«شی» به اقتصاد چین آسیب می‌رساند؟

اقتصاد۲۴- در ۲۰ سال گذشته، چین بزرگترین و قابل اعتمادترین منبع رشد در اقتصاد جهانی بوده است. چین در ۲۵ درصد افزایش تولید ناخالص داخلی جهانی در این بازه زمانی سهم داشته است.

به گزارش فرارو به نقل از اکونومیست، بخش عمده‌ای تاریخ چین پس از مرگ مائو با بازگشایی در‌ها به روی خارج همراه بود و حزب کمونیست رویکردی عملگرایانه برای ثروتمند کردن آن کشور اتخاذ نمود و اصلاحات بازار را با کنترل دولتی در هم آمیخت.
با این وجود، اکنون اقتصاد چین در خطر است. مسئله فوری کارزار کووید صفر آن است که باعث رکود شده و این امکان وجود دارد که اقتصاد چین را دچار توقف رشد سازد. این وضعیت یک مشکل بزرگ‌تر را تشدید می‌کند: تقلای ایدئولوژیک "شی جین پینگ" رئیس جمهور چین برای بازسازی سرمایه داری دولتی. اگر او چین را در این مسیر نگه دارد رشد اقتصادی آن کشور کندتر شده و کم‌تر قابل پیش بینی خواهد بود و پیامد‌های بزرگی برای آن کشور و جهان خواهد داشت.

پس از گذشت نزدیک به دو ماه از شدت قرنطینه شانگ‌های کاسته شده، اما چین با شیوع تازه بیماری در پکن و تیانجین، تا کشوری عاری از کووید فاصله زیادی دارد.

بیش از ۲۰۰ میلیون نفر تحت محدودیت زندگی می‌کنند و اقتصاد آن کشور در حال چرخش است. فروش خرده فروشی‌های چین در ماه آوریل ۱۱ درصد کمتر از سال قبل بود و خرید از رستوران‌های زنجیره کی اف سی، خرید خودرو و خرید مشتریان از برند کارتیه در داخل چین ضعیف بوده است. اگرچه برخی از کارگران در کف کارخانه‌های چین زندگی می‌کنند تولید صنعتی و حجم صادرات آن کشور کاهش یافته است.

برای اولین بار از سال ۱۹۹۰ میلادی به این سو پس از قتل عام در نزدیکی میدان تیان آنمن چین ممکن است برای یک سال کامل به منظور پیشی گرفتن در رشد سریع‌تر از آمریکا تلاش کند. برای شی زمان فعلی بد یا بهتر بگوییم افتضاح است: پس از بیستمین کنگره حزب در اواخر سال جاری او قصد دارد برای سومین بار به عنوان رئیس جمهور از سوی حزب مورد تایید قرار گیرد و هنجار سالیان گذشته نظام سیاسی آن کشور که رهبران پس از حداکثر دو دوره از قدرت کناره گیری می‌کردند را زیر پا بگذارد.

با این وجود، اکنون این شخص اوست است که مسئولیت زیادی در قبال دو ضربه وارد شده به اقتصاد چین را دارد. اولین مورد ضربه وارد شده به اقتصاد به دلیل اجرای سیاست کووید صفر مدنظر شی بوده که به مدت ۲۸ ماه اجرا شده است.

حزب کمونیست نگران است که لغو قرنطینه و باز شدن فضا باعث ظهور دوباره موج تازه‌ای از بیماری شود که می‌تواند جان میلیون‌ها شهروند چینی را به خطر بیاندازد. این نگرانی ممکن است قابل توجیه باشد، اما زمان گرانبهایی برای چین از دست رفته است: ۱۰۰ میلیون نفر از افراد بالای ۶۰ سال سومین دوز واکسن خود را دریافت نکرده اند.

هم چنین، چین از واردات واکسن‌های موثرتر mrna غربی خودداری ورزیده است. در عوض ممکن است برنامه این باشد که سیاست کووید صفر در سال آینده نیز ادامه یابد. چین از میزبانی مسابقات فوتبال جام ملت‌های آسیا در ژوئن ۲۰۲۳ میلادی کناره گیری کرده است.

صحبت از ایستگاه‌های آزمایش دائمی و حضور مداوم ارتش برای فرو بردن سواب‌ها در بینی به منظور انجام همیشگی آزمایش کووید به میان آمده است. از آنجایی که سویه اومیکرون قابلیت انتقال بسیار بالایی دارد شیوع بیش‌تر آن و اعمال قرنطینه اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد. با این وجود، از آنجایی که سیاست کووید صفر با نام شی شناخته می‌شود هرگونه انتقاد از آن در چین به عنوان اقدامی خرابکارانه قلمداد خواهد شد.

چنین تعصب ایدئولوژیکی باعث ایجاد شوک دوم شده است: مجموعه‌ای از ابتکار عمل‌های اقتصادی شی "مفهوم توسعه جدید" نامیده شده و برای "تغییرات بزرگی که در یک قرن اخیر دیده نشده" هدف گذاری شده است. اهداف منطقی هستند: مقابله با نابرابری، انحصار و بدهی، و کسب اطمینان از تسلط چین بر فناوری‌های جدید و تقویت موضع چین در برابر تحریم‌های غرب.

با این وجود، در همه موارد ذکر شده شی معتقد است که حزب باید رهبری امور را بر عهده داشته باشد و اجرای اقدامات به شکل تنبیهی و نامنظم بوده است. طوفان جریمه ها، مقررات جدید و پاکسازی‌ها باعث شده که صنعت فناوری پویایی که ۸ درصد از تولید ناخالص داخلی اقتصاد چین را تشکیل می‌دهد دچار رکود شود.

سرکوب وحشیانه، اما ناقص در بخش املاک که مسئول بیش از یک پنجم تولید ناخالص داخلی چین است منجر به کاهش بودجه شده که خود یکی از دلایلی است که باعث شده فروش مسکن در آن کشور در آوریل ۴۷ درصد در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته کاهش یابد.

دولت چین امیدوار است که برنامه محرک گسترده‌ای که در دست تهیه است کمک کننده باشد تا بتوان به هدف رشد رسمی ۵.۵ درصدی برای سال ۲۰۲۲ دست یافت و در آستانه برگزاری نشست کنگره حزب آرامش را به اقتصاد و جامعه بازگرداند.

"لی کچیانگ" نخست وزیر چین در تاریخ ۱۹ مه از مقام‌های حزبی خواست برای بازگرداندن رشد "قاطعانه عمل کنند" و بانک مرکزی چین نرخ‌های وام مسکن را کاهش داد. حزب کمونیست تلاش کرده تا به سرمایه گذاران فناوری وحشت زده اطمینان خاطر دهد. گام بعدی احتمالا یک برنامه بزرگ زیرساختی دولتی است که از طریق اوراق قرضه تامین می‌شود.

با این وجود، انبوه این اقدامات نیاز به قرنطینه‌های شدید را برطرف نمی‌سازد و خطرات ناشی از مدل اقتصادی شی را کاهش نمی‌دهد. این مورد شامل گسترش دامنه بخشی از اقتصاد چین با کم‌ترین میزان مولد بودن است: بخشی که توسط دولت اداره می‌شود.

سیاست صنعتی چین موفقیت‌های چشمگیری برای مثال در ایجاد موقعیت مسلط جهانی در باتری‌های پیشرفته داشته است. شی امیدوار است که فناوری و گروه جدیدی از صندوق‌های سرمایه گذاری دولتی تصمیم گیری را چابک‌تر سازند. اما همه خرابی‌های پیشین از صنایع دچار زنگ زدگی تا وضعیت بد چین در عرصه تولید ریزتراشه‌ها را فراموش نکنید.

در همین حال، مشوق‌ها در مولدترین بخش اقتصاد، یعنی بخش خصوصی آسیب دیده اند. شما می‌توانید این موضوع را در بازار‌های مالی مشاهده کنید که شاهد خروجی‌های زیادی بوده اند. هزینه سرمایه افزایش یافته است: سهام چین با ۴۵ درصد تخفیف نسبت به سهام آمریکایی معامله می‌شود که شکافی نزدیک به ثبت یک رکورد است.

محاسبات سرمایه گذاران و کارآفرینان در حال تغییر است. برخی می‌ترسند که سود مالی هر کسب و کاری توسط حزبی که به مقوله ثروت و قدرت خصوصی مشکوک است محدود شود. سرمایه گذاران خطرپذیر می‌گویند که به شرط بندی روی بزرگ‌ترین یارانه‌ها و نه بهترین ایده‌ها روی آورده اند. برای اولین بار در ۴۰ سال گذشته هیچ بخش عمده‌ای از اقتصاد دستخوش اصلاحات آزادسازی نشده است. بدون انجام اصلاحات، رشد اقتصادی آسیب خواهد دید.

اقتصاد ایدئولوژیک شی پیامد‌های بزرگی برای جهان دارد. اگرچه محرک‌ها می‌توانند تقاضا را افزایش دهند، اما احتمالا قرنطینه‌های بیشتری وجود دارد و اقتصاد جهانی را که با رکود دست و پنجه نرم می‌کند به خطر خواهد انداخت.

در تجارت، اندازه، ابعاد و پیچیدگی‌های اقتصاد چین نادیده گرفتن آن کشور را برای شرکت‌های چندملیتی ناممکن می‌سازد. با این وجود، موارد بیشتری باعث ایجاد تعادل مجدد در زنجیره‌های تامین از چین می‌شوند همان طور که طبق گزارش‌ها اَپِل این کار را انجام می‌دهد.

قهرمانان چینی ممکن است بر برخی از صنایع دهه ۲۰۳۰ تسلط داشته باشند، اما غرب احتمالا وارد کننده محتاط‌تر محصولات چینی خواهد شد. در دیپلماسی یک بخش خصوصی کم‌تر جاه طلب و مستقل به این معنی است که حضور چین در خارج از کشور بیش‌تر دولتی و سیاسی خواهد بود.

زندگی در چین منزوی‌تر چگونه است؟ در حالی که مردم در مورد قرنطینه‌ها و مشاغل از دست رفته به صورت آنلاین اظهار نظر می‌کنند بعید است که به دلیل نظارت، تبلیغات و حمایت گسترده از اهداف حزب انتقادات به ناآرامی تبدیل شود.

برخی از تکنوکرات‌ها با حرکت کشور به سوی سیاست‌های چپگرایانه موافق نیستند، اما فاقد قدرت و شجاعت لازم برای اعتراض به آن هستند و تا جایی که بتوان از جعبه سیاه سیاست نخبگان چین تشخیص داد هیچ رقیبی برای رویارویی با شی ۶۸ ساله وجود ندارد. کاستی‌های حکومت یک نفره در دومین اقتصاد بزرگ جهان آشکار شده است.