفابخش، واگذاری اصولی سهام شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی است.

۲ دهه است که طرح‌های مختلفی برای واگذاری سهام شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی به اجرا درآمده است؛ از ابتدای دهه ۸۰ تاکنون ۲۷۴ هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی واگذار شده، ولی با این حال اطلاعات موجود نشان می‌دهد که جمع کل واگذاری‌ها در ۲ دهه گذشته در برابر میزان سهامی که دولت در اختیار دارد، بسیار ناچیز است. اطلاعات مربوط به سال ۱۳۹۶ نشان می‌دهد که دولت ۲۷۰۰ هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های فعال در اقتصاد ایران را در اختیار دارد؛ در نتیجه کل رقم واگذاری‌های انجام شده معادل فقط ۱۰ درصد از کل سهام متعلق به دولت است. اما نکته قابل تامل‌تر این است که همین شرکت‌ها، به شدت در برابر خصوصی‌سازی مقاومت می‌کنند؛ به‌طوری که با وجود عملکرد ضعیف شرکت‌های دولتی در طول ۳ سال گذشته، بیش از ۱۷۳ شرکت دولتی تحت‌تأثیر لابی مستقیم ذینفعان، از فهرست واگذاری‌ها خارج شده‌اند و تلاش بسیاری از مدیران دولتی برای خروج شرکت‌ها از فهرست شرکت‌های قابل واگذاری همچنان ادامه دارد.

بیشتر بخوانید: سود شرکت‌های دولتی صرف کار‌های غیراساسی می‌شود

سنگینی زیان انباشته

محاسبات دقیق یک نهاد مسئول از میزان زیان شرکت‌های دولتی نشان می‌دهد که پارسال ۱۴۵ شرکت دولتی ۱۰۰ هزار میلیارد تومان زیان شناسایی کرده‌اند. نکته اصلی اینجاست که خود این شرکت‌ها در ابتدای پارسال برآورد کرده بودند که جمع کل زیان‌هایشان به ۳۴۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید، اما در انتهای سال مالی، جمع کل زیان آن‌ها ۳۰ برابر بیشتر از برآورد اولیه‌شان بوده است. این امر نشان می‌دهد که مدیران آن‌ها حتی از برآورد عملکرد سالانه، مجموعه تحت مدیریت شان نیز ناتوان هستند.

اطلاعاتی که به دست همشهری رسیده نشان می‌دهد که جمع زیان انباشته شرکت‌های دولتی هم‌اکنون از مرز ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان، یعنی از ۳۶ میلیارد دلار هم فراتر رفته است. این‌ها ارقامی است که نهاد‌های مسئول به‌صورت تقریبی محاسبه کرده‌اند و برآورد می‌شود درصورت بررسی دقیق‌تر، ارقام مربوط به زیان شرکت‌های دولتی، از این هم فراتر برود.

این زیان انباشته سنگین به‌دلیل عملکرد اشتباه برخی از مدیران دولتی در طول چند سال گذشته تولید و روی هم جمع شده است.

قرار است به‌زودی آمار‌های مستند دستگاه‌های ذیربط بر تاریکخانه اقتصاد ایران نور بتاباند؛ تاریکخانه‌ای که در چارچوب بنگاهداری دولتی به حیات خود ادامه می‌دهد