بریدن حلقۀ آتش در زاگرس با آتش‌بر

اقتصاد۲۴- با گسترش زندگی شهرنشینی و به‌تبع آن رشد جمعیت خطرات گوناگونی بستر طبیعت را تهدید می‌کند. زندگی شهری و ماشینی سبب شده است افراد جامعه روز‌های تعطیلات سراغ طبیعت‌گردی بروند. این شیوه از تفریح در کنار ایجاد روحیۀ نشاط و شادابی، خطراتی برای اکولوژی به‌همراه داشته و به محیط زیست تحمیل کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به آتش‌سوزی در منابع طبیعی و مراتع کشور اشاره کرد. از آنجا که دربارۀ مواجهه با طبیعت و تفریح سالم فرهنگ‌سازی صورت نگرفته است، دامنۀ خطراتی مانند آتش‌سوزی، در بزنگاه‌های خاصی گسترده‌تر است. ضعف فرهنگ ناشی از عدم آموزش کافی و صحیح، یک تفریح کوچک، یک فعالیت کاری روزمره و یا یک سهل‌انگاری را به فاجعه‌ای بزرگ تبدیل می‌کند.
اغلب آتش‌سوزی‌های پهنۀ منابع‌طبیعی و مراتع کشور به‌صورت غیرعمد رخ می‌دهد که نیاز جدی به آموزش را یادآور می‌شود. این نکته ازآن‌رو ضروری است که بدانیم آتش‌سوزی در کنار خشکسالی، هجوم و دست‌درازی به عرصۀ منابع‌طبیعی، قاچاق چوب و آفات از عوامل اصلی پایین‌آوردن تاب‌آوری جنگل‌ها و محیط زیست در ایران به‌شمار می‌رود. برای جلوگیری از خسارت‌های ناشی از حریق و در شرایط ضعف امکانات و کمبود نیرو‌های سازمانی در کنار رشد تعداد آتش‌سوزی‌ها در سال‌های اخیر، فعالان و کارشناسان عرصۀ محیط زیست و منابع‌طبیعی تلاش می‌کنند با روش‌های قابل دسترس از میزان عدد ریسک خطر آتش‌سوزی‌ها در طبیعت بکاهند.

بیشتر بخوانید: اعداد نمایشی؛ بررسی کاشت اورژانسی یک میلیارد نهال در کشور!

یکی از اقداماتی که توسط مردم، سازمان‌های مردم‌نهاد، جامعۀ بومی و محلی برای صیانت از عرصۀ منابع‌طبیعی و جنگل‌ها انجام می‌شود، ایجاد آتش‌بر در دل طبیعت است که نمونۀ آن را در زاگرس و نورآباد ممسنی می‌توان سراغ گرفت. بخش «دشمن زیاری» از توابع شهرستان ممسنی در شمال‌غرب استان فارس به‌دلیل شرایط اقیلمی و جغرافیایی محل رویش گونه‌های متعدد گیاهی و دارای پوشش انبوه جنگل‌های بلوط است. متأسفانه، آتش‌سوزی سال‌های گذشته در این منطقه قدرت سرزمینی را متزلزل کرده و بخش‌های ارزشمندی از این خطه را در شعله‌های خشم خود از بین برده است.
برای جبران این خسارت‌ها سازمان‌های مردم‌نهاد از جمله سازمان مردم‌نهاد «یاران بلوط زاگرس» در این منطقه به میدان آمده است و با همکاری تراکتورداران روستا‌های «مشایخ» و «حمزه‌بیگی» این ناحیه اقدام به ایجاد آتش‌بر در دل طبیعت کرده‌اند. اقدام داوطلبانۀ سازمان‌های مردم‌نهاد و تراکتورداران این منطقه، ورای اینکه نمود حس تعلق خاطر، همبستگی و احترام به طبیعت است، بستر مناسبی برای رفتن به‌سمت مسئولیت اجتماعی در قبال اکوسیستم منطقه است. «یاران بلوط زاگرس» فارس و تشکل تاسک در کنار آموزش و تقویت روحیۀ کار جمعی، حضور تراکتورداران منطقه را به‌عنوان ابزار اصلی ایجاد آتش‌بر‌ها غنیمت شمرده است و آن‌ها را سربازان بدون ادعای جبهۀ صیانت از محیط زیست و منابع‌طبیعی می‌دانند. گرچه کارشناسان در سال‌های گذشته ایجاد آتش‌بر‌ها را مداخله در نظم طبیعت و زمینۀ افزایش میزان فرسایش خاک می‌دانند، اما وقوع آتش‌سوزی سال‌های اخیر که بخش‌های زیادی از عرصۀ جنگلی و منابع‌طبیعی را در «دشمن زیاری» طعمۀ سرکشی خود کرده است، نشان می‌دهد خروجی ایجاد آتش‌بر‌ها سبب کاهش میزان خسارات به این عرصه‌ها می‌شود.