کمبود دارو در داروخانه‌ها و مردم دربه‌در دنبال آن از ۱۳ آبان تا ۲۹ فروردین

اقتصاد۲۴- این روزها حتی دیگر نمی‌توان به بیمار شدن هم فکر کرد، دارو گران است، حتی بیشتر از ۳۰ تا ۴۰ درصدی که کارشناسان حوزه دارو انتظار دارند تا امسال تورم شامل حالش شود. گرانی اما تنها مشکل نیست، این روزها برخی از داروها حتی در داروخانه‌های مرجع مانند داروخانه‌های ۱۳ آبان، ۲۹ فروردین و هلال‌احمر هم پیدا نمی‌شود. خارج شدن از پوشش بیمه‌ای داروها، یکی دیگر از مشکلاتی است که این روزها مراجعین با آن رو به رو هستند.

دارو نیست که نیست

دختر جوان می‌گوید که دربه‌در دنبال داروی زولیور (داروی ضداضطراب) از داروخانه‌های مرکزی، از داروخانه هلال‌احمر، به داروخانه ۱۳ آبان و بعد از آن به داروخانه ٢٩ فروردین مراجعه کرده است، همه داروخانه‌های مرجع اما داروی ضداضطرابش را ندارند. روایت مرد میانسالی که برای تهیه داروی آلندرونیت (داروی افزایش تراکم استخوان) به داروخانه ۱۳ آبان آمده، تکراری است؛ متصدی داروخانه به او می‌گوید که نه داروی تجویزی پزشک که داروی مشابه دیگری را دارد؛ مرد اما برای تهیه برند خاص مصر است و تمایلی به خرید داروی مشابه ندارد.

این روزها، کمبود دارو شامل داروهای روتین و حتی داروهای OTC (داروی بدون نسخه) هم می‌شود. زنی تعریف می‌کند که یک هفته‌ای می‌شود داروخانه‌های شهر را برای تهیه یک بسته داروی بدون نسخه امپرازول زیر پا گذاشته است. امپرازول اما آب شده است و رفته در زمین تا زن یک هفته، با دردهای معده دست و پنجه نرم کند. محمد طاهری، داروساز می‎‌گوید: «این روزها حتی داروهای تولید داخل، داروهای ساده و روتین هم در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شوند. در عوض اما تولیدکننده‌های داخلی مکمل‌های ورزشی تولید می‌کنند؛ این روزها مکمل‎‌های ورزشی، رنگین و با قدرت در قفسه‌های داروخانه‌ها نشسته‌اند، این در حالی است که داروهای سرماخوردگی و روتین هم به سختی پیدا می شود.»

طاهری ادامه می‌دهد: «شرایط برای افراد مبتلا به بیماری‌های خاص بدتر است، پیدا کردن داروی ملفالان، تیوتپا (داروهای شیمی‌ درمانی) برای مراجعه‌ کننده‌ها به داروخانه‌های مرجع سخت است. برای افراد مبتلا به هموفیلی، پیدا کردن فاکتور ۸ غیرممکن است و افراد مبتلا به بیمای ام ‌اس، نمی‌توانند برندهای خاصی از داروی تزریقی اینترفرون بتا و دیفوزل (داروهای ام اس) را پیدا کنند و مجبورند که از داروهای برندهای مشابه استفاده کنند. مشکل اما این است که زنی که ام اس دارد به ما می‌گوید به بعضی از برندها حساسیت دارم و نمی‌ توانم از آن ها استفاده کنم.»

بیشتر بخوانید: طرح دارویار خودش چالش می‌شود؟

به گفته طاهری، «شرایط برای افرادی که نیاز به پیوند اعضا دارند حادتر هم است، ماه‌هاست داروهای حیاتی این گروه حتی خرید هم نشده است تا به کشور وارد شود.»

وقتی دارو گران است و بیمه نیست

پیش‌بینی کارشناسان حوزه دارو این است که امسال دارو ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. هرچند که طاهری می‎‌گوید: «ممکن است، دارو بیشتر از این هم گران شود.» پیش‌‎بینی اوست که «تورم دارو حتی به بیشتر از ۵۰ درصد هم برسد.»

حالا شواهد میدانی گواه این ادعاست، برای پیرمردی که در داروخانه هلال‌احمر نشسته و فاکتورش را زیرورو می‌‎کند هنوز جای سوال است، این که تا هفته پیش، داروی پروترال اپاس (داروی پروستات) بیمه بود و حالا اما دیگر تحت پوشش بیمه‌ای نیست، او تا هفته‌های قبل، دارویش را ورقی حدود ۲۰ هزار تومان می‌خرید و حالا اما ورقی حدود ۶۰ هزار تومان هزینه می‌کند. او می‌گوید: «من که فقط این دارو را مصرف نمی‌کنم، داروهای فشار خون، قلب و دیابت هم دارم، و هر هفته همه این داروها گران می‌شود، در این وضعیت آیا حقوق بازنشستگی من هر هفته زیاد می‌شود؟»

مشکل خانم میانسالی که در داروخانه ۲۲ بهمن حضور دارد هم این است، این که داروی الپیدو (داروی قلب) خود را هر هفته گران‌تر می‌خرد. او این دارو را پیش از این، حدود ۸۰۰ هزار تومان و حالا به دو برابر قیمت، یعنی حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان می‌خرد. طاهری معتقد است «اگر طرح دارویار به مرحله اجرا درمی‌آمد، بسیاری از مشکلات گرانی دارو، حل می‌‎شد.» او می‌گوید: «برای تولید یک داروی داخلی، مواد اولیه نیاز است که در ۸۰ درصد موارد از خارج از ایران و با ارز ۲۸ هزار تومانی وارد می‌شود، به همه این‌ها، هزینه تولید، توزیع و ... را هم باید اضافه کرد تا تولید دارو برای تولید کننده به‌صرفه نباشد و گران تمام شود.»

در این میان افزایش قیمت داروهای افراد مبتلا به بیماری‌های خاص، حادتر و متفاوت‌تر است، مادری از داروی شیمی ‎درمانی پسرش می‌‎گوید، از این که داروی بوسولفان (دارویی برای کنترل عوارض داروهای شیمی درمانی سرطان خون) زمانی حدود ۵۵۰ هزار تومان قیمت داشت و حالا حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان قیمت دارد؛ البته اگر این مادر بخواهد برندهای خاصی از این دارو را تهیه کند، باید حدود ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و یا حدود ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان هزینه کند. قیمت داروی افراد مبتلا به بیماری ام اس، هر روز در حال افزایش است. دختر جوانی که مبتلا به بیماری ام اس است، تا چند ماه قبل، آمپول گلاتیرامراستات را حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تهیه می‌کرد، اما حالا این دارو حدود ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان قیمت دارد.

طاهری راهکاری برای کاهش تورم دارو دارد: «دولت باید از تولیدکننده و تولید مواد اولیه در کشور، حمایت کند حتی اگر تولید مواد اولیه، ۵ تا ۱۰ سال زمان ببرد. اگر از طرح دارویار هم حمایت شده بود، حالا طرح جواب می‌داد و ما شاهد تورم هر هفته‌ای‎ نبودیم. البته بانک مرکزی هم باید به تعهداتش عمل کند و ارز دولتی در اختیار تولیدکننده داخلی بگذارد تا همه داروها حتی داروهای روتین با افزایش قیمت بالای ۵۰ درصدی مواجه نشوند. البته که شرکت داروسازی هم باید متعهد باشد و با حمایت دولتی مشکلات دارو را حل کند.»