سراشیب سقوط سهام آریا ساسول چگونه رقم خورد؟

اقتصاد۲۴- انتصاب یک مدیر بدون تجربه تحت شعار جوان‌گرایی در پتروشیمی «آریاساسول» خیلی زود نتایج مخرب خود را در آمار و ارقام بازده این مجموعه نشان داده است. از جمله در سقوط ۵۸ درصدی سود خالص این شرکت نسبت به درآمد آن.

یک سال قبل در روز دهم اردیبهشت سال ۱۴۰۱ خبری منتشر شد مبنی بر اینکه محمدرضا حیدرزاده با ۳۲ سال سن و رزومه پر ابهام به مدیر عاملی شرکت بزرگ پتروشیمی آریا ساسول منصوب شد. وی داماد سردار سرلشکر غلامعلی رشید است.

او تنها ۶ ماه بعد در آذرماه ۱۴۰۱ در هفتمین اجلاس سراسری «نشان عالی مدیر سال» موفق به دریافت تندیس و نشان عالی مدیر سال ۱۴۰۱ شد.

بیشتر بخوانید: عرضه اولیه جدید را بخریم یا نه؟

حیدرزاده البته تنها کسی نبود که مدیریت خود در آریاساسول را با حاشیه و حرف و حدیث آغاز کرد. سعید صادقی، پسر سردار صادقی نیز از دیگر چهره‌هایی است که با سن پایین و بدون تجربه قبلی از اردیبهشت ۱۴۰۱ وارد ترکیب هیات مدیره آریاساسول شده بود. او البته چندی قبل به مدیرعاملی پتروشیمی امیرکبیر رسید.

نیمی از سهام شرکت آریاساسول که از شرکت‌های صنعت پتروشیمی کشور است، متعلق به هلدینگ خلیج فارس و نیمی از آن متعلق به سازمان تامین اجتماعی نیرو‌های مسلح است. سهام هلدینگ خلیج فارس نیز عمدتا متعلق به صندوق‌های بازنشستگی نفت، تامین اجتماعی و سهام عدالت است.

مدل انتخاب مدیرعامل در شرکت آریاساسول بصورت گردشی میان هلدینگ خلیج‌فارس و ساتا است.

حیدرزاده در اردیبهشت سال گذشته از طرف ساتا به عنوان مدیرعامل این پتروشیمی منصوب شده بود. از همان ابتدا نبود تجربه کافی و وابستگی‌های خانوادگی باعث بروز انتقاداتی نسبت به انتصاب او در این سمت شده بود. حامیان این انتصاب، اما می‌گفتند که ماجرا کامل متفاوت است و حیدرزاده بنا به شایستگی‌های قبلی خود وارد این جایگاه شده است.

در همان زمان، اما فهم بازار سرمایه از این موضوع دقیق‌تر از تصمیم‌گیرندگان این انتصاب بود. به محض قرار گرفتن حیدرزاده در جایگاه مدیرعاملبی آریاساسول، ارزش سهام این شرکت در یک بازه زمانی ۶ ماهه ۲۴ درصد کاهش یافت.

این درحالیست که ارزش سهام صنعت در این بازه ۱۶ درصد کاهش یافته بود. یعنی ۸ درصد کمتر از میزان کاهش سهام آریاساسول. نکته اینجاست که در سال پیش از آن شرکت اریاساسول به طور متوسط ۸۶ درصد رشد ارزش سهام داشت در حالی که متوسط رشد صنعت در همان دوره بیش از ۷ درصد کاهش را تجربه کرده بود.

این کاهش شدید ارزش سهام و در نتیجه ارزش سرمایه بازنشستگان تنها در قیاس با متوسط صنعت بیش از ۱۰ هزار و دویست میلیارد تومان بوده است. به عبارتی عملا زیان ناشی از این انتصاب به اموال بازنشستگان بسیار قابل توجه است که اگر با جایگاه پیشین این شرکت در قیاس با متوسط صنعت محاسبه شود این زیان بسیار بیش از این است.

اما بررسی دقیق‌تر آمار‌های عملکرد این شرکت در دوره مدیریت محمدرضا حیدرزاده همچنین نشان می‌دهد که پیش‌بینی بازار از مدیریت ضعیف ایشان کاملا درست بوده است.

به عنوان نمونه می‌توان به سود خالص شرکت نسبت به درآمد آن اشاره کرد. در حالیکه سال قبل از انتصاب حیدرزاده سود خالص نسبت به درامد ۵۰/۷۵ درصد بوده است، در دوره وی این سود به ۴۰/۱۷ درصد تنزل پیدا کرد. این یعنی سقوط ۵۸ درصدی سود خالص نسبت به درآمد.

میزان سود خالص این شرکت هم بیش از ۱۱ درصد در این دوره کاهش یافت که معادل بیش از دوهزار و چهارصد میلیارد تومان است که اگر رقم تورم بیش از ۵۰ درصدی کشور و افزایش نرخ ارز را نیز لحاظ نماییم این زیان بسیار بیش از این عدد است.

همچنین این شرکت با کاهش ۷ درصدی تولید مواجه شده که برای مجموعه‌ای تولیدی و منظم در پتروشیمی که عملا متخصصین مجموعه امور تولید را انجام می‌دهند کاهش این مقدار تولید نشان از سوء مدیریت شدید است.