دستکاری در رسانه‌های اجتماعی به چاپ دوم رسید / کتابی که سازوکار عملکرد روبات‌ها و حساب‌های جعلی توییتری را افشا می‌کند

اقتصاد۲۴- كتاب «دستكاري در رسانه‌هاي اجتماعي» كه با موضوع مكانيسم‌هاي دستكاري و فريب افكار عمومي در شبكه‌هاي اجتماعي از سوي انتشارات روزنامه همشهري چاپ شده بود، در كمتر از 9 ماه به چاپ دوم رسيد. اين كتاب كه يكي از مهم‌ترين كتابهاي مطالعات اينترنت در جهان به شمار مي‌آيد، نوشته محققان دانشگاه آكسفورد و با ترجمه عباس رضايي ثمرين، روزنامه‌نگار و رسول صفرآهنگ پژوهشگر علوم سياسي منتشر شده است.
کتاب دستكاري در رسانه‌هاي اجتماعي در سال ۲۰۱۹ در قالب یک پروژه تحقیقاتی فراملیتی در موسسه تحقیقات اینترنت دانشگاه آکسفورد نوشته شده است و به یکی از مهم‌ترین مسائل مبتلابه جامعه امروز یعنی دستکاری واقعیت در شبکه‌های اجتماعی از طریق به‌کارگیری فرایندهای خودکار و حساب‌های جعلی می‌پردازد.
در این پروژه تحقيقاتي، پژوهشگرانی از کشورهای مختلف روند دستکاری در رسانه‌های اجتماعی را در ۹ کشور مختلف بررسی کرده و مقاله‌های جداگانه درباره هر یک از کشورها نوشته‌اند. در هر یک از این مقاله‌ها، فضای کلی رسانه‌های اجتماعی، گروه‌های ذینفع و فعال، جریان‌سازی‌های دروغین و نهایتا تاثیر این جریان‌سازی‌ها در رویدادهای سیاسی و اجتماعی کشورهای هدف مطالعه به دقت بررسی شده است.

روسیه، اوکراین، کانادا، لهستان، تایوان، برزیل، آلمان، آمریکا و چین کشورهایی هستند که در این کتاب روند «پروپاگاندای رایانشی» در آنها از طریق پایش فضای رسانه‌های اجتماعی و بررسی رویدادهای خاص سیاسی و اجتماعی مطالعه شده است. پروپاگاندای رایانشی اصطلاحی است که در این کتاب دستکاری افکار عمومی در بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را توضیح می‌دهد.

این نوع پروپاگاندا به عنوان یک روش ارتباطی، به استفاده از الگوریتم‌ها، فرایندهای خودکار و عوامل انسانی برای مدیریت فضای کلی رسانه‌های اجتماعی یا توزیع اطلاعات گمراه‌کننده از طریق این پلتفرم‌ها اطلاق می‌شود. به عنوان بخشی از این فرایند، نرم‌افزارهای خودکار مثل روبات‌ها برای دستکاری افکار عمومی در طیفی گسترده از پلتفرم‌ها و شبکه‌های درون اینترنت به کار می‌روند. این نرم‌افزارها با شرکت در گفت‌وگوهای آنلاین یا پاسخ دادن به کاربران دیگر، در حقیقت رفتار کاربران واقعی را تقلید می‌کنند. با این روش از آنها در رسانه‌های اجتماعی برای تقویت یا سرکوب پیام‌های سیاسی خاص استفاده می‌شود.

در این کتاب که يكي از مهم‌ترین کتاب‌ها در حوزه مطالعات رسانه‌های اجتماعی در جهان به شمار می‌رود، روند مداخله قدرت‌های داخلی و خارجی از طریق پروپاگاندای رایانشی در رویدادهای سیاسی مهم چون انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا، انقلاب یورومیدانِ اوکراین، پرونده فساد دولتی بزرگ در برزیل موسوم به «فساد کارواش» و موارد متعدد دیگر کاوش و بررسی شده است.

سرپرست نویسندگان کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» ساموئل سی.وولی و فیلیپ ان.هاوارد از پژوهشگران برجسته حوزه مطالعات اینترنت و هوش مصنوعی هستند که پیش‌تر مقاله‌ها و کتاب‌های فراوان در این زمینه منتشر کرده‌اند. مترجمان کتاب هم عباس رضایی‌ثمرین، روزنامه‌نگار و پژوهشگر رسانه و رسول صفرآهنگ، پژوهشگر علوم سیاسی هستند. از رضایی‌ثمرین پیش از این دو کتاب «چگونه با خبرنگاران مصاحبه کنیم» و «ارتباطات بحران در رسانه‌های اجتماع» در انتشارات ثانیه به چاپ رسیده است.
چاپ دوم کتاب ۳۶۶ صفحه‌ای «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی؛ پروپاگاندای رایانشی» کمتر از ۹ ماه پس از چاپ اول آن، از سوي انتشارات همشهری در شمارگان ۳۰۰ نسخه با قیمت ۱۵۰ هزار تومان منتشر و روانه پیشخوان کتابفروشی‌ها شده است.