تاریخ انتشار: ۱۰:۱۰ - ۱۵ اسفند ۱۴۰۲
لایک و فالو صفحه اجتماعی بیمار توسط پزشک ممنوع

ظهور پدیده‌ای به نام پزشک بلاگری؛ شیوع روایت پرونده بیماران در فضای مجازی

یک پزشک می‌گوید: «رازداری و حفظ محرمانگی اطلاعات پزشکی بیماران و مراجعان، یکی از اصول اساسی و خدشه‌ناپذیر اخلاق پزشکی است که انتظار می‌رود پزشکان آن را جدی بگیرند و در شبکه‌های اجتماعی از افشا و انتشار اطلاعاتی مانند تاریخ بستری، نام بیمارستان، پس‌زمینه عکس و... خودداری کنند.»

ظهور پزشک بلاگری

اقتصاد۲۴-«پزشک‌بلاگری» پدیده نوظهوری که طی سال‌های اخیر در فضای مجازی باب شده و به‌واسطه این بستر رشد گسترده‌ای یافته است؛ شاید بتوان پیدایش این پدیده را هم‌سو با تغییرات زندگی امروز و پاسخی به نیاز انسان مدرن دانست، اما لازم است آن را از مناظر مختلف مورد بررسی و آسیب‌شناسی قرار داد.

افراد در این حوزه با سطح تحصیلات گوناگون، از دانشجوی پزشکی گرفته تا پزشک متخصص، با به اشتراک گذاشتن محتوای پزشکی با هدف آگاهی‌بخشی به فعالیت می‌پردازند. این نحوه فعالیت به شرطی که مبتنی بر شواهد و داده‌های علمی باشد، ضرری نخواهد داشت. اما گاهی شاهد به اشتراک گذاشتن تصاویر یا محتوایی از فرد بیمار در صفحه پزشک هستیم که این مسئله ضمن تضاد با اخلاق پزشکی، به حریم شخصی بیمار خدشه وارد می‌کند و به عبارت دیگر ناقض اصل رازداری و محرمیت بین پزشک و بیمار است.

واقعیت این است که شبکه‌های اجتماعی، به موازات تغییراتی که در عرصه‌های مختلف زندگی روزمره ما ایجاد کرد، تغییراتی هم در چهره رسمی طب و طبابت به وجود آورد. به‌گونه‌ای که می‌توان گفت امروزه در کنار پزشکی رسمی و مرسوم، یک پزشکی غیررسمی و مجازی هم داریم که مختصات و مقتضیات خودش را دارد.

محمد کیاسالار، دکترای تخصصی اخلاق پزشکی، می‌گوید: «اگر شاخص‌ترین نماد و نمود پزشکی رسمی، رابطه پزشک-بیمار بود که صرفا با مراجعه بیمار به پزشک یا با حاضر شدن پزشک بر بالین بیمار شکل می‌گرفت، حالا در دنیای مجازی با انواع جدید و متنوعی از رابطه پزشک-بیمار مواجهیم که همه آن‌ها را با عنوان کلی پزشکی غیررسمی می‌شناسیم. در بسیاری از این روابط ممکن است اصلا پزشک و بیمار یکدیگر را ندیده باشند و نبینند؛ اما رابطه مجازی به آسانی شکل بگیرد. نکته اینجاست که به هیچ عنوان نباید این رابطه مجازی و غیررسمی را کم‌اهمیت‌تر از رابطه رسمی پزشک-بیمار تلقی کرد. اگر آن رابطه رسمی، رابطه‌ای محدود، محرمانه و دارای حدود و حریم مشخص بود، حالا رابطه غیررسمی پزشک-بیمار در شبکه‌های اجتماعی در منظر هزاران نفر است و از آنجا که قابلیت هم‌رسانی نیز در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد، یعنی این رابطه در مقابل چشمان هزاران نفر شکل می‌گیرد.

متن کامل این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

**آیا انتشار اطلاعات پزشکی یا چهره بیمار در صفحات مجازی پزشکان ناقض اصل رازداری نیست؟ یا به حریم خصوصی افراد خدشه وارد نمی‌کند؟

چنانچه افراد به حرفه‌مندان سلامت مراجعه کنند و یک رابطه درمانی (مانند رابطه پزشک-بیمار) بین ایشان شکل بگیرد، آنچه از حرفه‌مند در چنین مواقعی انتظار می‌رود، ترجیح منفعت سلامت بیمار بر هر منفعت شخصی دیگر مانند کسب شهرت یا جلب رضایت عمومی است و قطعا اصل رازداری و رعایت حریم خصوصی بیمار و خانواده او باید محترم شمرده شود.

**پایبندی به اصل رازداری چقدر در روابط پزشک و بیمار مطرح است؟

رازداری و حفظ محرمانگی اطلاعات پزشکی بیماران و مراجعان، یکی از اصول اساسی و خدشه‌ناپذیر اخلاق پزشکی است که از حرفه‌مندان سلامت انتظار می‌رود آن را جدی بگیرند و در شبکه‌های اجتماعی حتی از بیان هرگونه سرنخ زمانی یا مکانی که ممکن است افشاگرانه تلقی شود، خودداری کنند.

**«افشاگری» در این موضوع بخصوص چگونه تعریف می‌شود؟

به عنوان مثال، اگر یک پزشک در صفحه شخصی خودش بنویسد: «دیروز خانمی را در مطبم ویزیت کردم که به دلیل ابتلا به زگیل تناسلی قصد داشت از همسرش جدا شود»، این حرف دست‌کم برای خود بیمار و همسرش یا آشنایانش می‌تواند افشاگرانه تلقی شود، پس با اخلاق حرفه‌ای مغایرت دارد.


بیشتنر بخوانید:گسترش بیشتر شیادی در پزشکی و افزایش پزشک نما‌ها


**اگر این عمل بدون ذکر نام و مشخصات شخص صورت گیرد، چطور؟

بی‌نام‌سازی اطلاعات پزشکی بیماران قبل از نشر آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی، لازم است، ولی کافی نیست. به حرفه‌مندان سلامت توصیه می‌شود هنگام بی‌نام‌سازی فیلم‌ها و عکس‌ها و اطلاعات بیماران، مراقب آن دسته از اطلاعات زمینه‌ای که می‌تواند هویت بیمار را به شکلی غیرمستقیم در شبکه‌های اجتماعی افشا کند هم باشند و از افشا و انتشار اطلاعاتی مانند تاریخ بستری، نام بیمارستان، پس‌زمینه عکس و... خودداری کنند.

**این رفتار از منظر «اخلاق پزشکی» چطور ارزیابی می‌شود؟

گاهی حرفه‌مندان سلامت در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با پرسشی از سوی کاربران یا خبرنگاران مواجه می‌شوند که پاسخگویی به آن پرسش، مستلزم نقض محرمانگی اطلاعات پزشکی بیمار است. لازم است حرفه‌مندان سلامت در چنین مواقعی آشکارا با صراحت و صداقت بگویند که اخلاق پزشکی اجازه نمی‌دهد محرمانگی اطلاعات پزشکی بیمار نقض شود.

**بدیهی است که رسانه فرصتی برای آموزش و آگاهی‌بخشی محسوب می‌شود؛ آیا این امر نمی‌تواند توجیهی برای افشای اطلاعات پزشکیِ بیمار در شبکه‌های اجتماعی به قصد اطلاع‌رسانی باشد؟

به هر حال، به نظر می‌رسد در روزگار ما که اسمش را عصر مدیاکراسی گذاشته‌اند، مواجهه بسیاری از حرفه‌ها و حرفه‌مندان با رسانه‌ها اجتناب‌ناپذیر شده و پزشکان و سایر حرفه‌مندان سلامت هم از این قاعده مستثنی نیستند. می‌توان این رویارویی را برای حرفه‌مندان حوزه سلامت به سکه‌ای تشبیه کرد که دو روی کاملا متفاوت دارد. یک روی آن، فرصت و فایده است و روی دیگرش، خطر و تهدید.

**منظور از این «فرصت» و «تهدید» چیست؟

از بین فرصت‌ها و فایده‌ها می‌توان به مواردی مانند: آموزش بیماران، ارتقای سواد سلامت جامعه، کاهش بار بیماری‌ها و افزایش اعتماد مردم به حرفه‌مندان سلامت اشاره کرد. از بین تهدید‌ها هم می‌توان به مواردی مانند: ارائه ناقص یا نادرست آموزه‌های علمی، پررنگ شدن سویه‌های کالایی و تبلیغاتی علوم پزشکی در عرصه عمومی، نقض کد‌های اخلاق حرفه‌ای از سوی حرفه‌مندان در رسانه‌های رسمی یا غیررسمی و تزلزل جایگاه اجتماعی حرفه و حرفه‌مندان سلامت در جامعه اشاره کرد.ظهور پزشک بلاگری

**چطور می‌توان خطرات و تهدید‌های مطرح را به حداقل رساند؟

در چنین شرایطی، یکی از بهترین راهکار‌های تهدیدزدایی از این فرصت را باید نظام‌مندسازی این مواجهه در راستای حفظ و ارتقای سلامت جامعه دانست. یکی از بهترین راهکار‌های دستیابی به این هدف، طراحی و تدوین شیوه‌نامه‌های اخلاقی و بومی برای فعالیت حرفه‌ای و مسئولانه در شبکه‌های اجتماعی است که جای خالی آن در سپهر اخلاق حرفه‌ای ما به چشم می‌آید.

**رویکرد جهانی در مواجهه با این موضوع چیست؟ به‌طور کل دنیا چگونه این جریان را مدیریت می‌کند؟

تدوین شیوه‌نامه‌های اخلاقی و ترغیب حرفه‌مندان به رعایت حداکثری آنها، راهی است که بیشتر کشور‌های پیشگام دنیا در حوزه آموزش سلامت و آموزش پزشکی طی کرده‌اند. در بیشتر این شیوه‌نامه‌ها، با جزئیات فراوان، حتی به موارد خاصی مانند لایک کردن، فالو کردن، کامنت گذاشتن و مواردی از این قیبل هم اشاره شده و مثلا به حرفه‌مندان سلامت توصیه شده است که در شبکه‌های اجتماعی برای هیچ‌یک از بیماران خودشان درخواست دوستی یا دنبال کردن (فالو) نفرستند و اگر با چنین درخواستی از سوی یکی از بیماران خود مواجه شدند، او را از صفحه شخصی خودشان به صفحه حرفه‌ای یا عمومی خود راهنمایی کنند.

همین تفکیک بین صفحه شخصی و حرفه‌ای که در آن شیوه‌نامه‌های جهانی بر آن تأکید می‌شود، یکی از مواردی است که جدی نگرفتنش در همان ایام کرونا برای نظام سلامت ما کلی حاشیه درست کرد. به عنوان مثال، در یک برهه سخنگوی نظام پزشکی یا وزارت بهداشت صرفا نظر شخصی خودش را در صفحه‌اش منتشر می‌کرد؛ اما مخاطب عام که می‌دید در همین صفحه، نظرات رسمی سازمان متبوع هم منتشر می‌شود، نمی‌توانست بین این‌ها تفکیک قائل شود و به جای انتقاد از آن شخص و اظهار نظر شخصی‌اش، سازمان را به باد انتقاد می‌گرفت.

منبع: خبر آنلاین
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع خودرو‌های مزدا ۳، بسترن و کاپرا گروه بهمن امروز

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ + جدول

عکس/ قابی دیده نشده از سرلشکر نامجوی ۴۴ سال پیش در کنار رئیس جمهور کره شمالی

عکسی نوستالژی از هدیه تهرانی و آتیلا پسیانی در یک جلسه

عکس/ حکم پرونده تتلو نقض شد

عکس جالب از ایلان ماسک در نشست سران ریاض

عکس/ ظاهر متفاوت شهید فکوری قبل از انقلاب در آمریکا با لباس رسمی

عکس/ تیپ و چهره خاص بروسلی ۵۱ سال پیش با عینک عجیب

عکس/ استایل هالیوودی فرشته حسینی با عینک چند میلیونی

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

پیغام توجه‌برانگیز ترامپ به ایران در قطر

سیب‌های ایران در هند محبوب شدند

حذف پل حافظ تهران منتفی شد

وزیر جنگ اسرائیل: ماکرون به ما درس اخلاق ندهد

مجید نصیرپور: دولت برای تامین ۱۷ هزار مگاوات برق سرمایه‌گذاری کرده است

اولین خرید اسکوچیچ از سینما آمد!

علیرضا قربانی در آزادی می‌خواند

آخرین تصمیم دولت برای قیمت بنزین اعلام شد

آیا روغن زیتون چاق می‌کند؟

عکس/ تغییر شوکه کننده چهره حمید گودرزی پس از مدت‌ها

عکس/ چهره متفاوت بهداد و گلزار در یک قاب خاطره‌انگیز

ایشتوویگو کیست و دوران پادشاهی‌اش چگونه گذشت؟

فیلم/ شتر‌ها برای ترامپ به خط شده‌اند

اینفوگرافی/ پیامدهای آلودگی هوا بر سلامت

فیلم/ عکس یادگاری خلبان قطری در مراسم بدرقه ترامپ

فیلم/ ترامپ به قطری‌ها: دسخوش با این شترهاتون

مشخصات کامیون کمپرسی سنگین M۹۱۷A۳

عکس/ روزگار جوانی اندی و کوروس در خیابان‌های لس‌آنجلس

فیلم/ اظهارات امیر قطر خطاب به ترامپ درباره صلح در منطقه

ارزش سهام عدالت امروز ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ + جدول

فیلم/ استقبال قطر با گارد اسب سوار و موسیقی سنتی عربی از ترامپ

فیلم/ عاشقانه‌های شاهرخ استخری و همسرش

عکس/ رونمایی آقای بازیگر از چهره همسرش در یک مراسم

۵۰ درصد اتباع غیرمجاز در تهران!

شروط ترامپ برای عادی‌سازی روابط با سوریه

عکس/ پوستر زیبای ذوب‌آهن برای بازی با نساجی

فیلم/ استقبال امیر قطر از ترامپ در دوحه

فیلم/ اظهارات قالیباف درباره برنامه هسته‌ای ایران

چراغ سبز اماراتی‌ها به فرهاد مجیدی

فیلم/ قالیباف: ترامپ در توهم به سر می‌برد

اولین واکنش اردوغان به انحلال پ. ک. ک

فیلم/ اسکورت هواپیمای ترامپ توسط جنگنده‌های قطری

فیلم/ گوش‌بر همدان در خیابان چرخانده شد

کدام ارز جانشین دلار خواهد شد؟

قیمت انواع لپ تاپ ایسر + جدول

قیمت گوشی سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

فیلم/ هواپیمای ترامپ در دوحه به زمین نشست

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

عکس/ نصب بنر تشکر سوری‌ها از بن سلمان و ترامپ در قلب دمشق

عکس/ قطر آماده استقبال از ترامپ

عکس/ پرتره یک درویش ایرانی دوران قاجار با کفش‌های جادوگری و مو‌های ژولیده

عکس/ بازتاب حضور کلارنس سیدورف در استقلال

استقبال پادشاه بحرین از مذاکرات ایران و آمریکا

عکس / رونمایی از لیست خرید استقلال

عکس/ کافه گردی سارا سریال پایتخت با استایل گنگ و بهاری

عکس/ سفر کاروان استقلال به اصفهان با ماسک

عکس/ گریم متفاوت و جذاب بازیگران سریال کنکل

فیلم/ ترامپ کشور‌های عربی را به تحریم ایران دعوت کرد

سخنگوی استقلال غیب شد!