چرا به رغم افزایش تقاضای ارز ، قیمت دلار کاهشی شد؟

اقتصاد ۲۴- آمار‌ها نشان می‌دهد برخلاف سال قبل که قیمت ارز نزدیک به ۸۰درصد رشد کرد و از محدوده ۲۶هزار تومان به ۴۷هزار تومان رسید امسال بازار ارز شرایط باثبات‌تری را سپری کرده است و میزان نوسان قیمت ارز از ابتدای سال تاکنون فقط ۱۳۰۰تومان بوده است.

پارسال حتی قیمت ارز با ۱۳۰درصد افزایش تا ۶۰هزار تومان هم پیشروی کرد. امسال، اما ورق برگشت و اجرای سیاست‌های تثبیت اقتصادی منجر به ثبات در بازار ارز شد.

اهمیت ثبات در بازار ارز این است که این مولفه مهم اقتصادی هم می‌تواند جلوی رشد تورم را بگیرد و هم مانع از افزایش ارزش دارایی‌های تورم‌زا شود. به‌طور طبیعی افزایش قیمت ارز در کوتاه‌مدت منجر به افزایش هزینه تمام‌شده تولید و رشد تورم تولیدکننده و در میان‌مدت منجر به افزایش تورم‌کننده می‌شود.

همچنین ارزش همه دارایی‌ها در ایران مطابق با قیمت ارز تعیین می‌شود و در دوره‌هایی که قیمت ارز با رشد مواجه می‌شود قیمت مسکن، طلا، ارز، خودرو، بازار سهام و درواقع همه دارایی‌ها با رشد مواجه می‌شوند. امسال، اما شرایط متفاوتی رقم خورد.

نزول قیمت

آنطور که آمار‌ها نشان می‌دهد قیمت هردلارآمریکا از ابتدای سال تاکنون فقط ۲.۵درصد نوسان کرده و حتی ظرف ۱۰روز گذشته شیب نزولی قیمت دلار و به‌دنبال آن همه ارز‌ها افزایش یافته است. طبق این اطلاعات قیمت هر دلار آمریکا ظرف چند روز گذشته به کانال ۴۹هزار تومان سقوط کرده و اکنون به ۴۹هزارو۷۰۰تومان رسیده است.

آنطور که بازوی رسانه‌ای بانک مرکزی تحلیل کرده است این احتمال وجود دارد که با تداوم روند نزولی قیمت هر دلار آمریکا حتی تا پایان سال به ۴۷هزار تومان هم برسد.

این نزول قیمت دلار درحالی اتفاق افتاد که هرسال همزمان با نزدیک شدن به زمستان و همینطور سال نوی میلادی و ایام کریسمس تقاضا برای سفر‌های خارجی افزایش می‌یابد و این موضوع منجر به رشد قیمت دلار می‌شود.

امسال، اما نه فقط این اتفاق رخ نداد بلکه قیمت ارز با کاهش بیشتری مواجه شد و با توجه به اثرگذاری قیمت ارز روی طلا، خودرو و مسکن این بازار‌ها نیز شرایط باثباتی را سپری کردند.

آلبرت بغزیان یک اقتصاددان با بیان اینکه کاهش انتظارات تورمی که شاهد آن هستیم ناشی از عدم‌تغییرات نرخ ارز است، می‌گوید: در یک سال گذشته نرخ ارز تا حد قابل‌توجهی تثبیت شده و دچار جهش‌هایی شبیه سال‌های گذشته نشده است. به‌عنوان مثال اگر در دوره‌های پیشین حادثه منطقه‌ای مثل عملیات طوفان الاقصی و بمباران غزه توسط اسرائیل پیش می‌آمد قیمت ارز به‌طور قطع با رشد مواجه می‌شد؛ اما درشرایط فعلی به‌دلیل مدیریت بانک مرکزی، قیمت ارز با جهش مواجه نشد.

اکنون، اما پرسش این است که بانک مرکزی چه سیاستی را در بازار ارز در پیش گرفته که منجر به ثبات قیمت ارز شده است.

دلایل نزول قیمت

آمار‌ها نشان می‌دهد بخش مهمی از دلایل نزول قیمت ارز ناشی از اجرای سیاست تثبیت اقتصادی از سوی بانک مرکزی است. این اطلاعات نشان می‌دهد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در اسفند سال قبل ۶۸۲هزارو۴۳۰میلیارد تومان بوده که تا شهریور سال‌جاری ۲۷.۸درصد از آن کاسته شده است. به‌عبارت دیگر در ۶‌ماه نخست امسال حدودا ۱۸۹هزارو۷۰۰میلیارد تومان از ذخایر خارجی بانک مرکزی کسر شده و به ۴۹۳هزار میلیارد تومان رسیده است.

همه این اطلاعات به بیان ساده نشان می‌دهد که بانک مرکزی از طریق افزایش عرضه ارز در بازار درصدد کنترل و ایجاد ثبات در بازار ارز است.

معاون اقتصادی بانک مرکزی در این‌باره می‌گوید: در سال‌های گذشته نیز در طول سال ذخایر خارجی بانک مرکزی تعدیل شده است. تعدیل ذخایر خارجی بانک مرکزی دلایل مختلفی دارد.

محمد شیرجیان ادامه داد: یکی از دلایل تعدیل ذخایر خارجی بانک مرکزی این بود که دولت سال گذشته سهمی از ذخایر صندوق توسعه ملی استقراض کرد و ریال آن را از بانک مرکزی تحویل گرفت که ارز آن امسال عرضه شد.

دلیل دیگر کاهش ذخایر خارجی به واسطه دسترسی به منابع ارزی بود که در سال‌های گذشته ریال آن به دولت داده شده بود، اما ارز آن مسدود ماند و با آزادسازی این منابع، ارز به واردکنندگان تخصیص داده شده است.