درباره دیوارنگاره جنجالی و پایین آمده میدان ولیعصر (عج)

اقتصاد۲۴- سازمان فرهنگی - رسانه‌ای اوج که در پی اعتراضات و ناآرامی‌های اخیر خیابانی و با تبلیغات فراوان این دیوارنگاره را در میدان ولیعصر (عج) به نمایش گذاشته بود اعلام کرده است که طرح جایگزین را نصب خواهد کرد.

بعد از رونمایی از این دیوارنگاره، تعدادی از بانوانی که از عکس هایشان در این طرح استفاده شده بود، ضمن انتقادات تند از این اقدام سازمان اوج، خواستار حذف عکس هایشان از این اثر شدند و این اعتراضات موثر واقع شد و سازمان اوج ناگزیر شد کل تابلو را شبانه پایین بیاورد.

از تابلوی "جام جهانی ۱۳۹۷" تا "زنان سرزمین من ۱۴۰۱" حتی بعد از جمع کردن!

جعفر محمدی در عصر ایران می‌نویسد: اگر نیک بنگریم، انتقادات به حذف زنان در دیوارنگاره جام جهانی، یک "زنگ هشدار" برای مسوولان بود مبنی بر این که نسل جدیدی از زنان و دختران پا به عرصه گذاشته است که سهم خود را در عرصه‌های عمومی می‌خواهد. اگر آن روز نگاه عمیق تری به موضوع ظاهراً ساده انتقاد از دیوارنگاره وجود داشت و مسوولان سعی در شناخت نسل نوین زنان و دختران ایرانی می‌کردند و بر مبنای مطالبات آنها، اصلاحاتی را در سیاست‌ها و رفتار‌های خود ایجاد می‌کردند، این روز‌ها شاهد حجم بیشتر نارضایتی و اعتراضات جدی‌تر زنان و دختران ایرانی نبودیم.
سازمان هنری-رسانه‌ای اوج دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر (عج) تهران را با عنوان "زنان سرزمین من ایران" نصب و رونمایی کرده است.
دیوارنگاره میدان ولیعصر (عج) در چند سال اخیر، به رسانه‌ای تبدیل شده است که با کار‌های عمدتاً زیبا و هنرمندانه، به موضوعات و مناسبت‌های مهم روز می‌پردازد.

در دیوارنگاره جدید، تصاویری از چهره‌های زن فرهنگی، هنری، ورزشی، علمی، اجتماعی و سیاسی دیده می‌شود: پروین اعتصامی، طاهره صفارزاده، بدرالزمان قریب، فاطمه معتمدآریا، نرگس آبیار، ایران درودی، سیمین دانشور، هما روستا، ثریا قاسمی، حمیده خیرآبادی، مرضیه برومند، مریلا زارعی، توران میرهادی، سیده زهرا حسینی، فروغ فرخزاد، پروانه معصومی، مریم میرزاخانی، فاطمه رهبر، بی‌بی مریم بختیاری، زهره کودایی و ...
مشخص است که این دیوارنگاره، واکنشی است به جریان اعتراضی اخیر در کشور که محوریت آن با زنان و دختران است. فارغ از نقد‌هایی که به انتخاب چهره‌های روی این دیوارنگاره شده و نیز انتقاد برخی چهره‌ها به استفاده از عکس شان در این تابلو، باید گفت که نفس طراحی و نمایش این دیوارنگاره اتفاقی معنی دار در حوزه زنان به شمار می‌رود.
‌
می‌دانیم که ضلع شمال غربی میدان ولیعصر (عج) که محل دیوارنگاره است، در اختیار سازمان فرهنگی-رسانه‌ای اوج است که به اصولگرایان تعلق دارد.

در خرداد ۱۳۹۷ که ایران به جام جهانی فوتبال راه یافته بود، دیوارنگاره‌ای در این میدان به نمایش درآمد با عنوان "با هم قهرمانیم - یک ملت، یک ضربان".

در این تصویر، مردانی از اقوام مختلف ایرانی در حال شادمانی برای حضور کشورشان در جام جهانی بودند و تصویری از زنان وجود نداشت.
حذف زنان در این تابلو با انتقادات بسیار زیادی مواجه شد و آنقدر بالا گرفت که طراحان با یک قدم عقب نشینی، آن را پایین آوردند و دیوارنگاره جدیدی با همان عنوان و این بار با حضور تنها یک زن را به جایش نصب کردند!

واقعیت این است که جریانی در کشور وجود دارد که زنان را تنها در کنج خانه و در حال زایش نوزاد و فرزند پروری و شوهر داری می‌پسندند و اساساً جایگاه مستقلی برای زنان جز همسری و مادری قائل نیست به گونه‌ای که حتی زمانی که زن یکی از بزرگان همین جریان فوت کرد، روی سنگ قبرش نیز اسم او را ننوشتند و تنها نوشتند "آرامگاه مرحومه مغفوره همسر فلانی... "!

این در حالی است که زنان ایرانی به ویژه در دوران معاصر و از مشروطه به این سو و از جمله در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، همیشه در جربان‌های کلان کشور تاثیر گذار و فعال بوده اند. خاصه بعد از انقلاب که با گسترش آموزش عالی - و عمدتاً دانشگاه آزاد - در شهر‌های دور افتاده بر تعداد زنان تحصیلکرده و آگاه بسیار افزوده شد و ظرفیت عظیم زنان در خدمت توسعه بنیادین جامعه قرار گرفت.

مع الوصف، در حالی که همان جریان، هنگام پز دادن در برابر خارجی‌ها از تعداد بالای دانشجویان و فارغ التحصیلان دختر سخن می‌گفت، ولی در عمل آن‌ها را نادیده می‌انگاشت.

این وضعیت جدید بود که انتقادات از دیوارنگاره جام جهانی را به وجود آورد. قطعاً اگر چنان تابلویی مثلا در سال ۱۳۶۵ در خیابان‌های کشور نصب می‌شد، اعتراض خاصی صورت نمی‌گرفت، ولی این بار، زنان از این که حتی در حد یک تابلوی موقت شهری هم سانسور شوند، ناراضی و معترض بودند.

اگر نیک بنگریم، انتقادات به حذف زنان در دیوارنگاره جام جهانی، یک "زنگ هشدار" برای مسوولان بود مبنی بر این که نسل جدیدی از زنان و دختران پا به عرصه گذاشته است که سهم خود را در عرصه‌های عمومی می‌خواهد.
اگر آن روز نگاه عمیق تری به موضوع ظاهراً ساده انتقاد از دیوارنگاره وجود داشت و مسوولان سعی در شناخت نسل نوین زنان و دختران ایرانی می‌کردند و بر مبنای مطالبات آنها، اصلاحاتی را در سیاست‌ها و رفتار‌های خود ایجاد می‌کردند، این روز‌ها شاهد حجم بیشتر نارضایتی و اعتراضات جدی‌تر زنان و دختران ایرانی نبودیم.

به هر روی، همان جریان که همین ۴ سال قبل، در "اتفاق ملی حضور ایران در جام جهانی"، کل زنان را حذف کرده بود و بعد‌ها حاضر شد تنها یک زن را در تصویر اصلاح شده بگنجاند، اینک در واکنش به مطالبات زنان و دختران ایران، کل دیوارنگاره را به بانوان ایرانی اختصاص داده و عکس ده‌ها زن را در یکی از مهم‌ترین میدان‌های پایتخت به نمایش گذاشته است و تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل؛ و کوتاه سخن این که "زنان و دختران ایرانی را دیگر نمی‌توان نادیده گرفت".

خبر جدید:
در پی انتقاد تعدادی از بانوانی که از تصویر آن‌ها در این دیوارنگاره استفاده شده بود، سازمان اوج این دیوارنگاره را جمع و اعلام کرد به زودی دیوارنگاره جدیدی جایگزین می‌کند. همین جمع کردن دیوارنگاره بعد از انتقادات بانوان هم موید تحلیل فوق است که نمی‌توان زنان را نادیده گرفت.