تاریخ انتشار: ۱۸:۰۱ - ۲۷ آذر ۱۴۰۱

ماجرای گنبد رازآلود در چهار راه مولوی تهران

میان ازدحام جمعیت و دود خودرو‌ها در چهارراه مولوی، گنبد بزرگ و فیروزه‌رنگی به چشم می‌خورد که غریبه‌ها را برای لحظاتی سر جای خود میخکوب کرده و حتی عده‌ای را به نشانه احترام، دست به سینه می‌کند! برخی گمان می‌کنند این گنبد متعلق به بقعه امامزاده‌ای است که اینجا مدفون است، اما اینطور نیست.   

گنبد رازآلود در چهار راه مولوی

اقتصاد۲۴-نه تنها غریبه‌ها، بلکه بسیاری از کسبه خیابان‌های شهید مصطفی خمینی و مولوی، علت ساخت گنبد در این بخش از منطقه۱۲ را نمی‌دانند. برخی هم فکر می‌کنند گنبد یک مسجد جامع و قدیمی است.

قبرستان عمومی

البته عده‌ای سعی کرده‌اند وارد محوطه وسیعی شوند که این گنبد در آن قرار دارد، اما همیشه با در‌های بسته روبه‌رو شده‌اند. «سعدالله حسین‌خانی» که سال‌هاست در این محدوده به فروش مواد شوینده مشغول است، می‌گوید: «اینجا آرامگاه خانوادگی است و کسی اجازه ورود ندارد.» البته او نمی‌داند اموات کدام طایفه در اینجا دفن هستند. در مقابل، «محمد ذهنی» که در خیابان شهید مصطفی خمینی، آجیل و شکلات می‌فروشد، می‌گوید: «اینجا قبرستان عمومی است، اما به‌خاطر اینکه قدیمی شده و اجازه دفن نمی‌دهند، درهایش را بسته‌اند. بیش از ۵سال است که اینجا کاسبی می‌کنم و تا کنون کسی را ندیده‌ام که وارد این قبرستان شود. فکر می‌کنم اطرافیان اموات این قبرستان هم فوت کرده یا از تهران رفته‌اند که به آنجا سر نمی‌زنند.»

آن‌ها از علت ساخت گنبد در این قبرستان بی‌خبرند، اما «فرهاد حبیبی» می‌گوید: «مادر خدابیامرزم می‌گفت اینجا یک امامزاده دفن است. خیلی‌ها هم اینجا حاجت روا می‌شدند، به‌خصوص زن‌های نازا.» همین حین، «دوستعلی مستمند» حرف‌های او را قطع می‌کند و می‌گوید: «امامزاده کجا بود؟ اینجا یک روحانی دفن شده که در زمان رضاشاه مشهور بود. بعد از فوتش، برای مزارش گنبد ساختند.»

او عنوان می‌کند از قدیمی‌ها شنیده پس از فوت آن روحانی، مردم اموات خود را در اینجا دفن کردند و کم‌کم قبرستان وسیعی شد. بعد‌ها روی قبر‌ها پوشیده شده و درختان زیادی کاشته و به «باغ فردوس» معروف شد.

اینجا یک روحانی درباری دفن شده

گنبد فیروزه‌ای انتهای خیابان شهید مصطفی خمینی را فردی به نام «سید زین‌العابدین» ساخته است که روزگاری امام‌جمعه تهران بوده. او پس از فوت پدرش «میرزا ابوالقاسم تهرانی» معروف به «میرزا ابوالقاسم امام‌جمعه»، مقبره مجللی برایش ساخت که کم‌کم به «سر قبر آقا» معروف شد. اما میرزا ابوالقاسم که بود و چرا اینجا دفن شد؟ «نصرالله حدادی» تهران‌شناس در کتاب «طهران قدیم» نوشته است: «پس از شکست‌های پیاپی ایران در روزگار فتحعلی‌شاه قاجار و با از دست رفتن بخش اعظمی از خاک ایران در شمال کشور و انعقاد عهدنامه‌های گلستان و ترکمن‌چای، پادشاه عوام‌فریب قاجار با ساختن مسجد سلطانی (مسجد شاه) چنین وانمود می‌کرد که «اسلام‌پناه» است... برای کامل کردن فریب عمومی، علمای کشور از هر طرف عازم تهران شدند تا به شاه تسلیت گویند. در رأس آنان حاج میر محمدحسین سلطان‌العلما، امام‌جمعه اصفهان به تهران آمد که این سمت از دوره صفوی در خاندان او موروثی بود. در میان همراهان وی، سیدجوان ۲۲ساله‌ای به نام میر سیدابوالقاسم (متولد ۱۲۱۵قمری) بود که در میان علمای اصفهان نفوذ و نسبتی هم با سلطان‌العلما داشت. عموی این جوان، آقا میر محمدمهدی، امام‌جمعه تهران بود. وقتی علما در سال۱۲۳۶ قمری به حضور شاه رسیدند، این سید خوش‌سیما مورد توجه فتحعلی‌شاه قرار گرفته و از اصل و نسب او پرسش نمود. بعد دستور داد که، چون امام‌جمعه تهران را پسری نیست، بهتر آن است که او را به فرزندی قبول کند و به نیابت خویش برای اقامه نماز جماعت و جمعه برگزیند.»

گنبد رازآلود در چهار راه مولوی
میرزا ابوالقاسم امام‌جمعه
چرایی ساخت مقبره باشکوه



اینگونه بود که میرابوالقاسم در تهران و پیش عمویش ماند و همیشه در دوره فتحعلی‌شاه مورد توجه بود. پس از فوت امام جمعه تهران، همانطور که فتحعلی شاه امر و پیش بینی کرده بود، جای عمویش نشست و تولیت مسجد شاه را هم بر عهده گرفت. او این سمت را نه‌تن‌ها در عصر فتحعلی‌شاه، بلکه محمدشاه و ناصرالدین شاه قاجار هم برعهده داشت تا اینکه سال۱۲۷۱ و بنا به روایت دیگری سال۱۲۷۲ قمری در ۵۶سالگی فوت کرد.

او را در جنوب تهران و پایین‌تر از چهارراه مولوی فعلی که آن زمان قبرستان کوچکی بود، دفن کردند و پسرش به دستور ناصرالدین شاه، برای او مقبره باشکوهی ساخت. همچنین حدود هزار و ۸۵۰هکتار زمین زراعی در مناطق حسین‌آباد و فتح‌آباد ساوه، وقف نگه‌داری این بقعه شد تا مخارج آن از این طریق تأمین شود.

گفته می‌شود میرابوالقاسم از روحانی‌هایی بود که مخالف امیرکبیر بودند و برای شورش مردم در مقابل او، از سفارت انگلستان رشوه گرفت.


گنبد رازآلود در چهار راه مولویسر قبر آقا- دوره قاجار
بنایی با هنر‌های خاص ایرانی



سر قبر آقا در نزدیکی بازار حضرتی و کنار میدان امین‌السطان قرار دارد که در زمان ناصرالدین شاه، محل فروش میوه و سبزیجات تهران بود. دروازه حضرت عبدالعظیم (ع) هم در همین محدوده قرار داشت و تهرانی‌ها با قطار دودی از این محل به شهرری می‌رفتند. این آرامستان پس از دفن میرابوالقاسم، به یکی از گورستان‌های بزرگ تهران تبدیل شد تا اینکه در دوران رضاشاه تخریب شد تا به این واسطه، شهر تهران توسعه پیدا کند. به همین دلیل، باغ بزرگی در اینجا ساخته و به «باغ فردوس» نامیده شد.   

کمتر کسی تاکنون موفق شده به مقبره این روحانی برود که ۲۸مرداد سال۱۳۵۱ با شماره۹۲۷ ثبت شده است. این بقعه مثل خیلی از بنا‌های دوره قاجار، ۴ایوان دارد که ایوان شمالی دارای تزیینات آینه‌کاری، گچ‌بری و اشکال هندسی است. در ایوان جنوبی هم از هنر آجرکاری استفاده شده که دارای ۲حجره است. ایوان غربی دارای گچ‌بری و مقرنس‌کاری است و طاق رومی، آجرکاری و کاشیکاری را می‌توان در ایوان شرقی دید. از چوب هم در بخش‌های مختلف این بنای مستطیل شکل استفاده شده که روی سکویی به ارتفاع یک‌متر از سطح زمین ساخته شده است. گنبد بزرگی هم که در خیابان شهید مصطفی خمینی دیده می‌شود، در بخش میانی و روی پایه‌های بنا استوار است. این آرامگاه حدود ۳۰هزار مترمربع مساحت دارد و در یکی از ایوان‌هایش «میرزا علی‌اکبرخان نفیسی» معروف به «ناظم الاطبا» پزشک و دانشمند ایرانی و فرزندش «سعید نفیسی» نویسنده، مترجم و شاعر مدفون هستند.

منبع: همشهری آنلاین
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت پسته، تخمه، آجیل و خشکبار + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت تبلت اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های فولکس واگن در بازار ایران امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ شب پرستاره در برج‌های خرقان، بازمانده از دوره سلجوقیان در قزوین

عکس/ دست توی جیب مسعود پزشکیان

عکس/ حضور مهدی مهدوی‌کیا در اردوی پرسپولیس

عکس/ انتشار تازه‌ترین تصویر از آیت الله سیستانی

عکس/ دختران دانش‌آموز خیابان، ولی عصر، سال ۱۳۵۶

عکس/ پوستر خاص فیلم جوکر ۲

عکس/ چهره جدید لیلا حاتمی در ۵۲ سالگی

جدول لیگ نخبگان/ پرسپولیس با ۲ امتیاز در رده نهم

عکس/ پوستر خاص پرسپولیس برای دیدار با الغرافه

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

افزایش ۲۹ درصدی صادرات محصولات پتروشیمی شیمی‌بافت

قدردانی رئیس سازمان بورس از خدمات نوین بانک صادرات ایران

بانک صادرات ایران با کارگزاری آگاه تفاهم‌نامه همکاری امضا کرد

روسیه به دنبال آسیب زدن به کمپین هریس است؟

احتمال بروز خشونت‌های مرتبط با انتخابات

عکس/توییت رئیس‌جمهور کوبا درباره وزیر ارتباطات ایران

همایش مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم از سوی بانک رفاه کارگران برگزار می‌شود

هشدار بانک رفاه کارگران درباره کلاهبرداری از طریق تماس‌های تلفنی افراد ناشناس

هلدینگ بانک تجارت، تفاوت‌ها را در کیش اینوکس ۲۰۲۴ رقم می‌زند

نمایش آخرین دستاورد‌های بانک شهر در نمایشگاه بین المللی بورس، بانک، بیمه و خصوصی سازی

حضور فعال بیمه کوثر در یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کیش اینوکس ۲۰۲۴

بیمه کوثر مقام نخست تنیس روی میز

برگزاری جشنواره قهرمانان آینده توسط بیمه دی

حضور فعال بیمه تجارت‌نو در روز اول کیش اینوکس ۲۰۲۴

تهران بارانی می‌شود

گردهمایی مدیران و روسای شعب بیمه پارسیان برگزار شد

تامین مالی شرکت «کیمیا صنایع دالاهو» توسط بانک ملی ایران با انتشار گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری خاص

سید محمدرضا طاهری درگذشت

دریافت شماره شبا از طریق تلفن گویا و صفحات سایت بانک ملی ایران

بهره‌مندی بیش از ۵۵۱ هزار متقاضی از وام قرض‌الحسنه بانک ملی ایران طی ۲۱۶ روز

خبر مهم کاظم صدیقی درباره وعده صادق ۳

گزارش تصویری اولین روز حضور تامین سرمایه تمدن در نمایشگاه کیش اینوکس ۲۰۲۴

غرفه بیمه ملت در نخستین روز از نمایشگاه کیش اینوکس ۲۰۲۴

عکس/ قدیمی‌ترین شهر‌های جهان را بشناسید

فیلم/ نوشابه کوکاکولا چگونه تولید می‌شود؟

شرایط بازنشستگی تغییر کرد

اینفوگرافی/ شاخص فلاکت استان‌ها در تابستان سال ۱۴۰۳

قیمت داغ نان در تنور آزادپز‌ها

عکس/ قیمت چلوکباب و چلوخورش ۸۰سال قبل در تهران

این افراد کمتر به زوال عقل مبتلا می‌شوند

مرجان شیخ‌الاسلامی‌ آل‌آقا کیست؟/ همه چیز درباره متهم فراری پرونده بزرگ‌ترین اختلاس ایران

هواداران ترامپ شروع به خرید سلاح کردند

عکس/ صف های طولانی رأی گیری در انتخابات آمریکا

معرفی دوو ماتیز با قدرت ۲۲۰ اسب‌بخاری و موتور آمریکایی + عکس

فیلم/جاری شدن سیل در بارسلون

عکس/ فوتبال ساحلی ایران در رده چهارم جهان و اول آسیا

عکس/ شانس ترامپ برای برنده شدن افزایش یافت

رقم عیدی بازنشستگان تامین‌اجتماعی مشخص شد

فیلم/ادعای عجیب الیکا عبدالرزاقی درباره هنر آشپزی اش!

کوثر یوسفی رئیس هیات نظار بانک مرکزی شد + سوابق

عکس/جشن تولد ایوانکا در شب انتخابات آمریکا

تأمین سرمایه تمدن در کیش اینوکس ۲۰۲۴ از چهار محصول نوآورانه رونمایی کرد

اعلام رضایت آموزش و پرورش از خدمات بیمه معلم

جزئیات مرگ خاموش ۷۰ بیمار دیالیزی بر اثر استفاده محلول آلوده به آلومینیوم در دوران رئیسی/ انتظار جرم‌انگاری و برخورد جدی از سوی دستگاه قضائی

عکس/ کدام موشک‌های ایران در وعده صادق ۱ و ۲ استفاده نشدند؟

فیلم/روایت سروش صحت از اولین تست بازیگری پژمان جمشیدی

عکس/ نمایی از سرستون‌های تخت جمشید

این افراد دیگر منتظر دریافت یارانه نقدی نباشند

فیلم/هنرنمایی دیدنی حامد آهنگی در قهوه پدری

اعلام اولویت‌ها و هزینه اولیه حج ۱۴۰۴