همایون دارابی: شرکت‌ها دیگر تمایل چندانی برای صادرات ندارند

اقتصاد۲۴-مسائل اقتصادی، سیاسی و ریسک‌های بازار به دلیل دخالت دولتی ها، بازار سرمایه را در بلاتکلیفی به سر می‌برد، به طوری که اقبال سهم‌های بزرگ و دلاری در هفته‌های اخیر بسیار کم شده است و تمایل خریداران به سمت سهام‌های کوچک و ریالی است که پیش بینی می‌شود ماه جاری، برای بازار سرمایه ماه رشد نباشد.

از دلایل اصلی این وضعیت می‌توان به دخالت مسئولین اشاره کرد که نمونه بارز این دخالت‌ها بحث نرخ خوراک پتروشیمی‌ها است که به گفته فعالان این حوزه وضعیتشان را با مشکلات زیادی مواجه کرده است و کل بازار سرمایه را با عدم اطمینان و رکود مواجه ساخته است.

همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص دلایل بلاتکلیفی هفته‌های اخیر بورس گفت: مهمترین اتفاقی که در بازار رخ داد، تصمیم یک طرفه دولت در مورد نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و سوخت واحد‌های صنعتی بود. قیمت گاز در بازار‌های جهانی رو به کاهش بود و فضا، فضای کاهش قیمت نفت و مواد پتروشیمی بود، اما در ایران متاسفانه به طور ناگهانی و بدون اعلام قبلی، نرخ‌ها را بالا بردند. همین مسئله باعث شد برخی از واحد‌های پتروشیمی کشور از جمله واحد پتروشیمی گناوه تعطیل شود و دورنمای پتروشیمی‌های متانول و اوره روشن نباشد.

بیشتر بخوانید:بازار دوره رکود را پشت سر گذاشته است / شاخص بورس ۲ میلیون واحد را فتح می‌کند؟

او ادامه داد: این مسئله مهمی بود و شرایط نامناسبی را برای کل بازار به همراه داشت. زیرا شرکت‌های نفتی و پتروشیمی، همراه با شرکت‌های سرمایه گذاری، هلدینگ‌ها و صندوق‌های سرمایه گذاری بالای ۵۰ درصد بازار را تشکیل می‌دهند. قیمت سوخت بر تمام واحد‌های صنعتی کشور تاثیر دارد و سود بسیاری از شرکت‌ها را کم کرد و باعث شد بازار وارد فاز اصلاحی شود.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: از طرفی امیدواری‌های کمی وجود دارد و نرخ بهره همچنان بالا است و خبر‌هایی مبنی بر افزایش بیشتر آن وجود دارد. قیمت دلار همچنان غیرواقعی است و شرکت‌ها مجبور هستند با قیمت غیرواقعی، ارز صادراتی خود را بفروشند و این مساله باعث می‌شود که شرکت‌ها دیگر تمایل چندانی برای صادرات نداشته باشند.

وقتی شرایط را به طور اجمالی بررسی می‌کنیم، مجموع سیاست‌های اقتصادی کشور، سیاست‌های مناسبی نیست و بازار سرمایه و شاخص بورس به عنوان آینه‌ای که درست و نادرست بودن این سیاست‌ها را نشان می‌دهد عملا این هشدار را به همه می‌دهد که وضعیت، چندان مناسب نیست.
بخش عمده وضعیت اقتصادی امروز کشور ناشی از تصمیمات اشتباهی است که در حوزه سیاست‌های کلان گرفته می‌شود.

دارابی در پاسخ به این سوال که ما در شرایط تحریم‌ها به سرمی بریم و چرا دولتی‌ها به جای تسهیل وضعیت، مشکل ساز می‌شوند؟ گفت: شرایط اقتصادی کشور به میزان کمی به تحریم‌ها وابسته است و آنچه ما در حال حاضر شاهد هستیم اشتباهات مدیریتی است. بخش عمده وضعیت اقتصادی امروز کشور ناشی از تصمیمات اشتباهی است که در حوزه سیاست‌های کلان گرفته می‌شود.

وضعیت اقتصادی کشور نباید به این اندازه بهم ریخته باشد و عملا شرایط به گونه‌ای است که می‌توانیم اقتصاد مناسب تری را داشته باشیم، اما متاسفانه فضا به شکلی است که سیاست‌ها یا بدون مطالعه قبلی اجرا می‌شود یا فشار عجیب و غریبی را وارد می‌کنند. همین مساله را در مورد نرخ خوراک پتروشیمی‌ها می‌توان بیان کرد. از طرفی باعث کاهش درآمد صندوق‌های بازنشستگی می‌شوند و دولت مجبور می‌شود به این صندوق‌ها کمک بیشتری کند. این در حالی است که هیچ تاثیر مثبتی برای دولت ندارند. یک نوع سردرگمی در سیاست‌ها مشاهده می‌کنیم.

خریداران دست نگه داشته اند

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به سوال چه باید کرد؟ گفت: مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های خود همواره تاکید کرده اند که رمز تغییر شرایط در اقتصاد کشور، اقتصاد مردمی و مشارکت مردم است. تنها جایی که مردم می‌توانند به راحتی شرکت کنند بازار سرمایه است. ما باید به این اندیشه بازگردیم که با ایجاد بستر مشارکت مردم و رفع نگرانی‌ها هم مشارکت را بالا ببریم و هم به کمک این مشارکت مشکلات را کم کنیم.

وقتی مشارکت رخ می‌دهد که وضعیت بنگاه‌ها خوب باشد. وقتی سیاست‌ها به طوری باشد که وضعیت بنگاه‌ها هم خوب شود، قطعا به نفع کل بازار است. در حال حاضر باید مردم را وارد بازار کنیم و آن‌ها را از بازار‌های کاذبی مانند دلار، ارز، سکه، املاک و مستغلات دور نگه داریم و از طرفی شرایط بنگاه‌ها را به گونه‌ای بهبود ببخشیم که سرمایه گذاری‌های مردم مثمر ثمر باشد.

وی درخصوص پیش بینی بازار سرمایه در روز‌های آتی گفت: منتظر سیاست‌های دولت و خبر‌های آتی هستیم. در حال حاضر خریداران دست نگه داشته اند تا ببینند چه اتفاقی می‌افتد.

شرکت‌ها را وادار به خودکشی می‌کنند

دارابی درخصوص تلاش شرکت سایپا برای خارج شدن از ماده ۱۴۱ قانون تجارت گفت: آنچه در حال حاضر خودروسازان گرفتار آن هستند، قیمت گذاری دستوری و اشتباهات مدیریتی است. سال گذشته خودرو وارد بورس کالا شد و این تصمیم هم به نفع مردم و هم به نفع خودروساز و دولت بود. اما متاسفانه لابی‌های قدرت به قدری فشار وارد کردند که خودرو از بورس کالا حذف شد و زیاندهی ادامه پیدا کرد.

زمانی که یک تصمیم اشتباه در سطح کلان گرفته می‌شود، کاری از دست شرکت‌ها برنمی آید. قیمت گذاری دستوری و عدم عرضه خودرو در بورس یک نوع خودکشی است و وقتی شرکت را وادار به خودکشی می‌کنند، زیانده می‌شود. آنچه در بسیاری از صنایع کشور در حال انجام است این است که شرکت‌ها را مجبور می‌کنند با زیان کالای خود را بفروشند و این باعث می‌شود شرکت‌ها دچار زیان شوند و خارج شدن از این زیان بسیار کار سختی است.

وی تاکید کرد: قابل درک نیست که چرا ما شرکت‌های کشورمان را وادار به خودکشی می‌کنیم و منتظر هستیم با هزار مشکل از چاله‌ها در بیایند که ایجاد این چاله‌ها به دلیل تصمیم‌های دولتی است.

سایپا، ایران خودرو و دیگر خودروسازان در حال حاضر اسیر سیاست‌های اشتباه هستند و تا زمانی که این اشتباهات وجود دارد، هر اقدامی منجر به زیانده شدن خواهد شد. شرکت‌ها هم نمی‌توانند وقتی دست و پایشان بسته است، کار خاصی انجام دهند؛ بنابراین خارج شدن از ماده ۱۴۱ قانون تجارت به این معنی است که می‌توانند اعتبار بیشتری دریافت کنند تا وضعیت بهتر شود، زیرا بانک‌ها عملا به شرکت‌هایی که مشمول ماده ۱۴۱ هستند، تسهیلات پرداخت نمی‌کنند. چون ریسک بالایی دارد.