وقتی سایه نفتی همسایه سنگینی می‌کند

تحلیلگران و استراتژیست‌های صنعت نفت ایران به صورت روزآمد روند رشد و توسعه صنعت نفت عراق را در سایه تشدید تحریم‌های ایران به صورت جدی دنبال می‌کنند، به‌طوری که کاهش حضور ایران در بازارهای جهانی نفت زمینه افزایش حضور نفت عراق را فراهم ساخته است.

اقتصاد24 - آمار منابع معتبر انرژی نشان می‌دهد که همزمان با اوج گرفتن تحریم‌های نفتی ایران، افزایش ظرفیت تولید نفت عراق شتاب گرفته است. این موضوع را فعالان صنعت نفت عراق نیز تأیید می‌کنند.

سیف امجد، یکی از فعالان صنعت نفت عراق به «ایران» توضیح می‌دهد: «افزایش تولید نفت در میادین نفتی عراق به جد دنبال می‌شود. این افزایش هم از طریق توسعه‌های جدید و هم از طریق افزایش ضریب بازیافت نفت خام از میادین در حال تولید انجام می‌شود.»

او تصریح می‌کند: «شرکت‌های اروپایی، امریکایی و آسیایی با تکنولوژی‌های روز دنیا در این میادین مشغول کار هستند. برای مثال شل در میدان نفتی مجنون، اکسون موبیل و لوک اویل در میدان غرب قرنه و بسیاری از شرکت‌های دیگر صاحب‌نام دنیا در صنعت نفت عراق در حال کار هستند. هدف افزایش ظرفیت تولید نفت خام و صادرات است.»

فارغ از اظهارات «امجد»، وزیر نفت عراق می‌گوید که این کشور توان افزایش بیشتر تولید را در صورت نیاز بازار دارد؛ اما در حال حاضر به توافق کاهش 800 هزار بشکه‌ای تولید اوپک که خردادماه (ژوئن 2019) درباره سرنوشت آن تصمیم‌گیری می‌شود، پایبند مانده است.

«ثامر الغضبان» ادامه می‌دهد که عراق می‌خواهد سطح تولید خود را به 7میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

عراق، دومین تولید‌کننده بزرگ اوپک

براساس آخرین گزارش ماهانه اوپک، عراق در ماه آوریل 4 میلیون و 630 هزار بشکه در روز نفت خام تولید و جایگاه دوم بزرگترین تولیدکننده عضو این سازمان را حفظ کرده است.

این درحالی است که عراق در سال 2003 روزانه یک میلیون و 323 هزار بشکه در روز نفت خام تولید می‌کرد. آن سال ایران با تولید 3 میلیون و 757 هزار بشکه در روز در جایگاه دوم قرار داشت.
البته تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه عراق و برنامه نفت در برابر غذا که تا سال 2003 ادامه داشت، در این کاهش تولید بی‌تأثیر نبود. جدول اداره انرژی امریکا، نشان می‌دهد که میزان تولید نفت عراق از سال 2003 به این سو پیوسته افزایش داشته اما تا سال 2010 نیز تولید این کشور از 2 میلیون و 400 هزار بشکه در روز تجاوز نمی‌کرد.

عراق در سال 2011 که همچنان تولیدش کمتر از 3 میلیون بشکه در روز بود، اعلام کرد که قادر است روزانه ۵ میلیون بشکه نفت خام از میادین خود استخراج کند. آن سال هم ایران در معرض تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفت و تولیدکنندگان نفت خام می‌دانستند که بزودی صادرات نفت ایران کم می‌شود.

برندگان تحریم‌های نفتی ایران

اگرچه عربستان و امارات اعلام کرده‌اند که آماده‌اند کاهش صادرات نفت خام ایران را از محل افزایش عرضه نفت خود پوشش دهند و تا دو ماه دیگر پاسخگوی نیاز مشتریان نفت خام ایران خواهند بود، اما به نظر نمی‌رسد که این دو کشور برندگان اصلی تحریم‌های امریکایی باشند.

حسین آفریده، عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی انرژی و فیزیک دانشگاه امیرکبیر می‌گوید: «برنده اصلی تحریم نفتی ایران عراق است. چرا که این کشور نزدیک‌ترین نوع نفت خام را به نفت تولیدی ایران دارد. بعید نیست که مشتریان نفتی ایران که از تحریم‌های امریکا هراسان هستند، برای پر کردن جای خالی نفت ایران، سراغ این کشور بروند.» آفریده در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما ادامه می‌دهد: «این کشور به جد در حال توسعه صنعت نفت خود است تا تبدیل به دومین صادرکننده بزرگ نفت خام جهان شود. شرکت‌های بنام نفتی دنیا با تکنولوژی‌های جدید همین لحظه در حال توسعه میادین نفت خام این کشور هستند. بعید نیست که روزی این هدف محقق شود.» این استاد دانشگاه معتقد است: «اگرچه عراق دست ایران را به دوستی می‌فشارد اما دوستی این کشور با ایران در اولویت دوم قرار دارد. اولویت نخست عراق منافع ملی است و برای به دست آوردن سهم بالاتری در بازار نفت به‌طور مستمر در حال تلاش است.»

به گفته آفریده، آنچه در بازار نفت تعیین کننده قدرت کشورهاست، تعداد بشکه‌های نفت خامی است که صادر می‌شود. لذا عراق برای به دست آوردن قدرت بیشتر از سال 2003 تاکنون تمام توان خود را به کار گرفته و تا حدودی موفق نیز بوده است.

اخیراً نیک وات، مدیر پروژه شرکت بی‌پی در عراق نیز در یک نشست خبری می‌گفت: «ما در تلاش هستیم تا با تزریق آب و استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا از تولید نفت عراق پشتیبانی و سطح برداشت از ذخایر نفت این کشور را افزایش دهیم. برای مثال در میدان رمیله میزان برداشت نفت از یک میلیون و 450 هرار بشکه در روز تجاوز نمی‌کرد اما اکنون به 1.5 میلیون بشکه در روز رسیده و برنامه داریم که این رقم را به 2 میلیون بشکه در روز ارتقا دهیم.»

اما دومین برنده تحریم‌های نفتی ایران، روسیه است. این کشور همواره در بازار نفت محتاطانه عمل کرده و سیاست‌های محرمانه‌ای نیز دارد. اما تمام شیرهای تولید نفت خود را باز کرده و با تمام توان در حال تولید نفت است. نفت اورال روسیه نیز مانند نفت عراق مشخصات نزدیک به نفت خام تولیدی ایران دارد.

سومین برنده تحریم‌های نفتی ایران نیز امریکا محسوب می‌شود که از تحریم کردن ایران بازاری برای نفت غیرمتعارف خود ایجاد کرده است. این کشور مدتی است که در حال تأمین بخشی از کسری بازار بویژه در زمینه نفت سبک و شیرین است. حتی نفت خام غیرمتعارف خود را جایگزین خوبی برای میعانات گازی ایران عنوان کرده است.
این 5 کشور برندگان اصلی تحریم‌های نقتی ایران به شمار می‌روند.

منبع: روزنامه ایران