تاریخ انتشار: ۱۱:۲۷ - ۰۸ مهر ۱۴۰۲

آینده سیاست ایران در بحران قره‌باغ؛ مقاومت از تهران در مقابل تجاوز به ارمنستان

ایران هر چند با راه اندازی کریدور راه آهن و یا اتوبان مخالفت ندارد، اما از هرگونه تغییر ژئوپلیتیک و تغییر مرز‌ها جلوگیری می‌کند. مسلما اگر آنکارا و باکو احساس کنند تهران در موقعیتی نیست که قدرت را در قفقاز جنوبی حفظ کند، به پیشروی در ارمنستان و بدست گرفتن استان سیونیک دست می‌زنند، در این شرایط ایران واکنش‌های بسیار سختی خواهد داشت و آن را فاجعه‌ای ژئوپلیتیکی می‌بیند.

آینده سیاست ایران در بحران قره باغ

اقتصاد۲۴-رویکرد تهران در جریان دومین جنگ ارمنستان و آذربایجان (۲۰۲۰)، حمایت از بازگرداندن مناطق از دست رفته باکو بود. اما باکو در تفسیر توافقنامه آتش‌بس ۲۰۲۰ حق داشتن یک کریدور زمینی و ریلی فراسرزمینی در امتداد مرز کنونی ارمنستان و ایران یا کریدور زنگزور را طلب کرد. اما تهران در سپتامبر ۲۰۲۲، ایران نسبت به تغییر مرز‌های آذربایجان – ارمنستان هشدار داد. پیش‌تر ایران بار‌ها اعلام کرده بود که قره باغ خاک آذربایجان است. چنانچه اخیرا رئیس جمهور ابراهیم رئیسی گفته «قره باغ متعلق به آذربایجان است، اما تاکید می‌کنیم رعایت حقوق ارامنه یک ضرورت است و امنیت و حقوق آن‌ها باید حفظ و وضعیت مرز‌ها باید حفظ شود.» در این راستا تهران با هرگونه تجزیه‌طلبی مخالف است و هر گونه دولت محلی و خودخوانده در قره‌باغ را قبول ندارد؛ لذا ایران در وضعیت فعلی موافق خلع سلاح ارتش ارمنی قره‌باغ، گفتگو و سازوکار‌های مسالمت آمیز، تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، ادغام مجدد و تضمین حقوق و امنیت ارامنه قره‌باغ در چارچوب آذربایجان است. چنانچه ایران از توافق دولت آذربایجان و نمایندگان ارامنه‌ی ساکن قره باغ برای توقف درگیری‌ها در این منطقه ابراز خرسندی کرده است.

ایران احتمالا طیف متنوع تری از ارتباطات سیاسی و دیپلماتیک، چون تشدید رایزنی‌های سیاسی و نظامی با باکو و کاهش تنش، مذاکرات ۳+۳ (گرجستان+ارمنستان+آذربایجان و روسیه+ایران+ترکیه) را در دستورکار قرار دهد. تهران در نظر دارد جهت کنشگری فعال برای کاهش سطح تنش ها، از ابزار‌های نرمِ قدرت و بهبود روابط با باکو هم بیشتر استفاده کند. به نظر می‌رسد رویکرد کنونی و آتی تهران در مناقشه قره باغ به نوعی نقش مؤثر در معادلات منطقه، حفظ بی‌طرفی، تاکید بر ضرورت حفظ صلح و ثبات و توسل به راهکار‌های مسالمت آمیز و مذاکره در حل و فصل مناقشه است. اما ایران ترس‌ها و نگرانی‌هایی نیز دارد. تعمیق همکاری‌های امنیتی و نظامی آذربایجان و اسرائیل و اجازه حضور نظامی در نزدیکی مرز ارس، پناه دادن به نیرو‌های اسرائیلی در خاک آذربایجان همچنان با واکنش و انتقاد تند تهران مواجه است. همچنین خطر حضور نیرو‌های خارجی و جنگجویان سلفی خارجی در نزدیکی مرز‌های ایران و بی ثباتی قفقاز، تهدیدی علیه امنیت ملی ایران انگاشته می‌شود.

تهران نگران سیاست تهاجمی آذربایجان و ترکیه، تقویت سیاست پان‌ترکیسم و تضعیف جایگاه ژئوپلتیک و تجاری – اقتصادی ایران در قفقاز نیز هست. با بیش از دوازه درصد جمعیت آذری، فعالیت‌های تجزیه‌طلبانه، برخی احساسات جدایی‌طلبانه و واکنش جریان‌های پان‌ترکیسم در باکو، می‌تواند چالش مهمی برای تهران باشد. ایران هر چند از تمامیت ارضی آذربایجان حمایت می‌کند، اما نمی‌تواند تماشاگر از دست دادن مرز با ارمنستان و اتصال ترکیه به کاسپین باشد.


بیشتر بخوانید: پایان منازعه قره‌باغ و نبرد غرب و شرق در قفقاز؛ معرفی میدان نبرد بعدی!


در واقع تمامیت ارضی جمهوری ارمنستان خط قرمز ایران است. تهران از دست رفتن کنترل ارمنستان بر منطقه سیونیک در جنوب ارمنستان هم مرز با ایران (بین آذربایجان، نخجوا) در چارچوب برنامه زنگزور» را علیه منافع خود می‌داند.» لذا با رزمایش نظامی، استقرار نیروها، افتتاح کنسولگری و تقویت حضور در سیونیک ارمنستان مقابله با پیش‌روی آذربایجان، منافع ملی ایران خود را حفظ مرز‌ها و حمایت از تمامیت ارضی ارمنستان می‌بیند.

ایران هر چند با راه اندازی کریدور راه آهن و یا اتوبان مخالفت ندارد، اما از هرگونه تغییر ژئوپلیتیک و تغییر مرز‌ها جلوگیری می‌کند. مسلما اگر آنکارا و باکو احساس کنند تهران در موقعیتی نیست که قدرت را در قفقاز جنوبی حفظ کند، به پیشروی در ارمنستان و بدست گرفتن استان سیونیک دست می‌زنند، در این شرایط ایران واکنش‌های بسیار سختی خواهد داشت و آن را فاجعه‌ای ژئوپلیتیکی می‌بیند.

به نظر می‌رسد تهران امیدوار است سرسختی و خط قرمز مشخص شده توسط تهران سرانجام موفق شود. جدا از هشدار، تغییر مرز‌ها و تغییرات ژئوپلیتیکی ممکن است با واکنش چند بعدی ایران، رویکردی ترکیبی، چون واکنش نظامی، تکیه بر برخی مبانی حقوقی و حتی طرح لغو «شناسایی» جمهوری آذربایجان باشد. به عبارتی با توجه به نوع نگاه افکار عمومی، مطرح شدن هر چه بیشتر تحولات این حوزه در جامعه ایران و افزایش حساسیت‌ها می‌توان تصور کرد که تهران خطوط قرمز تعیین شده را با جدیت پیگیری خواهد کرد. در این بین بسیاری امیدوراند که با نفوذ ترکیه در باکو و عقب نشینی‌های قبلی سیاست خارجی این کشور در مقابل ایران در برخی از حوزه‌های منطقه‌ای اکنون نیز پافشاری ایران مانع از خسارات ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی به ایران در قفقاز جنوبی شود. یعنی همچنان که ایران در جنگ اول قره‌باغ (دهه ۹۰) مانع پیشروی بیشتر ارمنستان در خاک آذربایجان شد، مانع پیشروی آذربایجان در عمق خاک ارمنستان نیز خواهد شد.

منبع: دیپلماسی ایرانی

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه و طلا امروز شنبه ۲۱ تیر ۱۴۰۴ + جدول

قیمت مرغ، گوشت سفید و تخم مرغ در بازار + جدول

قیمت انواع لپ تاپ مایکروسافت امروز + جدول

عکس/ سوپرایز عجیب یک هوادار برای بازیگر سریال پایتخت

عکس/ سلام نظامی امیر حاتمی ۴۴ سال پیش در حال دریافت تقدیرنامه از رهبری

عکس/ شکل و شمایل زنان ۱۲۵ سال پیش در یک مجلس اشرافی با دامن و جوراب شلواری

عکس/ چهره دیده نشده از قالیباف ۴۳ سال پیش در کنار همسر و فرزندش با لباس نظامی

عکس/ استوری مبهم حسینی در واکنش به مصاحبه سخنگوی استقلال

عکس/ تیپ اسپرت حسن باقری ۵۴ سال پیش در کنار مقبره الشعرای تبریز

عکس/ بازیگر زیبای سریال خاتون برنده جایزه بین‌المللی شد

عکس/ تیپ یکدست سرلشکر باقری، رحیم صفوی و حاج قاسم ۴۲ سال پیش در جبهه

اولین شیلات ایران با قدمت ۱۵۰ ساله

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/ سرلشکر فربد دومین فرمانده ارتش ۴۶ سال پیش در کنار بازرگان و رهبری

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

خواص شگفت‌انگیز نخود و لوبیای سیاه

وضعیت هواشناسی امروز

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

صفحه اول روزنامه‌های اقتصادی امروز

صفحه اول روزنامه‌های ورزشی امروز

عکس/ چهره متفکرانه سپهبد قرنی اولین فرمانده ارتش بعد انقلاب ۷۳ سال پیش با لباس نظامی

تاثیر تغذیه مناسب در کاهش آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا

عکس/ چهره شوکه کننده کتایون ریاحی ۳۸ سال پیش با پوشش متفاوت

نوشیدن آب ساده در هوای گرم کافی نیست

عکس آتلیه‌ای مظفرالدین شاه ۱۲۵ سال پیش در کنار صندلی و شمشیر زیبای سلطنتی

با این عادت‌ها از موفقیت دور می‌شوید

عکس/ سردار فدوی در کنار دختر و پسر سردار سلیمانی در یک مراسم

راهکارهای موثر برای خروج شرکت‌ها از بحران مالی

جلوگیری از کم آبی بدن در تابستان

عکس/ چهره دیده نشده سرلشکر عباس بابایی ۵۴ سال پیش در حیاط خانه پدری

بازارساز قیمت دلار را کنترل می‌کند، اما ریسک‌های سیستماتیک مانع آن خواهد شد/ اگر توافق شود قیمت دلار به کمتر از ۸۰ هزار تومان هم می‌رسد

عکس/ چهره غمگین سردار رادان در حال گریه بر مزار سردار سلیمانی

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۲۲ تیر ۱۴۰۴/ پس‌لرزه‌های تعرفه‌های آمریکا در بازار طلا

پیش بینی قیمت دلار امروز ۲۲ تیر ۱۴۰۴/ فشار دلار افتاد؛ سیگنال مذاکره به اسکناس آمریکایی

شکست شاگردان پیاتزا دربرابر لهستان

فیلم/ روایت شاهدان عینی از حمله اسرائیل به میدان تجریش

فیلم/ سخنگوی پیشین رژیم اسرائیل: ما خسته‌ و شکست خورده‌ایم

فیلم/ نبویان: از بازرسان آژانس ریزتراشه جاسوسی کشف کرده‌ایم

ممنوعیت جدید عراق برای هواپیماهای ایران

عراقچی ما تعیین می‌کنیم چگونه به مذاکرات بازگردیم

بازپرداخت وجه بلیت ایرلاین‌ها از هفته آینده

فیلم/ عراقچی: هیچ عجله‌ای برای ورود به یک مذاکره نسنجیده نداریم

هشدار وزیر خارجه قطر درباره طرح تجزیه ایران

اعمال سهمیه ایثارگران برای خانواده شهدای حمله اسرائیل

بازگشت یار قدیمی ساپینتو به نیمکت استقلال

عکس/ حمله مورگان فری‌من به ترامپ

قرارداد کاپیتان استقلال تمدید شد

درخواست سنگین کایسری از استقلال برای علی کریمی

حکم ۵ سال حبس تجمیعی تاج‌زاده ابلاغ شد

اصلاح نرخ پروازهای اربعین با دستور معاون اول رئیس‌جمهور

درخواست همکاری از طرف عراقی برای کنترل آتش هورالعظیم

فیلم/ علم الهدی: خواهران بی‌حجاب بدانند بی‌حجابی ابزار دشمن در جنگ نرم است

اعلام اسامی ۱۲ شهید رسانه‌ای در حملات اسرائیل

افشای نقش سفیر آمریکا در اسرائیل در حمله به ایران

دیدگاه پوتین درباره حق غنی‌سازی ایران فاش شد

فیلم/ ترامپ: یک شخص بسیار خاص مرا نجات داد

عکس/ استوری تامل‌برانگیز مشاور قالیباف در امور راهبردی