تاریخ انتشار: ۱۱:۰۲ - ۲۶ تير ۱۴۰۱
یادداشت حمیدرضا یعقوبی آوینی برای اقتصاد۲۴؛

ترانزیت جایگزین نفت؛ خودفریبی بزرگ

این روز‌ها از زبان دولت‌مردان شنیده می‌شود که حوزه ترانزیت به عنوان یک عامل پیش‌رونده و تکمیل‌کننده در اقتصاد کشور، عمل می‌کند

ترانزیت جایگزین نفت؛ خودفریبی بزرگ

اقتصاد۲۴- حمیدرضا یعقوبی آوینی – کارشناس حوزه لجستیک در یادداشتی اختصاصی برای اقتصاد۲۴ نوشت: با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیک ایران، متولیان حوزه حمل و نقل دهه‌ها است که برای ایفای نقش فعال در حمل‌ونقل بین‌المللی و منطقه‌ای برنامه‌ریزی کرده‌اند و لیکن اقدامات صورت گرفته با ضرورت توسعه ترانزیت تناسب نداشته و اهداف مورد نظر در این خصوص محقق نشده است. اینک دولت سیزدهم به توسعه روابط تجاری خود با کشور‌های همسایه برای توسعه ترانزیت به عنوان یکی از مزیت‌های اصلی کشور در رقابت با کشور‌های منطقه به عنوان تبدیل شدن به حلقه اتصال حیاتی میان آسیا و اروپا و بهره گیری از آثار و پیامد‌های مثبت آن بالاخص در بخش‌های درآمدزایی و اشتغال‌زایی برای کشور، توجه و اهتمام جدی داشته است.

این روز‌ها از زبان دولت‌مردان شنیده می‌شود که حوزه ترانزیت به عنوان یک عامل پیش‌رونده و تکمیل‌کننده در اقتصاد کشور، عمل می‌کند و اگر ظرفیت‌های ترانزیتی کشور به شکل مناسب فعال و عملیاتی شود، بخش حمل و نقل ترانزیتی توانایی تامین درآمد سالانه چند ده میلیارد دلاری و همچنین توانایی ایجاد یک میلیون فرصت شغلی در ایران را دارد و می‌تواند به جایگزینی مناسب برای درآمد‌های نفتی تبدیل شود و می‌توان ادعا کرد که ترانزیت هر کانتینر معادل یک بشکه نفت، برای کشور درآمد به همراه خواهد داشت.

چراکه مسایل اخیر بین‌المللی و بسته شدن مسیر‌ها و برخی کریدور‌های ترانزیت زمینی به دلیل تحریم‌ها و تهدید‌های بین‌المللی بین روسیه و کشور‌های اروپایی، فرصتی استثنایی پیش روی ایران قرار داده است تا با توسعه ظرفیت‌های موجود در امر ترانزیت بالاخص در بخش ریلی و جاده‌ای، بتواند خلاء پیش آمده در منطقه را جبران و به اهداف پیش بینی شده خود به منظور افزایش سهم بازار از تجارت جهانی دست پیدا کند.

از امتیازات ویژه ایران، بهره مندی از بنادر بزرگ در خلیج فارس و دریای عمان با دسترسی به آب‌های آزاد اقیانوس هند و دریای خزر در شمال در کنار شبکه‌های حمل و نقل جاده‌ای و ریلی است که تا کشور‌های همسایه و حتی اروپا امتداد دارد و از جمله عواملی است که به کوتاه شدن مسیر انتقال کالا و کم شدن هزینه‌ها به ویژه میان شرق آسیا و اروپا کمک می‌کند. در حال حاضر سه کریدور بین المللی از خاک ایران عبور می‌کند که کریدور شمال-جنوب دو کشور هند و روسیه را به هم متصل می‌کند و کریدور تراسیکا که همچون پلی میان کشور‌های آسیای میانه و قاره اروپا عمل کرده و راه باستانی ابریشم که شرق آسیا به دریای مدیترانه و قفقاز را به هم متصل می‌کند.

با توجه به امضای قرارداد‌های همکاری راهبردی ایران با چین و روسیه در سال گذشته؛ تلاش‌هایی از سوی متولیان برای احیای موقعیت راهبردی ایران در خطوط ترانزیتی که کشور‌های شرق آسیا را به قاره اروپا پیوند می‌دهند و همچنین تسهیل تجارت با چین و روسیه در ماه‌های گذشته آغاز شده است که سر آغاز آن می‌توان به حرکت قطار حمل و نقل کانتینری در مسیر ترانزیتی ریلی قزاقستان، ترکیه و اروپا را از طریق خاک ایران و همچنین راه‌اندازی قطار باری بین‌المللی از چین به سمت ایران به منظور احیاء دوباره کریدور‌های حمل و نقل بین‌المللی اشاره داشت.

ترانزیت جایگزین نفت؛ خودفریبی بزرگ

در همین راستا برخی از کارشناسان حمل و نقل معتقدند، ترانزیت برون داد یک زنجیره عوامل کلان در حوزه سیاست خارجی، تجاری، اقتصادی و... است و وقتی ارتباطات بین‌المللی قوی در کنار زیرساخت‌های مناسب و سیاست‌ها و قوانین و مقررات هماهنگ شده و حضور در موافقت نامه‌های بین المللی مورد نیاز حوزه حمل و نقل وجود نداشته باشد، ترانزیت امکان پذیر نیست و این دیدگاه که ترانزیت می‌تواند جایگزین نفت شود، می‌تواند به یک خودفریبی بزرگ تبدیل شود. چراکه این موارد از اقدامات اجرایی و اولیه در راه‌اندازی عملیاتی کریدور‌های بین‌المللی و تبدیل شدن ایران به حلقه اتصال میان غرب و شرق می‌باشد در حالی که میزان سرمایه گذاری در صنعت حمل و نقل در برابر صنعت نفت در کشورمان چقدر است؟

ترانزیت یک مبحث فرابخشی است و سازمان‌های متعددی درگیر آن هستند. علی‌رغم بهره‌مندی دولت از منافع حوزه ترانزیت، متاسفانه نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی مرتبط با این حوزه حمل و نقل، هماهنگ و هم‌فکر عمل نمی‌کنند و به اصطلاح هر یک ساز خود را می‌زند. این نهاد‌ها و سازمان‌ها در تصمیم‌گیری‌ها به جای گام برداشتن در راستای منافع کلی، منافع بخش خود را در نظر می‌گیرند و ناخواسته چوب لای چرخ حوزه ترانزیت می‌گذارند.


بیشتر بخوانید: ایران و رویای ناتمام جاده ابریشم / چابهار چطور از بنادر گرجستان و پاکستان جاماند؟


کریدور شمال به جنوب از مسیر ایران به نسبت بقیه مسیر‌ها و کریدورها، هم به لحاظ هزینه حمل و هم به لحاظ زمان، در حدود ۴۰ درصد صرفه جویی دارد، ولی علت اینکه این مسیر هنوز فعال نشده به دلیل تحریم ها، برخی سیاست‌های گمرکی و زیرساخت‌های کم و نامناسبی است که در این مسیر وجود دارد. نکته قابل توجه این است که در نقاط اتصال به این کریدور به لحاظ ریلی مشکل وجود دارد و در مسیر رشت به آستارا و رشت به بندر انزلی که نقطه اصلی اتصال این کریدور است، هنوز اتصال ریلی صورت نگرفته و در آنجا حمل ترکیبی انجام می‌پذیرد و در بخش جنوبی نیز خطوط ریلی بندر چابهار به زاهدان تکمیل نشده است. همچنین در بنادر شمالی زیرساخت کشتی‌های رورو هنوز کامل نشده است.

چرخ اقتصاد مانند زنجیره یک چرخ دنده به یکدیگر متصل است و هر نقصی در این زنجیره سبب توقف چرخ اقتصاد کشور می‌شود؛ لذا برای استفاده از ظرفیت کریدور‌ها به منظور ایجاد و توسعه فرصت‌های شغلی و درآمدزایی باید به دنبال مدیریت یکپارچه ترانزیت باشیم و پروژه‌های مرتبط با توسعه ترانزیت به همراه زمان بندی مشخص و تعیین مجری طرح‌ها بالاخص در مسیر‌های ریلی، اولویت‌بندی شوند.

تکمیل مسیر‌های ریلی و اصلاح فرسودگی زیرساخت‌ها و بروز رسانی ناوگان ریلی یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها برای توسعه ترانزیت کشور است. همچنین تعریف خطوط جداگانه ترانزیت در پایانه‌های بندری و ایجاد مسیر سبز گمرکی، امضاء پیمان‌های دوجانبه گمرکی و ایجاد تسهیلات بین المللی گمرکی، بیمه محموله‌های ترانزیتی، توسعه ناوگان حمل و نقل جاده‌ای و... از جمله راهکار‌های پیشنهادی کوتاه مدت برای جهش ترانزیت به حساب می‌آید که با رشد روابط با کشور‌های چین، روسیه و هند و ترغیب این کشور‌ها به سرمایه‌گذاری در ایران به منظور توسعه ترانزیت صورت می‌پذیرد.

این نکته نیز قابل توجه است که نبود ثبات و امنیت در برخی از کشور‌های همسایه و جنگ‌های منطقه، چالش‌هایی بزرگ در برابر شکوفایی بخش ترانزیت در ایران به شمار می‌آید.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ام اس آی MSI امروز + جدول

تصویری به یاد ماندنی از بهروز وثوقی و جمشید مشایخی در قیصر

عکس/ نمایندگانی که به حضور ظریف در دولت رای موافق دادند

عکس/ تهران در ۲ روز پاک و آلوده

عکس جنجالی مسعود پزشکیان در کنار مولوی عبدالحمید

اینفوگرافی/ ایران در نرخ تورم از ۵ کشور عربی همسایه پیش افتاد

عکس زیرخاکی ۵۰ ساله از منوچهر وثوق، فردین، بهمن مفید و ایرج قادری

عکس/ قدیمی‌ترین تاس کشف شده در جهان متعلق به ایران

عکس/ بازار فرش هزار رنگ و دیدنی شهر تبریز

عکس/ نمایی خاص از بهمن مفید و سعید راد در سال ۱۳۵۴

عکس/ زیبایی حیرت انگیز پاییز در کلیبر آذربایجان شرقی

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

خیز تروئیکای اروپا برای بازگشت فشار حداکثری به ایران/ توافق تهران با ترامپ ممکن است؟

مانور امارات و عربستان بر میادین گازی با کارت کره جنوبی/ سئول؛ اهرم جدید واشنگتن برای نفوذ در خاورمیانه؟

وضعیت آلودگی هوای تهران در ۲ آذر ۱۴۰۳

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت انواع لپ تاپ ام اس آی MSI + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس

قیمت انواع دستگاه ماینر + جدول

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

خودرو یک شبه ۳۰ درصد گران شد/ درخواست خودروسازان تمامی ندارد؛ موج گرانی بعدی شاید تا قبل از پایان سال!

عکس/ استوری مهدی طارمی برای تولد قلعه‌نویی

تصویری از یک موشک غول‌پیکر جنگی بر فراز دریای خزر

همه چیز درباره اقتصاد ژاپن/ چهارمین اقتصاد بزرگ جهان که حداکثر تورم سال‌های اخیرش ۴ درصد بود

پوتین موشک آخرالزمانی را معرفی کرد

واکنش شریعتمداری به انتشار شعری به نام رهبری: غفلت کردیم

سخنان تکان‌دهنده همتی درباره وضعیت معروف‌ترین منطقه آزاد ایران

سفر کشتی گیران با دبیر به مسکو

عکس/استوری جدید گلزار

پرفروش‌ترین آیفون کدام است؟

عکس/ حضور ستاره استقلال در امارات

افشای راز قتل زنی پس از نیم قرن؛ متهم ۹۲ ساله بازداشت شد

عکس/استوری جدید نیما شعبان‌نژاد

هم خیابانی اشتباه می‌کند، هم بازیکنان تیم ملی!

عکس/دلیل کاهش وزن شدید سحر دولتشاهی فاش شد

عکس/توئیت جدید ایلان ماسک ایرانی‌ها را غافلگیر کرد

عکس/یوسف تیموری از چهره جدیدش رونمایی کرد

خبرگزاری فرانسه: سه کشور اروپایی و آمریکا قطعنامه خود علیه ایران را تقدیم شورای حکام آژانس کردند

سازمان بهشت زهرا (س) اطلاعیه داد

عکس/گریم متفاوت مجری سابق تلویزیون

این شغل ممنوعه رسما در ایران مجاز شد

قتل یک زن توسط همسر سابق در فارس

گلزنی علیپور و ثبت یک رکورد ویژه

حکم بازداشت نتانیاهو در لاهه صادر شد

پایان کار محققی که دنیای فیزیک را سرکار گذاشت

سبزیجات حاوی پروتئین را بشناسید

شهرزاد ترکی به جشنواره هالیوود می‌رود

بهترین مواد غذایی برای جلوگیری از سنگ کلیه

عکس/ سلفی جالب شاهرخ استخری

هشدار جدی هواشناسی به پایتخت نشینان

عکس / درخواست متفاوت مهران غفوریان از سردار رادان

فیلم/ لحظه عجیب برخورد رعد و برق به ایستگاه ۲ توچال

آغاز حراج جدید سکه از این تاریخ

واریز یارانه آبان‌ماه ۱۴۰۳ دهک‌های چهارم تا نهم