تاریخ انتشار: ۱۱:۲۹ - ۰۶ تير ۱۴۰۱
تهران و آنکارا باید با روش‌های مسئولانه اختلافات را حل کنند

تشدید تنش آبی بین ایران و ترکیه

آنکارا و تهران باید روش‌های مسئولانه را انتخاب و از صدور بیانیه‌های احساسی خودداری کنند. متأسفانه، به نظر می‌رسد در حال حاضر عمل گرایی چندانی وجود ندارد و اتخاذ سیاست‌های عوام گرایانه به نفع هر دو دولت است و به تقویت احساسات ملی گرایانه کمک و توجه افکار عمومی را از وخیمتر شدن وضعیت اقتصادی در هر دو کشور منحرف می‌کند. به ویژه، این امر برای حزب حاکم ترکیه در سال انتخابات سودمند خواهد بود.

تشدید تنش آبی بین ایران و ترکیه

اقتصاد۲۴- مساله آب به تدریج در حال تبدیل شدن به یکی دیگر از عوامل بالقوه اختلاف میان آنکارا و تهران است. ترکیه و ایران تا همین اواخر بر سر شماری از مسائل از جمله سوریه و عراق، دچار اختلاف نظر بودند و اکنون موضوع مدیریت آب‌های میان مرزی مساله محوری در روابط دو کشور شده و این تحولی است که در میان مدت می‌تواند پیامد‌های جدی برای امنیت منطقه داشته باشد.

وزیر امور خارجه و تعدادی از نمایندگان مجلس ایران ماه گذشته، طرح‌های بلندپروازانه سدسازی آنکارا را عامل تشدید خشکی در عراق و سوریه و طوفان‌های گرد و غبار در ایران دانستند و این رویکرد ترکیه را غیرقابل پذیرش خواندند.

ترکیه نیز به نوبه خود، ادعا‌های ایران را غیرعلمی دانست و سیاستمداران ایرانی را متهم کرد که سعی دارند از ترکیه به عنوان عامل انحراف توجه عمومی از سوءمدیریت شدید منابع آبی کشور خود استفاده کنند.

این طرح چند میلیارد دلاری سدسازی در آناتولی قراردارد و شامل ۲۲ سد و ۱۹ نیروگاه برق آبی بر رود‌های دجله و فرات است که باعث خشکی شدید در بخش‌های وسیعی از سوریه و عراق شده است. سد ایلیسو بر رودخانه دجله حادترین تهدید زیست محیطی را برای استان‌های جنوبی و غربی ایران اعمال می‌کند. به گفته مقامات ایرانی، افزایش اخیر توفان‌های غبار در این مناطق نتیجه مستقیم کاهش جریان آب دجله و خشکی در عراق است.

مشکل آب در سال‌های آینده منافع چهار کشور مستقل را در معرض خطر قرار داده از آنجا که ترکیه برخلاف سه کشور دیگر، کنوانسیون ۱۹۹۷ نیویورک را در مورد استفاده غیرقانونی از آب‌های میان مرزی امضا نکرده است، مساله مورد نظر حادتر می‌شود و هیچ مبنایی برای ایجاد یک رویکرد چندجانبه وجود ندارد. حتی اگر آنکارا به یک کنوانسیون بین‌المللی ملزم بود، هرگز مشخص نبود که تهران با توجه به انزوا در صحنه جهانی، تا چه اندازه در جلب حمایت از موقعیت خود موفق می‌شد.

عراق و سوریه نیز قادر به اعمال فشار جدی بر ترکیه و رفع نگرانی‌های خود در مورد مدیریت آب نیستند. برخی از تحلیلگران ایرانی معتقدند ترکیه در سال‌های اخیر از ضعف عراق استفاده و تلاش‌های خود را برای ساخت سد تسریع کرده است.

در مجموع، هیچ گزینه‌ای برای ایران باقی نمی‌گذارد مگر این که ترتیبات دوجانبه خود را با ترکیه گسترش دهد و همزمان، رهبری رویکرد مشترک با عراق و سوریه را برای اعمال فشار جمعی بر ترکیه بر عهده گیرد.


بیشتر بخوانید: تهران در معرض تنش آبی


توفان‌های غبار سلامت عمومی را به خطر می‌اندازد و شهر‌ها و مشاغل را تعطیل می‌کند. همچنین به بهره وری اقتصادی آسیب می‌زند. کم آبی همچنین کشاورزی و امنیت غذایی را تضعیف می‌کند.

ترکیه نیز شاید سدسازی در ایران را به عنوان عامل خشکی در عراق برجسته کند. بغداد و اربیل بار‌ها از تلاش‌های ایران برای انحراف شاخه‌های فرعی دجله شکایت کرده اند.

آنکارا و تهران باید روش‌های مسئولانه را انتخاب و از صدور بیانیه‌های احساسی خودداری کنند. متأسفانه، به نظر می‌رسد در حال حاضر عمل گرایی چندانی وجود ندارد و اتخاذ سیاست‌های عوام گرایانه به نفع هر دو دولت است و به تقویت احساسات ملی گرایانه کمک و توجه افکار عمومی را از وخیمتر شدن وضعیت اقتصادی در هر دو کشور منحرف می‌کند. به ویژه، این امر برای حزب حاکم ترکیه در سال انتخابات سودمند خواهد بود.

ایالات متحده امریکا نیز باید به مناقشه دامنه دار ایران و ترکیه توجه نشان دهد. عاقلانه خواهد بود که به اهمیت مدیریت آب به عنوان ابزاری برای تعامل مستقیم با تهران خارج از چارچوب برجام توجه داشته باشیم.
دولت امریکا باید با متحدان و شرکای خود برای ایجاد نهاد‌های منطقه‌ای همکاری و از تبدیل شدن مساله آب به عنوان سلاح جلوگیری کند. انجام این کار آسان نخواهد بود، ولی شکست قطعا هزینه بیشتری برای امریکا خواهد داشت.


بیشتئر بخوانید: حفر چاه‌های جدید برای تامین آب شرب، از چاله به چاه


بر اساس آخرین گزارش شورای اطلاعات ملی، کمبود آب و بحران‌های زیست‌محیطی می‌تواند به درگیری‌های مسلحانه در خاورمیانه منجر شود و هدف امریکا را برای کاهش مداخلات نظامی در منطقه ناکام بگذارد.

کوتاهی امریکا در این زمینه می‌تواند هزینه هنگفت راهبردی، دیپلماتیک و تجاری در منطقه به همراه داشته باشد، زیرا پکن به دنبال پر کردن تهی گشت رهبری در منطقه است.
بی‌تفاوتی واشنگتن نسبت به بحران زیست‌محیطی در حال وقوع در خاورمیانه می‌تواند پیامد‌های جدی برای رقابت فناوری آن با چین داشته باشد. فن‌آوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و زیرساخت‌های هوشمند قرار است نقشی مهمی در شکل‌دهی به درک دولت‌ها از اثرات تغییرات آب‌وهوایی و همچنین تلاش برای پیشگیری از آن‌ها ایفا کنند؛ بنابراین تعامل غیرفعال با بازیگران منطقه‌ای می‌تواند موقعیت چین را به‌عنوان تامین‌کننده و شریک پیشرو در عرصه فناوری منطقه افزایش دهد.

منبع: اندیشکده میدل ایست اینستیتوت/ دیپلماسی ایرانی

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

تاریخ ازدواج پژمان جمشیدی مشخص شد

قیمت واقعی دلار ۸۰ و قیمت مداخله‌ای آن ۶۰ هزار تومان است/ اگر می‌خواهید به کشور زیان برسانید سلمنا؛ FATF تعطیل!

عکس/ خوش گذرانی نرگس محمدی و فریبا نادری در کنار آبشار نیاگارا!

پیش‌بینی‌ها از جنگ روسیه و اوکراین

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش ۱۵ درصدی

فیلم/ رپ خواندن حمید صفت در سریال اژدهای هفت سر

عکس خانوادگی مهلقا باقری برای نوروز

پیش‌بینی یک اقتصاددان از نرخ ارز در پایان سال ۱۴۰۳

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

۱۲ توصیه مهم برای رسیدن به آرامش درونی

بهترین زمان برای وزن‌کردن چه وقتیست؟

آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس؛ خوب یا بد؟

شمارش معکوس بورس برای گام صعودی در سال ۱۴۰۳/ بزرگ‌ترین مانع رشد بورس در سال ۱۴۰۲

انتقاد ابراهیم رئیسی از انفعال کشورهای اسلامی درمورد غزه

مقابله با زمین خواری ۳ هزار میلیارد تومانی در گیلان

آندرتیکر به‌زودی به ایران می‌آید

شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان

عکس/ اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش

نرخ بهره بین بانکی به این عدد رسید

فیلم/ اعتراف جالب بازیگر خانم درباره رضا عطاران

عکس تازه الناز شاکردوست در بیستون کرمانشاه

روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد

برج میلاد ۱۳ فروردین تعطیل است

هیوندای توسان ۲۰۲۵، قوی‌تر آمد

مردم در هیچ شرایطی ماهی قرمز را در رودخانه‌ها رها نکنند

فیلم/ واکنش دختران بعد از دیدن شهاب حسینی

کنایه معنادار عباس عبدی به زاکانی

این ربات از زیر دریا خبر می‌دهد

استراتژی معاملاتی موفق برای انتخاب سهام

فیلم/ رفتار جالب فراستی علیه مجری

فروردین، ماهی صعودی برای بورس

درخواست سپاهانی‌ها از فدراسیون

رشیدی کوچی: قالیباف بازنده بزرگ مجلس بعدی

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

خبر خوش برای زنان هوادار تراکتور

مسافران نوروزی در بازار مشهد

قیمت این خودرو در بازار ترکید

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان و اوقات شرعی

مسجد جمکران ۱۰۷۲ ساله شد

واکنش دکتر هاشمی به خودکشی پرستو بخشی

دیدار زیاد نخاله با آیت‌الله خامنه‌ای

خبر خوش برای استقلالی‌ها

ورود گردشگران به میانکاله در روز طبیعت ممنوع شد

کیمیا علیزاده عضو تیم ملی بلغارستان شد

فیلم/ روبوسی نخست وزیر لبنان با یک زن دیگر به جای نخست‌وزیر ایتالیا!

پول افغانستان از دلار سودآورتر شد

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

حداکثر حقوق مدیران دولتی اعلام شد

بایدن از ترامپ پیشی گرفت

افزایش ساعت خدمات دهی مترو از فردا

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد