تاریخ انتشار: ۱۵:۲۴ - ۲۵ تير ۱۴۰۲

چرا دشت وسیع و حاصلخیز سرخس خشک شد؟

دکتر رضا رئیس طوسی در کتاب «زوال نظم اجتماعی و فرپاشی دولت قاجار» صفحه ۳۹ و ۴۰ گزارش مبسوطی از نقشه دولت روسیه برای تصرف مازندران، گیلان، آذربایجان و به طور کلی دریای خزر می‌دهد.

چرا دشت وسیع و حاصلخیز سرخس خشک شد؟

اقتصاد۲۴-در کتاب آمده است:

وقتی روسیه حق قانونی انضمام مناطقی را که از پیش متصرف شده بود، (تاشکند، سمرقند، خیوه، و منطقه‌ای تا قسمت پایین رودخانه آمودریا، با امضای قرارداد آخال، در ۳۰ آذر ۱۲۶۰ به دست آورد.

مناطق خراسان و استرآباد در برابر روسیه بی دفاع ماند. طبق این قرارداد، مرز جدید از مصب رودخانه آخال در دریای خزر (خلیج حسن قلی) تا چات، و در مسیر خط ناهمواری از چات تا بابادورموز امتداد داشت. اما در ناحیه سرخس به سمت شرق، منطقه‌ای به عرض یکصد مایل (حدود ۱۶۰ کیلومتر) بدون تعیین مرز باقی ماند.

در این منطقه روس‌ها مرو را در بهمن ۱۲۶۲ و سرخس کهنه (در ساحل راست رودخانه تجن) را نیز در اردیبهشت سال بعد تصرف کردند.


بیشتر بخوانید:روزنامه دولت: چرا به ما می‌گویید روسوفیل؟


به دنبال آن کشف دو سری اسناد محرمانه روسیه در سال ۱۸۸۶ میلادی که ژنرال کروپاکتین تنظیم کرده بود، قصد روسیه را برای انضمام نه تنها خراسان، که گیلان و مازندران و نیز آذربایجان هم به خاک خود برملا کرد.

آنچه برای بریتانیا اهمیت زیادی داشت این بود که نگذارد روس‌ها سرزمین‌هایی را که تصرف کرده بودند، به عنوان سکوی پرش به هند قرار دهند. در نتیجه بریتانیایی‌ها تلاش می‌کردند یا برای همکاری مشترک در استعمار ایران، با روس‌ها به گونه‌ای به توافق برسند، «یا قدرتشان را درجنوب، به وسعتی همسان با افزایش سلطه روس‌ها در شمال به نمایش گذارند.»

روس‌ها از موضع جدید و مساعد خود، مستقیما یا از طریق ایلات ترکمن که از آن‌ها حمایت می‌کردند، به پیشروی به روستا‌ها و شهر‌های مرزی خراسان و استراباد ادامه می‌دادند. قرارداد مرزی آخال که میان روسیه و ایران منعقد شده بود، مرز جدید بین سرزمین ماورای خزر و خراسان را بر اساس فتوحات همان سال تعریف کرده بود. یک ششم آب رودخانه اترک به سرخس ایران، و پنج ششم بقیه به روس‌ها اختصاص داده شده بود. ژنرال چارلز مکلین و سرهنگ چارلز استیوارت، که در ۱۸ اردیبهشت ۱۲۷۰ از سوی دولت بریتانیا برای کسب اطلاعات از فعالیت‌های روس‌ها به منطقه اعزام شده بودند، گزارش دادند که به حاکم روسی سرخس دستور داده شده است تمام آب رودخانه اترک را به سرزمین روسیه منحرف کند تا دولت ایران به تقاضا‌های روسیه برای نه دهم آب تن بدهد.

چارلز پیت که در سال ۱۲۷۴ همراه هنری ناپیر در مسیر خود از هند به مشهد برای تحویل گرفتن مقام جنرال کنسولی از منطقه دیدن کرده است، خاطرنشان می‌سازد که برای کشت و زرع در اطراف ایران آبی وجود ندارد و یا بسیار اندک است در حالی که در طرف روس‌ها علاوه بر این که همه چیز تغییر کرده کشت و زرع هم فراوان است. به این ترتیب دشت وسیع و حاصلخیز سرخس لخت و متروک باقی ماند.

منبع: خبر آنلاین
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت میوه در میادین تره بار امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت مرغ، گوشت سفید و تخم مرغ در بازار + جدول

قیمت انواع لپ تاپ مایکروسافت امروز + جدول

جدول لیگ برتر در پایان هفته بیستم

آخرین وضعیت تعطیلی مدارس و ادارات کشور در روز یکشنبه ۵ اسفند

درس های کلیدی که باعث شد چین به سرنوشت شوروی دچار نشود/ از عدم شرکت در جنگ‌های نیابتی تا تلاش برای ادغام در اقتصاد جهانی

قیمت سکه و طلا امروز شنبه ۴ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز شنبه ۴ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس جنجالی از مراسم آزادی اسرای اسرائیلی توسط حماس

عکس/ تیپ گنگ حامد آهنگی به همراه همسر و پسرش در شیراز

عکس/ نمایی از شمس العماره بندر انزلی ۱۴۰ سال پیش دوره قاجار

عکس/ تغییر باورنکردنی چهره علی قربان‌زاده در ۴۶ سالگی

عکس/ استایل عجیب عابران ۵۷ سال پیش در خیابان منوچهری تهران

زندگی روزمره در گرینلند میان یخ‌های قطبی

عکس/ استوری تلخ شقایق دهقان به مناسبت تولدش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

تصویر فرزند شهید سید حسن نصرالله در مراسم وداع با پدر

تصاویر اسوشیتدپرس از حضور جنگنده‌های اسرائیلی در آسمان بیروت

استان تهران فردا دوشنبه تعطیل شد

ساختار جدید سامانه هوشمند سوخت در حال پیاده‌سازی است

البرغوثی: باید مواضع و اقدامات جدی برای مقابله با حملات اسرائیل در پیش گرفته شود

کوهنوردان مفقودی اشترانکوه پس از ۴۸ ساعت پیدا شدند

قیمت میوه در میادین تره بار + حدول

چه کسی بر پیکر «سید حسن نصرالله» نماز اقامه کرد؟

هشدار یک اصلاح طلب: دیگر جایی برای انباشت مشکلات نداریم

تاریخچه دربی بزرگ پرسپولیس و استقلال

فیلم/ تبریک احساسی مهدی یغمایی برای تولد همسرش

زود کبود شدن بدن نشانه چیست؟

عکس/ چهره جذاب پارسا پیروزفر ۲۳ سال پیش با مدل موی تینیجری

علائم ابتلا به سرطان کلیه کدامند؟

ماجرای سوء قصد به جان رئیس آموزش و پرورش سراوان چه بود؟

اینفوگرافی/ منابع درآمدی دولت برای سال ۱۴۰۴

فیلم/ واکنش جالب عموپورنگ به رقص حامد وکیلی در قهوه پدری

خطر بیخ گوش پرواز بندرعباس به رشت

عکس/ نمایی نزدیک از تابوت سیدحسن نصرالله و صفی الدین

عکس/ شور و حال مراسم تشییع سید حسن نصرالله و صفی الدین

فیلم/ محل تدفین شهدای مقاومت در ضاحیه جنوبی

با خواص بی‌نظیر میگو آشنا شوید

فیلم/ حضور جنگنده‌های اسرائیل بر فراز بیروت همزمان با تشییع سیدحسن نصرالله

عکس/ پوشش جالب و دیدنی مردم ۹۸ سال پیش در شهر کرند کرمانشاه

عکس/ کریستیانو رونالدو با لباس عربی کنار بن سلمان

عکس/ گریم متفاوت لیندا کیانی در یک نمایش با کلاه و کت اروپایی

فیلم/ لحظۀ ورود پیکر‌های سید حسن نصرالله و صفی‌الدین به محل تشییع

فیلم/ ورود نمایندگان رهبری به مراسم تشییع سید حسن نصرالله و صفی الدین

عکس/ حضور رسایی و امیرحسین ثابتی در مراسم تشییع سیدحسن نصرالله

سرمایه بانک توسعه تعاون کفایت لازم را برای حمایت از بخش تعاون ندارد

عکس/ تشییع نمادین سید حسن نصرالله در عراق

اینفوگرافی/ سید حسن نصرالله از تولد تا شهادت

عکس/ حمله به مشروب‌فروشی‌های تهران در انقلاب۵۷

قرائت پیام رهبر انقلاب در مراسم تشییع سیدحسن نصرالله

خط قرمز سیدحسن نصرالله چه بود؟

فیلم/ ورود سردار فدوی به محل برگزاری تشییع سید حسن نصرالله

فیلم/ ورود قالیباف و عراقچی به مراسم تشییع شهدای مقاومت

عکس/ محمدعلی فروغی و رضاخان ۹۰ سال پیش در مشهد

حمله فرزندان بن افلک و جنیفر گارنر به جنیفرلوپز

عکس/ استوری جنجالی بهنوش بختیاری درباره شغل جدیدش

عکس/ منظره دیدنی از کوچه باغ‌های محله اوین و درکه ۴۷ سال پیش

استقلال بدون محروم به دربی ۱۰۵ می‌رسد

گزارش بورس امروز یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳

عکس/ دیدار هیات دیپلماتیک ایران با رئیس جمهور لبنان

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

اینفوگرافی/ واردات خودرو چقدر آب می‌خورد؟

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

آغاز توزیع کالا‌های اساسی از ابتدای ماه رمضان

عکس/ تظاهرات دانشجویان ایرانی علیه محمدرضا شاه ۴۸ سال پیش در آمریکا

هزینه سوداگری باید در کشور افزایش پیدا کند/ تقویت اعتماد عمومی پیش‌نیاز هوشمندسازی نظام مالیاتی است