آیا فیروز نادری دانشمند ایرانی، خداناباور بود؟

اقتصاد۲۴- متأسفانه بعد از فوت نادری برخی رسانه‌ها که ادعای دینداری و طرفداری از مذهب را یدک می‌کشند نسبت خداناباوری را به این دانشمند ایرانی دادند که سال‌های سال بسیاری از کودکان و نوجوانان این مروز و بوم، وی را به عنوان الگوی خود پذیرفته بودند و در رسانه‌های ایران از وی به عنوان افتخار ایران یاد میشد. جای تاسف اینجاست که برخی حتی پا را فراتر گذاشتند و تلویحاً با اظهار خوشحالی از مرگ نادری، به کنایه از خداباور شدن وی بعد از مرگ سخن گفتند.

▫️اما این رسانه‌ها که متاسفانه برخی از خبرگزاری‌های رسمی هم در بین آن‌ها هستند تنها با استناد به جملات زیر که در مصاحبه با یکی از رسانه‌های فارسی زبان از وی منتشر شده است چنین ادعایی را علیه وی مطرح کرده اند:
«اجازه بدهید مذهب را از خدا جدا کنم؛ من اصولاً اصلاً به مذهب از هیچ نوعش اعتقاد ندارم، چون فکر می‌کنم که مذهب وسیله‌ای است که همه را از هم جدا می‌کند؛ خدا هم آن‌طور که در مذاهب تعریف شده و زمین را آفریده و بهشت و جهنمی وجود دارد، به آن هم اعتقاد ندارم. من فردی عرفانی هستم و به چیزی خارج از خودم عقیده دارم، ولی نه در چارچوب مذهب و آن‌طور که خدا را تعریف کردند.»

بیشتر بخوانید: فهرست بلند برنامه‌های پرمخاطب حذف شده از قاب تلویزیون

▫️بررسی دقیق این سخنان برای هر فردی که کمی در حوزه‌های دین و اندیشه مطالعه کرده باشد به وضوح نشان میدهد که نادری در این سخنان به هیچ وجه وجود خدا را رد نمیکند بلکه صرفاً آن را از مذهب جدا کرده است و تفسیر مذاهب رسمی از خداوند را رد نموده است. چه آنکه چیزی که وجود نداشته باشد به هیچ وجه قابل جدا کردن از چیز دیگر نیست. ضمن اینکه نادری تاکید کرده است که فردی عرفانی است و به حقیقتی خارج از خود اعتقاد دارد که فقط تعریف آن با تعریفی که در مذهب آمده، متفاوت است.

هر چند به عقیده برخی این نقد به نادری وارد است که شاید مکاتب مذهبی اصیل و اندیشه‌های عرفانی آن را که چه بسا با اندیشه‌های وی اشتراکاتی داشته باشد را به درستی نشناخته است، ولی با این حال این به معنای خداناباوری وی نیست. ضمن اینکه در مورد نحوه وجود بهشت و جهنم هم تفاسیر مختلفی در میان علما و عرفا وجود دارد و علاوه بر آن، صرف رد وجود آن‌ها به شکلی که در مذهب آمده است، به معنای عدم باور به وجود خدا نخواهد بود.

▫️مستمسک دیگری که اغلب این رسانه‌ها برای اثبات خداناباوری فیروز نادری مطرح میکنند این بخش از یادداشت وی در حساب شخص او در توئیتر است که نوشته است:
«دوستی گوشزد کرد که تو که به مذهب اعتقادی نداری، چرا توی مصاحبه چندین بار گفتی انشاالله؟ گفتم درست می‌گی، ولی لغت مشابه به ذهنم نرسید. پیشنهاد داد به جای «انشاالله» می‌تونی بگی «به همت مردم»!»
بدیهی است که عدم اعتقاد به استفاده از عبارت انشاءالله که توسط مذهبیون و بسیار از افراد جامعه به کار می‌رود لزوماً به معنای عدم اعتقاد به خدا نیست.
سخنانی که نادری در آن به وجود خدا اعتراف کرده است.

▫️فارغ از نکاتی که در بالا گفته شد نادری در مناسبت‌های مختلف در صحبت‌های خود به وجود خدا اشاره کرده است. از جمله در سخنرانی معروفی که در سال ۱۳۹۵ در میان دانشمندان ناسا انجام داده بود در هنگام تعریف داستان یکی از کودکان مستضعف در جنوب تهران که سرپرستی وی را پذیرفته بود از خداوند به دلیل موقعیتی که دارد و باعث شده است که آن کودک او را الگوی خود قرار دهد تشکر میکند.