یوآن چین جای دلار را در تجارت جهانی می‌گیرد؟

اقتصاد ۲۴- شبکه خبری راشاتودی در گزارشی تحلیلی تاکید کرد: در سال‌های اخیر چندین اقتصاد بزرگ جهان از جمله روسیه و ایران و حتی متحدان آمریکا مانند عربستان استفاده از یوآن را آغاز کرده‌اند که این امر سلطه دلار را در تجارت جهانی به خطر انداخته است.

روسیه: روسیه از نظر استفاده از یوآن پیشتاز است، مسکو با تحمل بار سنگین تحریم‌های شدید غرب که اساسا این کشور را از تسویه‌حساب‌های یورویی و دلاری محروم کرده است، به‌طور فزاینده‌ای از یوآن در تجارت خارجی خود استفاده می‌کند. روسیه اکنون سومین مرکز بزرگ تسویه معاملات یوآن در خارج از چین است.

یوآن تبدیل به پرمعامله‌ترین ارز در بورس مسکو شده است، در حالی که نخستین صندوق مبادله‌ای با یوآن در ژانویه ۲۰۲۳ در این بورس راه‌اندازی شد. تعدادی از شرکت‌های بزرگ روسی همچنین اوراق قرضه با یوآن را در دو سال گذشته عرضه کرده‌اند، اقدامی که بر اهمیت فزاینده این ارز فراتر از تجارت تاکید می‌کند.

ایران: ایران نیز مانند روسیه اساسا از سیستم مالی غرب جدا شده و مدت‌هاست که به‌دنبال جایگزین‌هایی برای این سیستم است. چین در سال ۲۰۱۲ شروع به خرید نفت از ایران با پرداخت یوآن کرد و دو کشور در مورد تقویت تسویه تجارت با ارز ملی در حال مذاکره بودند.

با این حال، همان‌طور که احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد ایران گفته است، هنوز کار زیادی برای تسهیل روند استفاده از ارز چین باقی مانده است. در عین حال، در سال ۲۰۱۸، ایران در اقدامی که شاید ارزش نمادین داشته باشد، دلار را با یوآن در پلتفرم رسمی گزارش نرخ ارز خود جایگزین کرد.

آرژانتین: چین و آرژانتین یک خط سوآپ دوجانبه به‌ارزش ۱۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ افتتاح کردند. این خط به دو کشور اجازه می‌دهد ارز‌ها را با نرخ بهره و نرخ ارز از پیش تعیین‌شده مبادله کنند. در آوریل ۲۰۲۳، آرژانتین به ۱.۰۴ میلیارد دلار یوآن برای پرداخت هزینه واردات از چین دسترسی پیدا کرد. این سقف بعدا تمدید شد تا بوئنوس‌آیرس به بودجه بیشتری دسترسی داشته باشد.

برای آرژانتین که ذخایر ارزی آن تمام شده و سابقه نکول‌هایش سرمایه‌گذاران را در مورد وام‌دهی ناامید کرده، دسترسی به منابع مالی به یوآن گاهی یک راه نجات حیاتی بوده است. آرژانتین همچنین از یوآن برای پرداخت بدهی‌های خود به صندوق بین‌المللی پول استفاده کرده است.

عربستان سعودی: از میان بسیاری از خطوط سوآپ ارزی که چین در دهه گذشته با بانک‌های مرکزی در سراسر جهان باز کرده، مسلما هیچ یک به‌اندازه خطی که در نوامبر گذشته با عربستان سعودی راه‌اندازی شد، تاثیرگذار نبوده است، ارزش این خط ۵۰ میلیارد یوآن (۶.۹۸ میلیارد دلار) است.

بیشتر بخوانید:  خوش‌بینی به دولت اول روحانی باعث توقف جهش‌های ارزی شد

اگرچه این مبلغ به خودی خود نسبت به حجم تجارت بین دو کشور زیاد نیست، اما با توجه به نقش حیاتی عربستان در پیدایش سیستم به‌اصطلاح دلار نفتی، این حرکت بسیار نمادین است، علاوه بر این، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که این خط سوآپ ارزی تنها آغاز راه است و پکن و ریاض ممکن است همکاری‌های بسیار بزرگ‌تری در این زمینه داشته باشند.

چین در سال ۲۰۱۱ از آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری عربستان پیشی گرفت و در آن سال بیش از ۶۴میلیارد دلار کالا مبادله کرد، این کشور‌ها متعاقبا گردش مالی خود را افزایش دادند که در سال ۲۰۲۲ از مرز ۱۰۰ میلیارد دلار گذشت. عربستان سعودی در سال ۲۰۲۰ به بزرگ‌ترین تامین‌کننده نفت چین تبدیل شد، اگرچه در سال ۲۰۲۳ روسیه از این کشور پادشاهی پیشی گرفت.

برای عربستان سعودی، معامله سوآپ ارزی فرصتی برای تنوع بخشیدن به ذخایر ارز خارجی این کشور محسوب می‌شود. عربستان سعودی به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان، مدت‌هاست که به دلار آمریکا به عنوان منبع اصلی ارز خود برای معاملات نفتی وابسته بوده است.

برزیل: در فوریه ۲۰۲۳، برازیلیا و پکن نیز به توافق رسیدند تا ترتیبات تسویه‌حساب به یوآن را در برزیل ایجاد کنند و بدین‌ترتیب راه را برای استفاده از پول چین در تسویه‌حساب‌ها هموار کنند، اندکی پس از آن، برزیل همچنین به معادل چینی سیستم پیام‌رسانی سوئیفت، یعنی سیستم پرداخت بین‌بانکی برون‌مرزی دسترسی پیدا کرد.

در ماه آوریل، چین و برزیل به توافقی برای سوآپ ارزی دست یافتند که به‌طور کامل دلار را به عنوان یک واسطه حذف کرد. /تسنیم