جدال بی‌پایان بر سر مالیات سیگار

اقتصاد۲۴- ماجرا از اینجا شروع شد که از دی ماه سال قبل مقرر شده بود مالیات سیگار در قالب قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده تجمیع شود و هر سال پنج واحد درصد به آن اضافه شود که در لایحه بودجه ۱۴۰۱ هم بر همین اساس مالیات سیگار تعیین شده بود. اما کمیسیون تلفیق برای هر کارتن سیگار تولید داخل دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و در هر کارتن سیگار خارجی سه میلیون تومان مالیات نخی پیش بینی کرد که ۸۲۰ درصد نسبت به مالیات نخی سال ۱۳۹۹ سیگار افزایش داشت. این موضوع از زمانی که مطرح شد، انتقادات زیادی از سوی تولیدکنندگان سیگار، وزارت صمت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به همراه داشت و در نهایت هم مجلس شورای اسلامی با این بند مخالفت کرد.

در مقابل تولیدکنندگان که افزایش ناگهانی مالیات را عامل قاچاق سیگار می‌دانند، دست‌اندرکاران وزارت بهداشت معتقدند ایران کمترین مالیات را بر محصولات دخانی دارد و قاچاق فقط بهانه و توجیهی برای جلوگیری از افزایش مالیات و متقاعد ساختن دولت و مجلس برای عقب نشینی از تصمیماتی که می‌تواند منجر به کاهش مصرف مواد دخانی از یک طرف و به کارگیری مالیات دریافت شده برای رفاه مردم شود، است.

بیشتر بخوانید: یارانه جدید چقدر است؟ + جزئیات

بعد از مخالفت مجلس هم دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت از کاهش ۶۱ درصدی درآمد مالیات بر دخانیات در بودجه ۱۴۰۱ خبر داد و خواستار ورود دستگاه‌های نظارتی و شورای نگهبان به این موضوع شد که در نهایت محقق نشد.

بالاخره چه کسی مافیا است؟

در این میان مخالفان و موافقان افزایش مالیات سیگار طی سال‌های اخیر بار‌ها یکدیگر را مافیا خطاب کرده‌اند. مسئولان بهداشتی معتقدند مافیا مانع افزایش مالیات سیگار است و تولیدکنندگان هم می‌گویند مافیا در بین کسانی که به دنبال افزایش ناگهانی مالیات سیگار نفوذ کرده است.

با این حال تاکنون هیچ نهاد ناظری به این اتهامات رسیدگی نکرده و به نظر می‌رسد این موضوع باید مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گیرد.

وضعیت تولید و قاچاق سیگار در سال ۱۴۰۰

در همین بستر زمانی نگاهی به وضعیت تولید و قاچاق سیگار هم خالی از لطف نیست. آخرین آمار مربوط به وضعیت تولید و قاچاق سیگار مربوط به ۹ ماهه سال ۱۴۰۰ است که بر اساس آن تولید سیگار در مدت یاد شده با ۱۰ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۹ به بیش از ۴۵ میلیارد و ۵۸۸ میلیون نخ سیگار رسیده است. هرچند طبق اعلام انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی این افزایش بیشتر مربوط به تولیدکنندگان بین‌المللی بوده و تولیدکنندگان داخلی به دلیل اعمال مالیات نخی در سال قبل با کاهش تولید مواجه شده‌اند.

در پی این افزایش تولید و با توجه به اینکه میزان مصرف ۹ ماهه سیگار ۴۸ میلیارد و ۷۵۰ میلیون نخ برآورد شده و همچنین توقف واردات رسمی سیگار از سال ۱۳۹۷، برآورد قاچاق سیگار هم با ۴۹ درصد کاهش، از هفت میلیارد و ۳۹۰ میلیون نخ سیگار در ۹ ماهه سال ۱۳۹۹ به سه میلیارد و ۷۴۰ میلیون نخ سیگار در مدت مشابه سال قبل رسیده است.