همه‌چیز درباره نرخ جدید سود سپرده بانکی

اقتصاد۲۴- نرخ جدید سود سپرده بانکی از روز سه‌شنبه ۱۱ بهمن در سراسر کشور اجرا می‌شود. طبق بخشنامه‌ای شورای پول و اعتبار، بانک‌ها قرار است از این به‌بعد سود سپرده حساب‌های یک‌ساله را با نرخ ۲۰.۵ درصد محاسبه کنند و به افرادی که تصمیم می‌گیرند سرمایه‌شان را دو سال در حساب بانکی بخوابانند، حداکثر ۲۱.۵ درصد سود تعلق بگیرد. نرخ جدید سود سپرده بانکی سه‌ساله نیز معادل ۲۲.۵ درصد درنظر گرفته خواهد شد.

نرخ جدید سود سپرده بانکی برای حساب‌های شش‌ماهه با سه‌درصد رشد از حالا به‌بعد ۱۷ درصد محاسبه می‌شود. تنها صاحبان حساب سپرده کوتاه‌مدت عادی این وسط متحمل ضرر شده‌اند، چون سود قابل پرداخت به موجودی حساب‌های آن‌ها که قبلا به‌شکل روزانه بین هشت تا ۱۰ درصد محاسبه می‌شد از حالا به‌بعد تنها با نرخ پنج درصد پرداخت می‌شود.

همه‌چیز درباره نرخ جدید سود سپرده بانکی

نرخ جدید سود سپرده بانکی از روز سه‌شنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۱، برای سپرده‌های بلندمدت سه‌ساله ۲۲.۵ درصد درنظر گرفته می‌شود. افتتاح این نوع سپرده در سال‌های اخیر امکان‌پذیر نبوده. نرخ سود ۲۲.۵ درصدی یعنی اگر کسی ۱۰۰ میلیون تومان پول داشته باشد و آن را در حساب سپرده بلندمدت سه‌ساله بخواباند، بانک به او روزی ۶۱ هزار و ۶۵۰ تومان سود می‌دهد. نرخ جدید سود سپرده بانکی برای حساب‌های بلند‌مدت سه‌ساله باعث می‌شود رقم سود ماهیانه در ماه‌های ۳۰ روزه به یک میلیون و ۸۵۰ هزار تومان و برای ماه‌های ۳۱ روزه به یک میلیون و ۹۱۱ هزار تومان می‌رسد. اگر صاحب حساب تا پایان سال طاقت بیاورد و به اصل و سود پول دست نزند، در پایان سال می‌تواند یک‌جا ۲۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برداشت کند.

نرخ سود سپرده بانکی برای حساب‌های دو ساله از عدد ۱۷ تا ۱۸ درصد به ۲۱.۵ درصد افزایش پیدا می‌کند. فرض کنیم کسی ۱۰۰ میلیون تومان پول دارد و آن را دست بانک می‌دهد. سود سپرده بانکی این شخص روزانه ۵۹ هزار تومان خواهد بود. بانک در ماه‌های ۳۰ روزه، به صاحب این حساب سپرده بانکی مبلغ یک میلیون و ۷۶۷ هزار تومان و در ماه‌های ۳۱ روزه، یک میلیون و ۸۲۶ تومان سود پرداخت می‌کنند.

نرخ جدید سود سپرده بانکی یک‌ساله هم نسبت به قبل ۴.۵ درصد افزایش پیدا کرده است. بخشنامه قبلی می‌گفت بانک‌ها می‌توانند سود سپرده بانکی برای حساب یک‌ساله را با نرخ ۱۶ درصد محاسبه کنند. بخشنامه جدید این عدد را تا ۲۰.۵ درصد افزایش داده که به‌نوعی یک رکورد تاریخی برای سود سپرده بلندمدت یک‌ساله محسوب می‌شود. نرخ سود سپرده بانکی برای افرادی که پول خود را یک‌سال تمام در حساب می‌خوابانند در سال ۶۳، معادل ۹ درصد در نظر گرفته می‌شد. در سال ۶۸ این عدد نیم‌درصد کاهش پیدا کرد، اما سال ۶۹ دوباره شاهد پرداخت ۹ درصد سود به‌حساب‌های یک‌ساله بانکی بودیم.

سال ۱۳۷۶، نرخ سود سپرده‌بانکی یک‌ساله تا ۱۴ درصد افزایش پیدا کرد. سال ۸۰ بانک‌ها به حساب‌های یک‌ساله، سود ۱۶ درصد پرداخت کردند و بعد عقب‌نشینی کردند. به این ترتیب تا سال ۹۷، نرخ سود سپرده بانکی یک‌ساله، ۱۵ درصد بود. آخرین بخشنامه شورای پول و اعتبار که با روز سه‌شنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۱، اعتبار داشت نرخ سود سپرده یک‌ساله را تا ۱۶ درصد مجاز می‌دانست. حالا ورق برگشته. اگر قبلا ۱۰۰ میلیون در چنین حسابی پول داشتید، با نرخ سود ۱۶ درصد بانک‌ها به شما بابت ماه‌های ۳۰ و ۳۱ روزه به ترتیب یک میلیون و ۳۱۵ هزار تومان و یک میلیون و ۳۵۹ هزار تومان سود پرداخت می‌کردند. اگر به سود سرمایه خود دست نمی‌زدید، می‌توانستید در پایان سال مجموعا ۱۶ میلیون تومان برداشت کنید.

نرخ جدید سود سپرده بانکی، برای حساب‌های یک‌ساله به ۲۰.۵ درصد افزایش پیدا کرده و باعث می‌شود صاحب همان سپرده ۱۰۰ میلیونی، روزی ۵۶ هزار و ۱۰۰ تومان، یک میلیون و ۶۸۵ تومان در ماه‌های ۳۰ روزه و یک میلیون و ۷۴۱ هزار تومان در ماه‌های ۳۱ روزه دریافت کنند. مجموع سود قابل پرداخت به صاحب سپرده ۱۰۰ میلیون تومانی، با نره سود ۲۰.۵ درصد، در پایان سال به ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند که تقریبا چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بیشتر از قانون قبلی است.

فرض کنیم صاحب حساب، یک مالک است که از مستاجر خود ۵۰۰ میلیون تومان ودیعه دریافت کرده؛ با نرخ سود ۱۶ درصد ماهی ۶.۵ تا ۶.۸ میلیون تومان سود به او تعلق می‌گرفت و طرف می‌توانست در پایان سال علاوه بر اصل پول که باید به مستاجر برگردانده شود، ۸۰ میلیون سود بگیرد. نرخ جدید سود سپرده بانکی باعث می‌شود به موجودی ۵۰۰ میلیون تومانی فرضی، ماهیانه حداقل ۸.۴ میلیون تومان و حداکثر ۸.۷ میلیون تومان سود تعلق بگیرد. اگر تا آخر سال به سود دست نزنید، می‌توانید بر اصل پول، می‌توانید ۱۰۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دیگر برداشت کنید.

نرخ جدید سود سپرده بانکی برای حساب‌های شش‌ماهه، از این به بعد عوض ۱۴ درصد، ۱۷ درصد محاسبه می‌شود. اگر همان ۵۰۰ میلیونی که از مستاجر به‌عنوان ودیعه و پول‌پیش گرفته‌اید را به بانک ببرید، می‌توانید ماهیانه تقریبا هفت میلیون تومان سود دریافت کنید. به صاحب سپرده ۱۰۰ میلیون تومانی هم در قالب سپرده بانکی شش‌ماهه، تقریبا یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان سود تعلق می‌گیرد. نرخ سود سپرده کوتاه‌مدت سه‌ماهه در بخشنامه جدید شورای پول و اعتبار تغییری نکرده و همچنان ۱۲ درصد محاسبه خواهد شد. این گروه از سپرده‌گذاران نباید خیلی ناشکری کنند، چون حداقل مثل صاحبان سپرده کوتاه‌مدت عادی، نرخ سود آن‌ها کاهش پیدا نکرده است.

نرخ جدید سود سپرده بانکی برای حساب‌های کوتاه‌مدت عادی قبلا هشت درصد (در مواقعی حتی تا ۱۰ درصد) محاسبه می‌شد که بانک مرکزی اعلام کرده از این به بعد شعبه‌ها مجاز هستند به صاحبان چنین سپرده‌هایی نهایتا پنج درصد سود پرداخت کنند. به این ترتیب اگر تا الان ۵۰ میلیون پول بی‌حساب برای خرج و مخارج یومیه در سپره کوتاه‌مدت خود داشتید و بانک تقریبا ماهی ۳۳۰ هزار تومان سود برایتان واریز می‌کرد، از حالا به بعد به همان مقدار پول ماهی ۲۰۰ تا ۲۱۰ هزار تومان سود تعلق می‌گیرد.

نرخ سود سپرده بانکی در سال‌های مختلف

بررسی تاریخچه پرداخت سود سپرده بانکی نشان می‌دهد، در سال ۶۳ و درست در اواسط دوران جنگ، بانک‌ها بابت سپرده‌های کوتاه‌مدت ۷.۲ درصد سود پرداخت می‌کردند و سود سپرده‌های بالای یک‌سال با نرخ ۹ درصد محاسبه می‌شد. این روال تا پایان جنگ با شیب ملایمی ادامه داشت و در سال ۶۸، سپرده‌های کوتاه‌مدت معادل شش درصد رسید و کلیه سپرده‌های بلندمدت با اعتبار بیش از یک سال معادل ۸.۵ درصد سود دریافت کردند.

بانک مرکزی در سال‌های ابتدای دولت اکبر هاشمی‌رفسنجانی روی جذب سرمایه‌های مردمی حساب باز کرده بود. به‌همین خاطر در سال ۶۹، نرخ سود بانکی کوتاه‌مدت به ۶.۵ درصد، سود سپرده بانکی یک‌ساله معادل ۹ درصد و نرخ سود سپرده‌های دو و سه‌ساله به ترتیب ۱۰ و ۱۱ درصد افزایش پیدا کرد. همچنین در این سال امکان افتتاح سپرده پنج‌ساله با نرخ سود ۱۳ درصد فراهم بود. در سال آخر دولت سازندگی سود سپرده کوتاه‌مدت به هشت درصد رسید و بانک‌ها برای سپرده یک‌ساله، سود ۱۴ درصد و برای سپرده پنج ساله، معادل ۱۸.۵ درصد سود پرداخت می‌کردند.

بیشتر بخوانید: نرخ سود بین بانکی افزایش یافت

بانک مرکزی از زمان شروع دولت سیدمحمد خاتمی تا سال ۷۹ به بانک‌ها مجوز افزایش نرخ سود بانکی را نداد. حتی در سال ۸۰ سود سپرده کوتاه‌مدت با یک درصد کاهش به هفت درصد رسید و سپرده‌های یک تا چهار ساله که انواع بلندمدت سپرده‌گذاری بانکی محسوب می‌شوند با سودی بین ۱۳ تا ۱۷ درصد افتتاح می‌شدند. در این سال همچنان سپرده‌گذاری پنج‌ساله با نرخ سود ۱۷ درصد در دسترس مردم قرار داشت.

پرداخت سود با نرخ اختیاری یا بهتر است بگوییم رقابتی تا دو سال پس از پایان دولت اصلاحات ادامه پیدا کرد. در این مدت نرخ سود بانکی برای سپرده‌های کوتاه‌مدت هفت درصد و برای سپرده‌های بلندمدت تا عدد ۱۶ درصد هم می‌رسید. در سال ۸۷ با تصمیم بانک مرکزی متعلق به دولت محمود احمدی‌نژاد روند پرداخت سود به صاحبان سپرده‌های بانکی تغییر کرد.

در قدم اول سقف قابل پرداخت سود سپرده کوتاه‌مدت به ۹ درصد رسید و بانک‌ها به سپرده‌های یک، دو، سه، چهار و پنج ساله به ترتیب حداکثر ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ و ۱۹ درصد سود پرداخت کردند. در مصوبه دوم، صادر شده در سال ۸۷ این نرخ‌ها بین نیم تا ۱.۵ درصد افزایش پیدا کرد. در سال ۸۸ بانک مرکزی نرخ سود بانکی را بین ۱.۵ تا سه درصد کاهش داد و تنها نرخ سود سپرده کوتاه‌مدت را با نرخ ۹ درصد ادامه دارد. در این سال بانک‌ها به سپرده‌های یک‌ساله ۱۴.۵ درصد و برای سپرده‌های پنج‌ساله سود ۱۷.۵ درصدی را درنظر گرفتند. در سه سال پایانی دولت احمدی‌نژاد، بانک‌ها مجاز بودند سقف سود سپرده کوتاه‌مدت را هفت درصد و سقف سپرده بلند‌مدت را به ۲۰ درصد برسانند.

بانک مرکزی در ابتدای دوره ریاست جمهوری حسن روحانی حداکثر نرخ سود قابل پرداخت به سپرده کوتاه‌مدت را ۱۰ درصد، سود سپرده شش‌ماهه را بین ۱۴ تا ۱۸ درصد و سقف سود سپرده یک ساله را ۲۲ درصد اعلام کرد تا بالاترین رقم پرداختی بانک‌ها به صاحبان سپرده‌های بانکی را شاهد باشیم. در سال ۹۳ افتتاح سپرده به‌مدت بیش از یک‌سال منع شد و حداکثر نرخ سود قابل پرداخت برای سپرده یک‌ساله تا سال ۹۷ به رقم ۱۵ درصد رسید. بانک‌ها همچنین می‌توانستند سود سپرده کوتاه‌مدت را بنا به صلاح و مصلحت خودشان بین هشت تا ۱۰ درصد محاسبه کنند.

نرخ جدید سپرده بانکی جایگزین مصوبه سال ۱۴۰۰ می‌شود؛ در این سال مردمی که می‌خواستند سرمایه خود را در بانک‌های بگذارند با پنج گزینه روبرو بودند. سپرده کوتاه‌مدت عادی با سود هشت تا ۱۰ درصد، سپرده سه‌ماهه با سود ۱۲ درصد، سپرده شش‌ماهه با سود ۱۴ درصد، سپرده یک‌ساله با سقف سود ۱۶ درصد و سپرده دو‌ساله با سقف سود ۱۷ تا ۱۸ درصد. نرخ جدید سپرده بانکی برای حساب‌های کوتاه‌مدت سه درصد کم شده. سود حساب‌های سه‌ماهه ثابت مانده، ولی بقیه نرخ جدید سپرده بانکی برای چهار حساب شش‌ماهه، یک‌ساله، دو ساله، سه‌ساله و پنج‌ساله بین سه تا ۴.۵ درصد افزایش پیدا کرده است.