ایران و چالشهای اقلیم و محیطی آن

اقتصاد۲۴-جمعیت در سال ۱۴۰۱ حدود ۸۵ میلیون نفر برآورد می‌شود. از ۱۳۶۵ تا ۱۴۰۱ حدود ۳۶ میلیون نفر به جمعیت ایران افزوده شده است. به زبان دیگر جمعیت با سن کمتر از ۳۶ سال ایران حدود ۳۶ میلیون نفر هستند. بر پایه هرم جمعیتی آنطور که در سال ۱۳۹۹ برآورد شده است، در حال حاضر بیشترین تراکم در هرم جمعیتی به سنین ۲۶ تا ۳۶ ساله مربوط می‌شود.

جمعیت بین ۲۰ تا ۳۶ ساله (متولدین ۱۳۸۱ تا ۱۳۶۵) حدود ۱۷ میلیون نفر است. از این جمعیت حدود ۴.۹۵ میلیون نفر (تقریبا ۵ میلیون نفر، حدود ۲۹ درصد) بیکار هستند. طی سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۴۰۱ حدود ۱۹ میلیون نفر به جمعیت کشور اضافه شده است. (تازه متولد شده‌ها تا سن بیست سالگی).

در سالهای۱۳۷۵ تا ۱۳۷۵ حدود ۴ میلیون و در بازه ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ حدود ۱۰ میلیون نفر، و از ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ حدود ۴ میلیون نفر به جمعیت تحصیل کرده (با یکی از مدارک دانشگاهی) کشور افزوده شده است؛ بنابراین طی ۲۶ سال اخیر حدود ۱۸ میلیون نفر جوان از یکی از مدارس آموزش عالی ایران یک مدرک دانشگاهی دریافت کرده اند.

توسعه استفاده از تلفن همراه و موبایل از حدود سال ۱۳۷۵ و استفاده همگانی از اینترنت و اینترنت همراه به تدریج از حدود سال ۱۳۸۰ در ایران اتفاق افتاده است.

بیشتر بهره برداران از وسایل ارتباطی جدید و مدرن همین جوانان با سن کمتر از ۴۰ سال هستند (حدود ۴۵ میلیون از کل ۸۵ میلیون نفر جمعیت کشور در ۱۴۰۱، ۵۳ درصد از کل جمعیت). از حدود سال ۱۴۰۰ به بعد بیشتر جمعیت ایران متولدان بعد از انقلاب هستند. جمعیت با سن بین ۲۰ تا ۴۰ سال کشور حدود ۲۶ میلیون نفر و جمعیت ۲۰ تا سی ساله حدود ۱۲ میلیون نفر تخمین زده می‌شوند.

در خواست‌ها و باور‌های این جمعیت جوان از طریق رسانه‌هایی متفاوت – و اکثرا در جریان آموزش غیررسمی - با جمعیت با سنین بیش از ۴۰ ساله کشور شکل گرفته و همچنان شکل میگیرد. انتظارات این جمعیت و توقعاتشان و نحوه اقناع آن‌ها نیز طبیعتا متفاوت است.

در طی سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۴۰۱، حدودا ۲۵ میلیون نفر ایرانی دست به مهاجرت داخل سرزمینی زده اند که حدود ۷۰% از آن‌ها از روستا به شهر‌ها مهاجرت کرده اند. در همین بازه زمانی، شدیدترین خشکسالی‌ها در ایران در طی ۵۰ ساله اخیر تجربه شده است. خشک شدن بیشتر دریاچه‌های داخلی و همچنین افت شدید سطح آب زیرزمینی در ایران نیز مربوط به همین بازه زمانی است. نارضایتی‌های جمعیتی در شهر‌هایی که مبدا یا مقصد پروژه‌های انتقال آب هستند در همین محدوده زمانی گزارش شده است. به عبارت دیگر، با جمعیتی جدید در شهر‌ها و شهر‌های جدید مواجه هستیم که حدود ۱۸ میلیون نفر از آن‌ها در همین ۲۶ سال اخیر در شهر‌ها یا حاشیه آن‌ها مستقر شده اند. حدود ۱۲ میلیون نفر حاشیه نشین در ایران تخمین زده می‌شود که تقریبا ۱۰ میلیون از آن‌ها مستقیما با مشکلات مربوط به بحران آب مواجهند.

چنانچه چالش‌های جامعه ایران با تمام تنوع آن شناخته و به رسمیت شناخته نشود، چالش‌های آینده پیچیده‌تر و سخت‌تر از چالش‌های امروز خواهند بود.